Alþýðublaðið - 15.05.1959, Blaðsíða 8

Hvað hefiu þeir sagt, ef Alþýðuflokksmenn befðu gert
samsæri gegn Framsókn í samvinnuhreyfingunni!
A:-* ÞEIM eldhúsdágsum-
ræðum, sém nú þegar hafa
fii’ið fram, er enn. einu sinni
augljóst, sem landsmenn. hafa
:,to þrásinnis óður hóyrt .við
slík tækifæri. — að f>að, sem
hefur tekizt, yjlja.alUr
ejgna sér, en það, sem.,miður
cr talið, er að þessu sinni
ekki hent á milli sín, -r— nei,
fúíltrúar stóru og ^áþyrgðar-
mikiu“ flokkanna eru rlú sam
tnála um, að allt, sem miður
‘íiefur farið, sé AlþýðúfÍðkkn-
um að kenna. Hvað velduí
■sdinstöðu þessara ■ aðiia. nu,
óém aldrei annars géta kom-
íð sér saman um heitt? Að
minnsta kosti várð þessárar
samstöðu ekki jyaft,‘ ’ þegár
jþjóðiV á síðastíiðnu /ha'Usti
vó salt' á gjábarmi ýerðbólgu
b’g dýrtíðar, sem í ránn elfa
Stvinnuleysis og Stöðvunar
atvinnuveganna. Þá fengu
þeSsir hugumstóru' ‘foringjar
þsfóru flokkanna“ þólítískt
kðsvif á gjábarminum, og að-
felforingi þjóðmálahna þá,
Ifáestvirtur fyrrvérándi . for-
sætisráðherra. Ilerinahn Jón-
’ásson, hljóp í ön'æhtingu
1 sínni ’inn á Alþýðusambahds-
þir.g, til þess að £& afsökun
fyrir því að losna’ yið vand-
-ánn. Svo, þegar nú néfúr tek-
íit’ 'að 'þoka frá’ þössu. ógnai’-
g'.júfri, þá köma'þés'sir'sömu
l.’.srrar og segja: „Þáð áfti
fekki að gera ■ þefta:- 'og' hitt
st'ona, ‘ ef við hefðum -mátt
rá'ðá, þá hefðúíti'. við ‘gert
jiétta á annan veg‘V én þfessi
Siýnár vegur héfúr 'fekki
M dagsins ljós héf’ a aíþihgi'.
“ jþeif kunnu ekki phþui' ráð.
1 ‘Jon sterki > taídx’ sér áldrei
áfífátt, þótt ekki vÆf'i hahrí
gL'mumaður, ög 'hahrí bóttist
álcirei ' hafa verið i Vahda
átaddur, eftir áð' vándihn
Íiáfði verið leystur af öð'rum.
í þessari .'' ás.ökunarhríð
, ahdstæðinganna a-2 Álþýðu-
' flokknum verður niönnuxn á
aS minnast fyrri umrnæla
þessara sömu nerra. um
, „dauða flokkinn“ _pg., spyrja
þá sem svo, Íivernig'flokkur
í slíku ástandi hafi getað á-
tinnið sér þessa skólhríð úr
jþeirra fylgsnum?
Ekki verður ;samræmið
hieira, þegar nú er l'itíS’í ríiál-
gögrí þessara sömá á&la< Þar
er aftur endurtekinn Mnn 20
ára gamli söngur þeirra um
,að Alþýðuflokkurihn fái eng-
. sn mann kjörinn í hæsfu kosn
lugum, en ástæðurnar, ?em
fil þessá margraddáða: söngs
l'iggja og þeim mörg’u söng-
tc-xtum, sem sungnir eru
xmdir þessu sama lagj, skal
;Cfi víkja sjðar. .. V j:; |V ': '
'f-V' ' "■ ■ '■ '-U; ii -■ i '■ .■ .
I if TILRAUN, SEM , I
GERA ÞURFTL
. Þegar að loknum , síðustu
álbin g iskos ni ngu m ' 'tók; AI-
jþýðuflþkkurjnn d.i.þéxi’ri
tilraun, sem gerð var um
myndun vinstri stjórnar. Á-
stæðan til þessarar þátttöku
Alþýðuflokksins var fyrst og
fremst sú, að þeirri skoðun
hafði á stjórnarárum Sjálf-
stæðisflökksins og Framsókn-
arflokksins vaxið fylgi, að
gera þyrfti tilraun með slíkt
stjórnarsamstarf. Um það,
hvernig sú tilraun tókst, hafa
þeir, sem kunnugastir eru,
þegar um fjallað, og þess
vegna óþarft að rekja þá sögu
hér aftur.
Þar sem Framsóknarflokk-
urinn var í síðustu kosning-
um samstarfsflokkur Alþýðu-
flokksins, en er það ekki nú,
er nú af foringjum fyrrnefnds
flokks, reynt að gera Alþýðu-
flokkinn tortryggilegan og
auka á úlfúð og sundurlyndi
milli hinna almennu kjós-
enda flokkanna, eins og hv.
þingmaður Karl Kristjánsson
r
Utvarps-
rœða
Eggerts
Þorsteins
sonar
gerði tilraun til hér á undan.
Þetta er gert í trausti þess, að
slíkt moldveður megi nokk-
uð skyggja á hinar raunveru-
legu ástæður, er til þess liggja
að. það samstarf rofnaði. Þá
er rétt að víkja að þessu
nokkrum orðum.
Auk þeirra ástæðna, sem
þegar hefur verið frá greint
um sjálft stjórnarsamstarf-
ið, þá tel ég að dekur nokk-
urra foringja Framsóknar-
flokksins við kommúnista í
verkalýðshreyfingunni og
ópinber og beinn stuðning-
ur. við þá í einstökum veiga-
miklum verkalýðsfélögum,
hafi verið eitt þeirra
stærstu áfalla, er samstarf
þetta hlaut,
■jf SAMVINNA FRAMSÓKN
AR OG KOMMÚNISTA.
Áður en til þessa samstarfs
var stofnáð, var vitað uin ná-
ið og gott samstarf einstakra
foringja Framsóknar og kom-
múnista, en því mun ekki al-
mennt hafa verið trúað, að
þessi vinátta leiddi til þess,
að foringjar Framsóknar-
flokksins fengjust til þess að
vega að Alþýðuflokksmönn-
um í verkalýðshreyfingunni,
sem þeim var þó vel ljóst, að
hefur verið og er undirstaða
flokksins og tilveru hans í
þau 43 ár, sem hann hefur
starfað í íslenzkum stjórnmál
um. — Hvernig sem stefna
þessi hefur verið ákvörðuð
innan Framsóknarflokksins,
þá er það þó víst, að aðalmál-
gagn flokksins, Tíminn, hvatti
fylgismenn flokksins til þess
óhæfuverks að s.tyðja komm-
únista og veldi þeirrá í verka
lýðssamtökunum, jafnt í ein-
stökum félögum sem í heild-
arsamtökunum, gegn Alþýðu-
flokksmönnum. — Framsókri
armenn, sem víða höfðu allt
fi'á árinu 1948 barizt drengi-
lega við hlið annarra and-
stæðinga kommúnista, voru
nú allt í einu skyldaðir til
þess að verða samherjar
þeirra. Svo dýru verði var
vináttan milli þessara fáu for
ingja keypt, og um Alþýðu-
flokkinn varðaði þá a. m. k.
ekkert.
Ég vildi nú varpa fram
þeirri spurningu til Framsókn
armanna úti um land, hvort
þessi rá'ðstöfun hafi verið
gei-ð með þeirra samþykki?
Af ágætri fyrri reynslu leyfi
ég mér að efast um, að svo
hafi verið. Áður hefur verið
gert grein fyrir sams konar
viðskiptum þessara sömu for-
ingja í öðrum málum, meðan
á þessu stjórnarsamstarfi
stóð.— Allt þetta sannar, að
sameiginlega var gerð ítrek-
uð tilraun af .þessum aðilum,
■ 40. árg. — Föstudaguy 15. maí 1959 — 106. fbl.
til þess að eyða áhrifum Al-
þýðuflokksins, en neyða hann
í þess stað inn á fyrirfram
gert samkomulag' kommún-
ista og þeirra í forystu Fram-
sóknarmanna, er þessari
stefnu réðu.
ÍC EF ÞAÐ HEFÐI VERIÐ
SAMVINNUHREYF-
INGIN.
Hefðu Framsóknarmenn
setið aðgerðarlausir í þessari
aðstöðu Alþýðuflokksins, ef
hann hefði beitt sér fyrir allra
flokka samstöðu, til þess að
eyða áhrifum Framsóknar-
manna innan samvinnuhreyf-
ingarinnar? Nei, ég veit, að
þeir hefðu ekki þolað slík
vinnubrögð af samstarfs-
flokki. — Ekki verður þessi
afstaða heldur talin skynsam
leg, með tilliti til þess að ná
samkomulagi um önnur mál
innan sjálfs stjórnarliðsins.
Sem forystuflokkur í fyrr-
verandi hæstv. ríkisstjórn,
þá er rétt að viðurkenna það,
að Framsóknarflokkurinn
átti nokkuð erfitt að því er
varðar afstöðuna til þessara
mála, það afsakar þó ekki þá
afstöðu.sem forystumenn hans
hér tóku. Hyggilegra hefði
jafnvel verið að láta þessa
baráttu samstarfsflokkanna
afskiptalausa, — en þar mátti
undirlægjuháttur nokkurra
foringja flokksins við komm-
únista- sín meira, en komm-
únistar höfðu gert háværar
kröfur um þennan stuðning,
og höfðu í hótunum, ef ekki
yrði látið að vilja þeirra, —•
og þessir fáu foringjar Fram-
sóknarflokksins létu undan.
Ég sagði, að þessi afstaða
flokksforingja Framsóknar-
flokksins hefði ekki verið
skynsamleg með tilliti til sam
komulags um * önnur mál í
stjórnarsamstarfinu. Reynsl-
an af þessari stefnu liggur nú
einnig fyrir.
Af þessu sífellda dekri urðu
kommúnistar eins og þrjózku-
fullir unglingar, sem neita að
gera nema það, sem þeim gott
þykir, hvað sem staðreyndirn
ar annars segja. Hörð og ó-
vægin deila stóð um margra
mánaða skeið milli hæstv.
fyrrv. fjármálaráðherra og
hæstv. fyrrverandi viðskipta-
málaráðherra um það, hvað
raunverulega þyrfti af fé til
þess að leysa þá vanda efna-
hagsmálanna. Og alþingi sat
auðum höndum þangað til í
byrjun júní. — Þessi deila
ráðherranna mun einnig'
verða, þegar yfir söguna er
litið, einn af veigameiri þátt-
um þess, að upp úr samstarf-
inu slitnaði.
í veðreiðakeppni kemur það
stundum fyrir, að ekki e®
veðjað á réttan hest.
Þessu samstarfi lauk svc
með því, áð nú saka Fram-
sóknarmenn kommúnista uxiffl
að hafa klofið stjórnina og
öfugt. Klögumálin í þeim he?
búðum ganga nú á vixl.
I
ic DÝRTÍÐ VERST FYRIR
LÁGLAUNADA. }
HVar sem Alþýðuflokks-
menn hafa látið til sín heyr*
um lausn efnahagsmála, Þi
hafa þeir skýrt og skorinorS
lýst því yfir, að þeir teldu,
að baráttan gegn vaxandi
verðbólgu og dýrtíð, ætti a9
sitja í fyrirrúmi við afgreiðslia
slíkra mála. Þessa skoðuil
okkar höfum við rökstutt meS
þeim augljósu staðreyndum,
að hin óhugnanlega verð-
bólguþróun og sífellt aukin
dýrtíð kæmu verst niður i
þeim, sem minnst hafa laun-
in og mest öryggisleysið. Eig
undanlátssemin við þennan
þjóðarvoða á UndanförnUm
árum, hefur sífellt fært al*
þýðustéttum landsins auknaE
hættur þessara meinsemda og
beina kjararýrnuh.
Þegar minnihlútastjórn Al«
þýðuflokksins hófst handa
um lausn þessara mála viS
valdatöku sína í desemberlok
s. 1. var Ijóst, að lengur máttl
ekki ganga framhiá beim staS
reyndum er við blöstu, un|
hinn öra vöxt framfærsluvísl-
tölunnar. Ranhsókn þessara
mála lfeiddi í Ijós, áð ef ekk-
ert hefði verið að gert tif
þess að stöðva þessa óheillá-
þróun og koma til móts vi$
útflutningsatvinhuvegina,
þannig að flotinn færi af stað9
sem er óvéfengjanlega undiiv
staða alls annars í þjóðarbú«
skapnum, hefði framfærslu-
vísitalan verið komin upp I
270 stig 1. nóvember í haust,
og kaupgreiðsluvísitalan upp
í 253 stig, eða hækkun um
25% samkvæmt þágildandl
vísitölugrundvelli. — Hér et
óþarft að eyða tíma til þess a®
draga upp mynd af því á-
standi, sem ríkt hefði í land-
inu, ef sú þróun hefði verifS
látin eiga sér stað.
Þamxig hlöstu staðreynd-
irnar við, þegar núverandi
ríkisstjórn tók við völdum.
Strax, þegar færustu sér-
fræðingar höfðu gert hráða-
hirgðaathugun hessara mála,
eða nánar tiltekin um ára-
mótin, skýrði hæstv. forsæt-
isráðherra, Emil Jónsson,
þjóðinni skýrt og glögglega
frá, hvernig málum væii
komið. Eftir þessari ræðuí
forsætisráðherra var tekið
úm land allt, og sérstaklegá
rómað, hve hreinskilnislegá
Framlhald á 7. síðn.
h
*