Alþýðublaðið - 01.07.1959, Page 4

Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjórar: Benedikt Grön-
dal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson (áb.). Full-
trúi ritstjórnar: Sigvaldi Hjálmarsson. Fréttastjóri: Björg-
vin Guðmundsson. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Aug-
lýsingasími; 14906_ Afgreiðslusími: 14900. — Aðsetur: Al-
þýðuhúsið. Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisg. 8—10.
Kjördœmamálið
KJÖRDÆMAMÁLIÐ var til lykta leitt í
kosningunum um helgina. Reyndust 72.7% kjós-
enda með kjördæmabreytingunni, en 27.3% á
móti henni. Tíminn játar þessa staðreynd í rit-
stjómargrein sinni í gær og segir: „Úrslit þing-
kosninganna á sunnudaginn bera þess ljósan svip,
að kjósendur hafa ekki í þeim tekið nægilega af-
stöðu til kjördæmamálsins.“ Samt vann Fram-
sóknarflokkurinn tvö ný þingsæti og jók atkvæða-
tölu sína verulega í sumum kjördæmum. En Tím-
inn þakkar það ekki kj^rdæmamálijnu éins og
ætla mætti. Nú segir hann, að önnur mál hafi
einnig orðið honum til framdráttar (í kosning-
unum. Fyrir kjördag taldi hann hins vegar því
sem næst stjórnarskrárbrot, ef einhverjum dytti
í hug að kjósa um annað en kjördæmamálið.
\ Þessar ályktanir Tímans munu í meginat-
riðum réttar. Framsóknarmönnum veittist auð-
veldara að vinna kjördæmi, þar sem þeir áttu
ekki þingmenn fyrir, en halda sumum hinum,
þar sem þeir áttu sigri að fagna í samvinnu við
Alþýðuflokkinn í síðustu kosningum. Atkvæða-
aukning þeirra er hlutfallslega miklu meiri í
þéttbýlinu en dreifbýlinu. Reykvíkingar kusu
Þórarin Þórarinsson á þing vegna kjördæmamáls
ins, en það dugði hins vegar ekki Sigurvin Ein-
syni og Eiríki Þorsteinssyni til áframhaldandi
þingmennsku. Þannig eru áhrif kjördæmamáls-
ins í kosningunum nokkuð á aðra lund en við
mátti búast. Fólkið í dreifbýlinu unir kjördæma-
hreytingunni miklu betur en Framsóknarmenn-
imir, sem tekið hafa sér bólfestu í þéttbýlinu.
En margir bæjarbúar hafa að þessu sinni kosið
með Framsóknarflokknum í minningarskyni við
, sett sína og átthaga úti á landi. Hitt er annað
mál, hversu Framsóknarflokknum helzt á þeim
atkvæðum í framtíðinni. Það mim reynslan sýna.
Kjördæm,abreytingin er raunvqrulega kom-<
in til sögunnar, og samkvæmt henni verður kos-
ið í haust. Hún markar tímamót í íslenzkum
stjómmálum. Fólkið í landinu nýtur meira jafn-
réttis eftir en áður í vali stjórnmálaflokka og
þingfulltrúa. Kosningarnar um helgina urðu í
fjölmörgum kjördæmum einvígi milli Sjálfstæðis-
flokksins og Framsóknarflokksins. Þau viðhorf
breytast með nýju kjördæmaskipuninni. í haust
verður um það kosið, hvernig landinu skuli stjórn-
að næstu fjögur árin og hversu íslendingar leysa
vandamál sín og tryggja atvinnuvegi sína og af-
komu. Þá verður af allri þjóðinni etir því innt,
hvað stjórnmálaflokkarnir hafi til þessara mála
að leggja.
Lö|fræðingur
óskast til starfa í skrifstofu borgarstjóra. Laun
samkvæmt 7. flokki launasamþykktar bæjarins.
. Umsóknum skal skilað til skrifstofunnar
eigi síðar en 6. júlí næstk.
Skrifstofa borgarstjórans í Reykjavík,
30. júní 1959.
Skuggi Perons yfir Argenfinu
S,
)TJORNARKREPPXJNNI í
Argentínu er enn ekki lokið,
enda þótt nokkuð hafi dregið
úr átökum þar eftir að Fron-
dizi forseti endurskipulagði
stjórnina. Ekkert verður um
það sagt, hvernig málum þar
lýkur, en ljóst er, að Frondizi
er stöðugt að tapa fylgi þeirra,
sem tryggðu honum meiri-
hluta í síðustu forsetakosn-
ingum. Úrslitavöldin í land-
inu færast æ meir til þeirra
afla, sem harðast börðust gegn
Frondizi fyrstu árin eftir að
Peron einræðisherra landsins
var rekinn úr landi.
stjórnarandstaðan heldur
fram. Það, sem mestu máli
skiptir er, að honum hefur
reynzt ómögulegt að lyfta arf-
inum eftir Peron og stjórnar-
aðgerðir hans. Peron skildi
við efnahag Argentínu í kalda
koli. Til að ráða bót á vand-
anum í bili greip Frondizi til
margs konar hrossalækninga,
m.a. verðhækkana á neyzlu-
vörum, sem kemur harðast
Bi
Fi
"rONDIZI var kjörinn for-
seti á þeim forsendum, að
hann væri „vinstri11 maður,
en stuðningsmenn hans meira
að segja telja hann fylgja
„hægri“ stefnu (gæsalappirn-
ar eru til að vara fólk við að
Argentínumenn leggja annan
skilning í hægri stefnu og
vinstri en Evrópumenn). Það
voru vinstri menn, sem voru
tryggustu stuðningsmenn Per-
ons og verkalýðurinn var
tryggur þessum landflótta ein-
ræðisherra, sem oft á tíðum
notaði fasistiskar aðferðir í
viðskiptum sínum við póli-
tíska andstæðinga.
niður á hinum lægst launuðu.
Óeirðirnar síðustu daga
stafa af nýjum ’aðgerðum á
þessu sviði, og auk þess er
unnið að því að víkja tif hlið-
ar ýmsum peronistum, sem
enn eru í þýðingarmiklum
embættum í landinu.
E,
5:
) TEFNUBREYTING Fron-
dizi stafar hvorki af „svikum“
við fylgismenn sína eða vegna
pressu frá hernum og útlend-
um lánadrottnum eins og
-INS OG FYRR segir var
efnahagslífið í Argentínu í
rústum, er Peron fór frá. Var
neyzlan miklu meiri en fjár-
hagur landsins stóð undir.
Kjör almennings höfðu að
vísu batnað mjög undir stjórn
Perons, enda stóð hann með
Peron. En þegar Peron var
hrakinn frá völdum var svo
komið, að verðbólga át jafn-
harðan upp hin hækkuðu laun
og kaupgetan minnkaði stöð-
ugt.
Iráðabirgðastjórn-
IN, sem sett var á laggirnar
eftir fall Perons, undir for-
ustu Aramburu hershöfðingja,
tókst ekki að bjarga landinu
úr fjárhagslegu öngþveiti.
Þegar Frondizi tók við 1957
olli samdrátturinn í efnahags-
lífi Bandaríkjanna ýmsum
erfiðleikum í Argentínu. Fron
dizi er sjálfur hagfræðingur
og stefna hans olli þegar í stað
árekstrum við verkalýðshreyf
inguna undir forystu peron-
ista og kommúnista. Þegar
kunnugt varð um áætlanir
Frondizi á efnahagssviðinu
svöruðu verkamenn með alls-
herjarverkfalli. Það var brot-
ið á bak aftur með hervaldi.
AæTLUN Frondizi gengur
út á, að nauðsynlegt sé að
minnka neyzluna til þess að
fært verði að byggja upp fram
leiðslu landsins. Einkum legg-
ur hann áherzlu á aukningu
útflutningsframleiðslunnar og
niðurskurð á innflutningi.
Enda var þetta eitt af skilyrð-
unum fyrir lánum frá Banda-
ríkiunum.
Aðgerðir Frondizi hafa kom
ið hart niður. Laun hafa stað-
ið í stað, en verðlag hækkað
um 50 af hundraði á einu ári,
og verð á sumum matvörum
hefur jafnvel tv— og þrefald-
azt. Það er því hætta á, að
Frondizi takist ekki að halda
völdum, nema í krafti hersis
og logreglunnar, nema því að-
eins ag honum takist að friða
almenning.
H a n n e s
h o
r n n u
★ Að kosningum lokn-
um.
★ Fagur og góður
kosningadagur.
★ Það, sem kom mér á
óvart.
★ Blint hatur Iokar
fyrir dómgreindina.
svo góðu veðri á kosningadag-
inn. Fólkið var prúðbúið, notaði
Iítið framboðnar bifreiðir, vildi
heldur ganga í góða veðrinu —
og ég tók éftir því, að það var
enginn hraði á því, það gekk í
hægðum sínum ,rólegt og því lá
ekkert á. Þegar ég fékk loksins
frí til að kjósa furðaði mig á
því hvað sóknin að kjörstaðn-
um var hæg, áttaði mig ekki á
því í fyrstu að það stafaði af
því hvað kjörstaðirnir voru
margir.
EN ÞÁTTTAKAN sýndi það,
að fólk hafði sótt kjörstaðina í
stríðum straumum þó að þröng
væri sjaldan eða aldrei við þá.
Mér fannst að svona ættu kosn-
ingar að fara fram í höfuðstaðn
um, yfirleitt alls staðar, en vafa-
samt er að svo hafi verið — og
mun æðibunugangur hafa sést á
mörgum utan Reykjavíkur.
Skýtur það nokk\ð skökku við,
því að samkvæmt því, sem skóla
stjórinn á Eiðum hefur sagt og
Þóroddur á Sandi undirstrikað,
er hér og á Suðurnesjum laus-
ingjalýður, sem hættulegt_er að
láta hafa jafnmikinn rétt til á-
hrifa á landsmál og aðra lands-
menn.
YFIRGNÆFANDI meirihluti
þjóðarinnar hefur nú lýst yfir
stuðningi sínum við breyting-
una á kjördæmaskipuninni_ Nú
mun alþingi koma saman, ganga
að fullu frá málinu, kosningalög
verða gerð, alþingi rofið — og
nýjar kosn>-'ar fara fram í
septemberlok eða októberlok, en
í byrjun október er ekki hægt
að kjósa vegna anna fólks í sveit
um landsins, því að þó að kjós-
endur hafi nú lýst sig fylgjandi
jöfnuði á kosningarréttinum, þá
telja' þeir að alveg eins sé nauð
synlegt að fólk í sveitum kjósi
eins og það, sem býr í þéttbýl-
inu.
MÉR KOM FÁTT Á ÓVART
við úrslitin. Ég hélt þó ekki að
Framsókn mundj vinna á í þétt-
býlinu og ég hélt að hún myndi
bæta miklu meiru við sig í
strjálbýlinu. Það eina, sem mér
kom alveg á óvart yoru úrslitin
í Hafnarfirði. Það er bezt að
hafa sem fæst orð um þau. Þar
réði ekki heilbrigð skynsemi eða
ábyrgðartilfinning, heldur glóru
laust pólitískt hatur. !§g er hér
ekki á neinn hátt að ásaka pilt-
inn, sem kosinn var. Hann gerði
ekki annað en skyldu sína að
safna atkvæðum fyrir flokk sinn
og vinna fyrir hann.
EN AÐ TVEIR ÁÐRIR flokk-
ar skuli með samningum bak við
tjöldin kjósa hann til þess eins
að freista þess að koma í veg
fyrir að Alþýðuflokkurinn fengi
nokkurn mann á þing, ségir sína
sögu_ Þarna var mikill munur á
mönnum. Amþr þrautreyndur
starfsmaður þjóðarinnar, sem
tók á sig eitt erfiðasta hlutverk,
sem þjóðin hefur nokkru sinni
lagt nokkrum manni á herðar og
leysti það af framsýni og þreki.
Hinn er óreyndur maður, óskrif
að blað, sem enn hefur ekki haft
tækifæri til að sýna hvað í hon-
um býr.
„ÞAÐ ER SKÖMM AÐ ÞVÍ,
að Emil Jónsson skyldi ekki
verða kosinn með yfirgnæfandi
Framhald á 10. síðu.
Hjartans þakkir til hinna fjölmörgu vina nær og fjær, sem
vottuðu okkur samúð og ógleymanlega vinsemd við andlát og
útför séra Jóhanns Kr. Briem’.
Guð blessi ykkur öll,
Ingibjörg Briem,
Camilla og Ólöf Briem,
Sigríður og Steindór Briem,
Soffía og Sigurður Briem,
Elín St. Briem, Jón G. Briem.
4 1. júlí 1959 — Alþýðublaðið