Alþýðublaðið - 05.09.1959, Blaðsíða 4

Útgefandi: AlþýSuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
— Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson
(áb.). — Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björg-
vin GuSmundsson. — Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýs-
ingasími 14 906. — ASsetur: AlþýSuhúsiS. — Prentsmiðja AlþýðublaSsins,
Hverfisgata 8—10.
Heimskulegt asnaspark
ÞJÓÐVILJINN hefur oft verið ósmekklegur í
skrifum sínum um landhelgismálið eftir stækkun
hennar í tólf mílur fyrir ári síðan, en sjaldan eða
aldrei eins og í gær.Þá ávarpar hann norrænu ut-
anríkisráðherrana á síðasta fundardegi þeirra hér í
Reykjavík og ber þeim á brýn, að þeir séu vilja-
laus verkfæri Breta í landhelgisdeilu þeirra við ís-
lendinga. Afskriftin er raunar miklu meiri, því að
íslendingar eiga enga samherja í málinu nema
Rússa og Austur-Þjóðverja samkvæmt ályktun
Þjóðviljans, en gremjan í garð norrænu utanríkis-
ráðherranna og þjóða þeirra svellur kommúnista-
blaðinu fastast í brjósti.
Hverjum ætli Þjóðviljinn sé að þjóna með
þessum málfluíningi? Hver er sanngirnin, ef ein
hver skyldi ætla íslenzka kommúnistablaðinu
dyggð hennar? Halt/ard Lange og Jens Otto
Krag hafa opinberlega lagt íslenzka málstaðn-
um í landhelgisdeilunni drengilegt lið og bent á,
hvert frumhlaup ofbeldi Breta sé. Þjóðviljinn
stingur þessu atriði undir stól. Framlag hans er
að vanþakka þeim mönnum, sem við eigum gott
eitt upp að unna. Hvaða íslendingi dettur í hug,
að sú framkoma verði okkur farsæl í framhaldi
landhelgisdeilunnar, ef nokkur ábyrgur maður
á Vesturlöndum tæki mark á kommúnistablaði
á borð við Þjóðviljann?
Afstaða Rússa og Austur-Þjóðverja í land-
helgisdeilunni er þakkarverð. En við þurfum sann
arlega á fulltingi fleiri að halda. Þess vegna ríður
á því að koma málefnalega og virðulega fram í
deilunni og forðast að glata trausti þeirra er koma
við sögu úrslitasigursins, ef hann vinnst á alþjóða
vettvangi. Athæfi Þjóðviljans, þegar hann talar til”
norrænu utanríkisráðherranna algerlega að tilefn-
islausu sem andstæðinga í landhelgisdeilunni, er
því annað og verra en furðuleg ósmekkvísi.
Heimskulegra asnaspark er naumast hægt að
hugsa sér, þó að Þjóðviljinn eigi í hlut.
En Bretum. kynni að líða betur í skömm sinni,
þegar togaraeigendur þar 1 landi og herrarnir í
flotamálaráðuneytinu frétta um afstöðu og mál-
flutning Þjóðviljans. Málgagn Alþýðubandalags-
ins skemmtir þeim vafalaust, þó að Bretar verði
raunar stutta stund fegnir, því að sannarlega túlk-
ar Þjóðviljinn ekki íslenzk sjónarmið í þessu máli.
Hann gerir sig aðeins að viðundri.
Slarí sýsluskrifara
hér við embættið er laust til umsóknar nú
þegar.
Laun skv. launalgum.
Bæjarfógetinn á ísafirði,
2. september 1959.
Auglýsingasími
Alþýðublaðsins
er 14906
fHannes
á h o r n i n u
★ Kirkjugarður leikvang
ur
★ Fæðingardeildin og út-
lit hennar
★ Hvað skortir íslenzka
arkitekta mest?
★ Veldur því náttúra
landsins
KONA SKRIFAR mér á þessa
leið: „Það færist mjög í vöxt,
að börn og unglingar noti kirkju
garðinn við Suðurgötu fyrir
leikvang. Þetta var ekki þannig,
en nú hef ég nokkrum sinnum
erðið vottur að þessu og þykir
mér það mjög miður. Ég held
að farið sé að slá slöku við eft-
irlit í þessum kirkjugarði, og
skil ég ekki hvers vegna það er
látið viðgangast. Ég vil ekki f jöl
yrða um þetta, en vil mælast til
þess, að þeir, ser| bera ábyrgð
á þessu, sjái svo um, að börn-
um og unglingum, sem þarna
stunda leiki og ærsl, sé bægt
frá“.
ÁHORFANDI skrifar: „Fyrir
nokkrum missirum reit ég í
þessa pistla um útlit fæðingar-
deildarinnar á Landspítalalóð-
inni og hvatti til lagfæringar.
Enn þann dag í dag gapa sárin
opin á þakbrúnarröndinni. Ég
endurtek nú áskorun mína til
þeirra, sem þarna ráða málum
að laga þetta. Ef þessi aðvörun
dugar ekki, þá áfrýja ég að-
finnslunnt til viðkomandi ráð-
herra. Annars er hús þetta svo
sviplaust og ljótt að ekki má
þar við bæta að láta það gapa
í sárum framan í vegfarendur.
ANNARS er það allundarlegt
hve erfiðlega tekst oft að byggja
húsin okkar falleg, stílhrein, •—
láta þau lita þannig út að augað
hafi yndi af að horfa á bygging-
una, en verði ekki fegið að horfa
strax burtu frá þeim. Tek ég
nokkur dæmi: Takið eftir sam-
byggingarhúsi, sem Hafnarfjarð-
arbær lét byggja sunnanvert við
Hafnarfjörð, stíllaust og laust
við allt sem nálgast að vera list
í útliti. Verið er að byggja verka
mannabústaði í Hafnarfirði fyr-
ir ofan Hamarinn, tíu íbúðahús.
Sagt er að þarna eigi þrjú slík
hús samskonar að koma. — Öll
stíllaus, ekkert listrænt við þau.
Útlit þeirra er afturför frá flest-
um verkamannabústöðum, sem
byggðir voru fyrir tuttugu og
fimm árum í Hafnarfirði.
Reykjavík yfirleit miklu ósjá-
legri en ýmsar slíkar, sem ég
hefi séð á Norðurlöndum, t. d.
Danmörku, Svíþjóð og Noregi.
Það er einhver ytri þyngsli yfir
öllu útliti og formi þeirra. Aftur
virðist svo sem hinar smærri
byggingar hér standi sízt að baki
samskonar húsum í fyrrgreind-
um löndum. Mér finnst að ís-
lenzka arkitekta vanti eitthvað
það sem er listrænt og gefur
hinum stærri byggingum fagurt
ÞÁ ERU sambyggingar í
ÞRÁTT fyrir atburðina í
Kerala og aðgerða indversku
stjórnarinnar þar hafa Rússar
nýlega veitt Indvexjum 1500
miljón rúblna lán, en Það er
hvorki meira né minna en
hæsta fjárupphæð, sem Rúss-
ar hafa lánað vanþróuðu Iandi
hingað til. Þessir samningar
sýna glögglega hversu Sovét-
leiðtogarnir leggja mikla á-
herzlu á að efla áhrif sín og
ítök í löndum Afríku og Asíu
með lánum og efnahagsaðstoð.
Saga þessara lána undanfar
in ár er lærdómsrík fyi’ir þá
þróun, sem orðin er. Meðan
Stalín hélt um stjórnvölin í
Kreml, höfðu Rússar ekki á-
huga á að veita efnahagsað-
stoð nema þeim ríkjum, þar
sem þeir áttu beinna hags-
muna að gæta, eins og t. d.
form, sem er svipað og hinir
fögru tónar í hinum sígildu tón-
smíðum. ..............
ÞAÐ MÁ VERA, að hin óblíða
náttúra landsins móti okkur öll
þannig, að það sé ávallf eitthvað
þyngra yfir okkur, en þeim er
byggja þau lönd, þar sem veðr-
áttan er jafnan blíðari en hér
á okkar kalda og harðbýla
Fróni.
EN því ber ekki að neita, að
við eigum til forkunnar fagrar
byggingar, svo sem Kristskirkju
í Landakoti, Þjóðleikhúsið, há-
skólabygginguna. En það er
list hins liðna, en þó sígild um
langa framtíð. Ég vildi óska að
íslenzkir arkitektar tækju sig á
og gerðu almennt betur en þeir
gera í dag.
Hannes á liorninu.
í Afganistan. Það var fyrst ’54
sem Rússar' koma fram með
kenninguna um aðstoð við van
þróuð lönd og í samræmi við
þá kenningu er Indlandi veitt
efnahagsaðstoð 1955 eftir að
Búlganin og Krústjov höfðu
ferðast um, landið r boði Neh-
rus. Var efnahagsaðstoðin fólg
in í smíði alúminíum-verk-
smiðjum hráofna og stáliðju-
vers.
Frá árinu 1955 hafa Rússar
sífellt verið að auka lán sín og
efnahagsaðstoð og vekur eink-
um athygli hversu lága vexti
þeir taka af lánum, 2,5% af
tólf ára lánum. Það er einnig
athyglisvert að iðnaðarríki í
austurblokkinni, — Póllandi,
Tékkóslóvakíu og Ungverja-
land, hafa dyggilega fetað í
fótspor Rússa í Þessum efnum.
Frá árslokum 1957 hefur
efnahagsaðstoð Rússa numið
hærri upphæð en því, sem
Bandaríkjamenn hafa varið
til aðstoðar við sömu lönd. —
Þessi lönd eru: Afganistan,
Egyptaland, Sýrland, Nepal,
Indónesía og Jemen. Af þeim
300 milljónum króna, sem
Rússar veita þessum löndum
fast að fjórðungur í hernaðar-
aðstoð. Þessi þróun hefur vak-
ið nokkurn ugg í Bandaríkj-
unum. Og síðastliðið ár heíur
efnahagsaðstoð Rússa pnn
stórlefa aukist. Egyptar hafa
hlotið gífurlegar upphæðir og
jafnvel Argentína hefur feng-
ið efnabagsaðstoð hjá Rússum
til að efla olíuiðnað landsins.
Óhemju fjármagn hefur verið
varið til hernaðaraðstoðar við
Indónesíu og írak.
(Framhald á 10. síðu.)
PÓLITÍSKUR OREIÐÖVÍXILL FRAMSÓKNAR
Tíminn heldur áfram að
hamra á þeirri fjarstæðu,
að þjóðin eigi eftir að
greiða „óreiðuvíxla“, sem
stofnað liafi verið til með
þeim niðurgreiðslum, sem
ákveðnar voru fyrr á árinu
til að færa niður dýrtíð-
ina.
Þetta er hreinn upp-
spuni. Fjárlögin voru af-
greidd greiðsluhallalaus og
þar gert ráð fyrir fjáröfl-
un til þeirra niðurgreiðslna
sem ákveðnar voru. Hing-
að til bendir allt til þess,
að áætlanir um tekjur rík-
isins muni fyllilega stand-
ast, og er ekki minnsti fót-
ur fyrir því, að um neina
vanskilavíxla verði að
ræða.
í þessu sambandi er rétt
að spyrja Tímann: Hvað
lögðu Framsóknarmenn til
í þessum efnum? Voru
ekki þeirra tillögur við af-
greiðslu fjárlaga á þann
veg, að um 150 milljóna
HALLI hefði orðið á fjár-
lögunum, sem ríkisstjórn-
in fékk afgreidd hallalaus?
Ef tillögur Framsóknar
liefðu verið samþykktar,
hefði þjóðin vitað fyrir-
fram um 150 milljóna ó-
reiðuvíxla, sem kæmu til
greiðslu síðar. En sem bet-
ur fer voru þessar tillögur
felldar og þann'ig gengið
frá fjárlögunum, að þjóð-
in greiðir jafnóðum allar
skuldbindingar í ár.
Tíminn hamast á móti
uppbótagreiðslunum. En
hvað vildu Framsóknar-
menn gera? Á að skilja
þetta þannig, að þeir hefðu
viljað hið taumlausa dýr-
tíðarflóð, sem felldi Her-
mann í haust? Hefðu þeir
viljað, að vísitalan væri nú
250—270 stig eftir gamla
kerfinu? Ef þeir vilja ekki
dýrtíðarflóðið, hvað vildu
þeir þá gera?
Hér er um að ræða póli-
tískan óreiðuvíxil. Fram-
sókn skúldar þjóðinni skýr
ingar á stefnu sinni í efna-
hagsmálum — ef hún er
þá nokkur.
■ ..........................................................
4 5. sept, 1959 — Alþýðublaðið