Alþýðublaðið - 16.08.1959, Blaðsíða 5

Á AÐ DR'EKKJA heiðri
Reykjavíkur í einu tjörninni,
sem til er í bæjarlandinu, með
öðrum orðum sökkva tilvon-
andi ráðhússbyggingu ofan í
þessa einu tjörn, sem er það
fegursta og heilbrigðasta, sem
Reykjavík getur hlotnazt?
En sínum. augum lítur hver á
silfrið, og svo er um svæðið
fyrir sunnan Alþingishúsið og
Dómkirkjuna. Þar mega ekki
undir neinum kringumstæð-
um koma nýjar byggingar,
enda ekki ástæða til Þess, því
nóg er landrýmið. Það sætir
undrun, að húsameistari
Reykjavíkur skuli vera búinn
að ganga með þá flugu í koll-
inum um árabil, virðist ekk-
ert orðinn vitarir með aldrin-
um og má það merkilegt vera,
því reynslan er skóli. Um
mann, sem búinn er að vera
húsameistari Reykjavíkur-
bæjar í svo mörg ár sem Ein-
ar Sveinsson sætir undrun að
hann skuli ekki vera búinn að
kynna sér til hlítar fagran
stað fyrir ráðhús bæjárins,
því það var úr mörgu að velja.
Fyrirhyggjulaust er búið að
eyðileggja flesta staði, sem
tiltækilegir voru, með alls
konar kumböldum, áður en
nokkuð er skipulagt.
Að klessa ráðhúsinu sunn-
an við Vonarstræti og sulla
því út í þessa einu tjörn, sem
er mesta yndi yngri kynslóð-
arinnar á veturna, og með
fuglalíf sitt að sumrinu til 1—
NIEiI'. Það hefði átt að vera
foúið að hreinsa burt allar
byggingar sunnan Vonar-
strætis, hús Eiríks Hjaltested,
Iðnó og gamla Iðsnkólann.
Einnig burt með Kirkjuhvol
og Templarahúsið, stækka A1
þingisgarðinn út að Vonar-
stræti með lágri girðingu og
puntgarð sunnan við kirkjuna.
Þessar tvær byggingar, Þjóð-
kirkjan og Alþingishúsið, láta
ekki mikið yfir sér, en þetta
eru virðulegar byggingar, og
þær eigum við að varðveita
og láta þær njóta sín á þess-
um fagra stað með því dásam-
lega útsýni, sem er að líta
suður um Tjörnina með öllu
sínu fuglalífi.
Nú vill svo vel til, að það
er til dásamlega fagur staður,
sem Reykjavíkurbær hefur
keypt, og áður var í einka-
eign. Þessi staður er Héðins-
höfði. Það var engin tilviljun
að franski konsúllinn valdi sér
þenna stað, útlendingar eru
næmir fyrir fegurð landsins.
Þarna sér yfir hafið, dásam-
legasta sólarlag, sem hægt er
að hugsa sér, þá Snæfellsjök-
ull og allur Snæfellsnessf j all-
garðurinn, Akrafjall, Esjan,
!■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
a
■
a
j Hvernig vceri að
i reisa ráðhúsið :
!. ... !
: á Héðinshöfða? \
sundin og allur Mosfellsdal-
urinn. Nóg um það.
Svo kemur annað til sög-
unnar í þessu sambandi, það
er stækkun hafnarinnar.
Hugsum okkur þegar búið
verður að gera garð úr Örfir-
isey að Engey, og svo garð úr
Engey að austan á móti garði
úr Lauganestanga að sunnan.
Yrði þá innsiglingin austan
frá inn í höfnina og þá mUndi
ráðhússbyggingin blasa við
er skipin sigla inn höfnina
með varninginn heim. Það á
vel við að ráðhúsið blasi við
innsiglingu, því á hafið er sótt
gullið til lífsframfæris. Mætti
ég leyfa mér að spyrja hvort
háttvirt bæjarstjórn og bæj-
arráð með húsameistara Rvík
ur í broddi fylkingar vilji
ekki athuga gaumgæfilega
Héðinshöfðalóðina? Hún er
nógu stór og ekki þarf að
vanta bílastæði, það má fylla
upp ótakmarkað til sjávar og
fagran garð má gera sunnan
við slotíð. En ef húsameistari
bæjarins vill endilega halda
sig við að setja Ráðhúsið í
tjörn, þá er ekki langt undan
í Fúlutjörn, það er búið að
þurrka hana upp!
Allt á að vera í miðbænum,
en hvar er miðbærinn? Hef-
ur hann ekki þokazt austur á
bóginn? Jú, vissulega, það
verður ekki langt frá vegi að
Héðinshöfði verði í miðbæn-
um. Svo ermú eitt til dæmi.s,
að Reykjavíkurbær er nýbú-
inn að byggja myndarlega
skrifstofubyggingu og er hún
á næstu grösum við þennan
umrædda stað. Nú mun hr.
Einari Sveinssyni finnast lág
reist hús sunnan við Héðins-
höfðá, en því er til að svara,
að húsin við Borgartún eru
bráðabirgðahús og þau eiga að
fara í burtu er þess gerist
þörf. Það er innan handar
fyrir bæinn að láta flytja þau
í burtu. Það gæti verið athug-
andi að selja leigjendum hús-
anna þau fyrir lítið og bærinn
legði til lóðir undir þau, t. d.
fyrir ofan Elliðaár uppi á
Jörfa. Þar er mikið landrými
við hitaveitulögnina og gott
með frárennsli. Þessi hús eru
byggð á tréstólpum svo það
ætti að vera auðvelt að koma
þeim í burtu.
Ég vona af heilum hug að
bæjarstjórn og bæjarráð
skoði sig vel um, áður en þeir
taka fasta ákvörðun um að
þræla Ráðhúsinu ofan í Tjörn
ina og gera gamla bæinn að
viðundri. Höfum það hugfast,
að ekki á saman það gamla og
hið nýja. Við eigum að varð-
veita það forna. Lýðveldið er
ungt og það sem var veglegt
áður en það var stofnað, verð-
um við að varðveita af fremsta
megni. Tökum til dæmis
Kirkjustræti; við megum ekki
láta Sam,bandið gleypa það
allt. Það þarf að stækka Al-
þingishúsið, svo að það verði
í samræmi við fjölgun þing-
manna. Það ætti að vera nóg
lóð vestur frá þinghúsinu og
nóg af listrænum mönnum til
að samræma viðbyggingu á-
samt hækkun. Það er tákn-
rænt að svo skuli til vilja, að
einmitt mestu og tveir beztu
forsvarsmenn þjóðarinnar
skuli standa vörð um þinghúsi
ið, en þeir fiytu sín þó betur
ef byggingin næði lengra
vestur Kirkjustræti.
Það er vandi að velja stað
fyrir Ráðhússbyggingu.
Reykjavík, 25. 7. 1959.
Sveinbjörn Kristjánsson.
EKKI veit ég, sem þessar
línur rita, hvort nokkuð þýðir
að minnast á það, sem þó er
oftar um-
ræðuefni á
meðal fólks
en margt
annað, næst
á eftir síld-
inni og veðurfarinu, að í raun
og veru er höfuðborgin byggð
fyrir bíla en ekki menn. Þetta
kunna að þvkja ýkjur, og sum-
ir vilja ef til vill segja, að
hún sé ekki heldur byggð fyr-
Bréf
ir bíla, en fyrir hvað er hún
byggð bá?
Það er vandaverk að hemja
skipulagið innan hæfilegra
takmarka, og það er vanda-
verk að velja ráðhúsinu stað,
eins og mjög hefur verið um
ritað upo á síðkastið, og það
er líka vandaverk að koma fyr
ir Öllum bifreiðunum, sem til
eru í bænum, en um hinn
vandann hefur lítið verið
sinnt, að því er virðist, hvar
gangandi vegfarendur eiga að
(Framhald á 10. síðu.)
HELSINGFORS - Fimmtán
ára leit að kirkjuklukkun-
um í Kuusamo er nú lokið
— í þýzkum kirkjugarði.
Þær voru orðnar gamlar
kirkjuklukkurnar og dálæ.ti
þorpsbúá. Su stærri var 500
kg, gjöf frá Karli XI. Svía-
konungi 1698,-hin var gjöf
frá Friðriki konungi 1721.
En styrjöld lýtur engri
hefðhelgi. í september 1944
yfirgáfu þorpsbúar hús sín
og heimili, enda þýzkur her
á næstu grösum. — Fólkið
tók allt með sér, sem það
mátti, en kirkjuklukkurnar
voru of þungar. Þær voru
eftir í kirkjuturninum.
Enginn b.jóst við að sjá
þær aftur. Það v^r stríð og
koparinn dýrmætur. — En
finnskur foringi mæltist til
þess við Þjóðverjana að fela
klukkurnar.
Þorpið var lagt í rústir.
Þegar fólkið fór að tínast
þangað aftur í febrúar 1945
var rústirnar einar eftir af
kirkjunni og klukkurnar
hvergi finnanlegar. Þeirra
var leitað víða í grenndinni,
en árangurslaust.
Árin liðu. Þýzkir menn,
sem gegnt höfðu herþjón-
ustu í Finnlandi fóru að
koma þangað aftur sem
skemmtiferðamenn. Nú hafði
kirkjan verið endurreist á
rústum hinnar gömlu og nýj-
ar klukkur voru í turninum,
gefnar af sænsku borginni
Umeá. En séra Antti Pouk-
kula sóknarprestinn dreymdi
enn um að finna gömlu klukk
urnar.
Dag nokkurn kom þýzkur
maður til þorpsins, fyrrver-
andi ofursti. Hann hitti prest
og það hann leyfis að leggja
blóm á grafir þýzkra her-
manna þar í kirkjugarðinum.
Gat hann þess, að þýzkur
hermaður hefði sagt sér, að
klukkurnar væru grafnar í
kirkjugarðinum. En leitin
varð enn árangurslaus. Samt
var haldið áfram að kanna
þýzka hermannagrafreiti, og
loks fundúst klukkurnar.
Þær höfðu verið jarðaðar
með þýzkum hermanni.
Óg nú verða þær settar í
turn hinnar nýju kirkju X
Kuusamo
AlþýðublaðiS — 16. ágúst 1959