Alþýðublaðið - 09.09.1959, Qupperneq 4

Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. — Framkvæmdastjóri: Ingólfur Kristjánsson.
— Ritstjórar: Benedikt Gröndal, Gísli J. Ástþórsson og Helgi Sæmundsson
(áb.). — Fulltrúi ritstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björg-
vin Guðmundsson. — Símar: 14 900 — 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýs-
lngasími 14 906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins,
Hverfisgata 8—10.
Skapsmunakast
SVARTLETURSLEIÐARI Tímans fjallar í
gær um Alþýðuflokkinn, og niðurstaðan er sú, að
hann 'sé óalandi og óferjandi. Tilefnið er tvenns
konar: Annars vegar grein um viðhorf og örlög
Framsóknarflokksins, rökstudd og málefnaleg,
hins vegar það athæfi Alþýðuflokksins að hafa
þrisvar sinnum beitt sér fyrir breytingu á kosninga
lögunum. Þannig er skapsmunakastið til komið.
Alþýðublaðið lætur sér þetta frumhlaup Tím-
ans í léttu rúmi liggja. Því dettur ekki í hug, að
málgagni Framsóknarflokksins sé alvara, enda
ærin ástæða til að ætla hið gagnstæða. Við kosn-
ingarnar 1956 var Alþýðuflokkurinn ekki verri en
svo, að Framsóknarflokkurinn gerði við hann ná-
ið bandalag, enda þótt jafnaðarmenn hefðu þá
tvennar kosningalagabreytingar á samvizkunni.
Og sennilega verður þess ekki langt að bíða, að
Framsóknarflokkurinn geti hugsað sér samstarf
við Alþýðuflokkinn á ný. Bölbænirnar geta stund-
um breytzt í blessunarorð á skömmum tíma.
Tíminn segir, að Alþýðuflokkurinn færist
æ meira í áttina til íhaldsins. En hvað segja stað
reyndirnar um þessa niðurstöðu? Hefur ekki
Framsóknarflokkurinn starfað ólíkt lengur með
Sjálfstæðisflokknum en Alþýðuflokkurinn? Eða
er Eysteinn kannski búinn að gleyma því,
hverjir hafa notið samvinnunnar við hann á und
anförnum árum? Tíminn ætti að f jalla um þessa
sagnfræði, ef hann vill láta taka mark á orðum
sínum og afstöðu. Stefna Alþýðuflokksins varð-
andi samstarf við aðra flokka liggur ljóst fyrir:
Hann vinnur með þeim, sem fást til fulltingis
við góð málefni. En hvaða aðferð skyldi Fram-
sóknarflokkurinn hafa í þessu efni?
Hitt er dálítið athyglisvert, hvert er orðbragð
Tímans, þegar honum rennur í skap við Alþýðu-
flokkinn og sér aðeins svart, þar sem áður var hvítt.
Málflutningurinn er hinn sami og heimskuleg ill-
yrði kommúnista. Ætli það geti komið til greina,
að einhver af náðarmönnum Framsóknarflokks-
ins í Alþýðubandalaginu sé farinn að skrifa blað
handa bændum? Varla er þessi samsetningur bú-
inn til af manni, sem trúði á samstarf Alþýðu-
flokks og Framsóknarflokksins 1956,.þó að jafnað-
armenn hefðu beitt sér fyrir kosningalagabreyt-
ingu tvisvar sinnum og færu aldrei dult með, að
þeir gætu ekki unað þeirri kjördæmaskipun, sem
Framsóknarmenn viðurkenndu að væri úrelt, en
vildu þó hafa að lífsakkeri ólýðræðislegra sérhags
muna.
Hugmyndasamkeppni um
vatnsgeyma á Litluhlíð
Frestur til þess að skila tillögum um gerð
vatnsgeyma á Litluhlíð framlengist hér með
til kl. 16 miðvikud. 7. okt. 1959.
Vatnsveitustjóri.
Auglýsingasími blaðsins er 14906
flSENHOWER Bandaríkja-
forseti er nú kominn heim
eftir árangursríka för til
þriggja höfuðborga Vestur-
Evrópu, Bonn, Lundúna og
Parísar. Þá dvaldi hann tvo
daga á heimili því, sem Skot-
ar gáfu honum í þakkarskyni
fyrir afrek í heimsstyrjöldinni
síðari. Tilgangur fararinnar
var að ræða væntanlegar við-
ræður Eisenhowers og Krú-
stjovs og hlutverk Eisenhow-
ers var einkum að sannfæra
bandamenn sína í Evrópu um,
að ekkert það færi fram á
fundum hans með oddvitan-
um frá Kreml, sem túlka
mætti sem einhliða samkomu-
lag Bandaríkjanna og S'ovét-
ríkjanna, en helzta áróðurs-
efni kommúnista er nú, að
þessi ríki séu rétt kjörin til
þess að ráða máltim veraldar-
innar í krafti auðs og afls.
Það hefur þó greinilega kom-
ið í ljós í viðræðum Eisen-
howers í Evrópu, að Banda-
ríkjastjórn lítur ekki svo á, að
hún hafi vald til að setjast að
samningaborði með páfa kom-
múnismans og draga strik yfir
landabréf.
I PARÍS fékk Eisenhower
til meðferðar erfiðasta verk-
efni farar sinnar. Undanfarið
hefur hvert málið af öðru orð-
ið til þess að spilla sambúð
Bandaríkjanna og Frakklands.
De Gaulle hafði farið fram á,
að Bandaríkjamenn afhentu
Frþkkum kj arnorkuleyndar-
mál með svipuðum skil-
yrðum og Br'etar fá slík-
ar upplýsingar frá Wash-
ington, einnig að nánara
samstarf yrði tekið upp innan
Atlantshafsbandalagsins með
Bandaríkjamönnum, Bretum
og Frókkum og síðast en ekki
sízt var djúpstæður ágreining-
ur um bækistöðvar banda-
ríska flugvéla í Frakklandi,
sem leiddi til þess, að flug-
vélar Bandaríkjahers í Frakk-
landi voru fluttay til Bretlands
og Vestur-Þýzkalands. En það
kom brátt í ljós, að Frakkar
vildu fyrir alla muni gera sitt
til að bæta sambúðina við hinn
öfluga bandamann í vestri, De
Gaulle féll í bili frá öllum
kröfum á hendur Bandaríkja-
mönnum, en einbeitti sér að
því að samkomulag næðist um
þau málefni, sem víðtækari
voru og afdrifaríkari fyrir sam
starf frjálsra þjóða, og bar þar
hæst spursmálið um, hvernig
Frakkar og Bandaríkjamenn
gætu bezt samræmt stefnu
sína í alþjóðamálum. Fyrsta
skrefið í samkomulagsátt var
fundur forsetanna beggja og
ber öllum fréttariturum sam-
an um, að góð vinátta hafi tek
izt með þeim og hafi viðræður
þeirra mótazt af skilningi og
sáttfýsi. De Gaulle vann per-
sónulegan sigur í sambandi
við þennan fund, Eisenhower
gaf honum loforð um að hafa
hann með í ráðum varðandi
öll meiriháttar stjórnmálaleg
og hernaðarleg vandamál, sem
upp koma á næstunni. En með
þessu móti er ekki verið að
veita Frökkum neina sérstöðu
innan Atlantshafsbandalags-
ins, aðeins viðurkennd sú stað
reynd, pð Frakkland er ómiss-
andi hlekkur í varnarkerfi
vestrænna þjóða.
AðALVIÐRÆDUEFNI f or-
setanna var að sjálfsögðu Al-
sír, en um þær viðræður er
enn lítið vitað. En innan
skamms leggur de Gaulle
frarn hina nýju stefnu sína í.
Alsírdeilunni. og skýrist þá,.
hvað þeir hafa rætt varðandi
þennan veikasta punkt
franskrar einingar og stjórn-
mála. Vitað er að de Gaulle
hefur tilbúna einhverja nýja
áætlun varðandi Alsír og að
Eisenhower hefur lofað hon-
um stuðningi Bandaríkjanna
við haan, hvers konar stuðn-
ingi er ekki ljóst, en ekki er
ólíklegt að de Gaulle reyni
að binda endi á martröðina í
Alsír með drastiskum aðgerð-
um og hafi þá ef til vill þörf
fyrir aðstoð bandamanna
sinna. Ekkert er Bandaríkja-
stjórn meira í mun en að bund
inn verði endir á Alsírstríðið
og Frakkar njóta stuðnings
þeirra við að leiða það á
„frjálslyndum11 grundvelli.
En VERA MÁ, að de Gaulle
hafi fullvissað Éisenhower um
að hann geti ekki gengið
lengra í Alsír en orðið er án
þess að koma af stað nýrri
stjórnarkreppu í landinu,
kreppu, sem hafa kynni hættu
legar afleiðingar fyrir allar
vestrænar þjóðir. Eisenhower
og Bandaríkjastjórn vilja allt
til vinna að komið verði í veg
fyrir ókyrrð í Frakklan,di, en
þrátt fyrir það er öruggt að
hún veitir ekki deGaullestuðn
ing á Allsherjarþ. Sameinuðu
þjóðanna, er Alsírmálið verð-
ur rætt þar í haust, nema tek-
in verði uppjný stefna þar.
i
MarGT þykir benda til að
de Gaulle hafi gengið frá á-
ætlun um lausn Alsírmálsins,
en það kemur á daginn innan
skamms. Þá verður einnig séð,
hvort de Gaulle hefur látið
undan Eisenhower eða öfugt,
eða hvort það hefur einfald-
lega gerzt, að þeir forsetarnir
hafi rætt málin af einurð og
samræmt sjonarmið sín.
H a n n es
h
o r n i n u
ýý Hver vill verSa til
þess að hleypa skrið-
unni aftur af stað?
ýý Bændur á fundum.
Verkalýðsfélögin
bíða átekta.
ýý Dýrt á greiðasölu-
stöðum.
ýý Grænu blettirnir í
bænum.
HVER vill verða til þess að
hleypa skriðuni aftur af stað.
Ríkisstjórninni tókst að stöðva
dýrtíðarskrúfuna. Þetta hefuír
haft miklar og góða rafleiðingar
— Enginn trúði á að þetta væri
hægt, og þó að einstaka menn
eða starfshópar létu nokkra óá-
nægju í Ijós, þá sáu allir og
sögðu beinlínis, að eitthvað
hefði þurft að gera. Það vairjj,ert
og útkoman hefur verið sú, á
þeim níu mánuðum, sem Iiðnir
eru, að verð þeirra vara, sem
við ráðum við verðið á, hefur
haldizt.
NÚ sé ég í Tímanum að ein-
hverjir bændur á fundi ein-
hvers staðar hafa krafizt hækk-
ana á verði landbúnaðarvara.
Ég sé líka, að ráðstefna verka-
lýðsfélaga hefur ákveðið að
hafa samninga opna — og bíða
átekta. Við sjáum því að hætía
er á ferðum: Bændur sitja á
fundum og verkalýðshreyfingin
bíður. Hver ætlar að verða til
þess iað sprengja það starf sem
unnið hefur verið undanfarið?
HVAÐ, sem forsvarsmenn
hagsmunahópa segja nú, þá vill
almenningur status quo, ó-
breytt ástand. Ekki hækkun á
vörum, ekki hækkun á kaupi.
Reynslan hefur sýnt, að fólk er
aftur farið að öðlast trú á verð-
gildi þess fjár, sem það vinnur
sér inn. Það hefur heldur dreg-
ið úr hinu taumlausa braski,
okrið er ekki eins á fokheldum
húsum eða öðrum húsum, og
þetta kemur fram í ýmsum öðr-
um myndum. Það hefur verið
gerð tilraun til að skapa hér
heilbrigt ástand, Allt bendir til
þess að vel hafi tekizt. Hver vill.
verða til Þess að sprengja þessa
.tiiraun? Hver vill verða til þess.
að hleypa skriðunni aftur af.
stað.
FERÍÐALANGUR skrifar, að
hér í höfuðstaðnum sitji maður
í embætti með miklu starfsliði,
og nefnist hann verðalgsstjói'i.
Mér verður ávallt hugsáð til
þessa manns þegar ég ferðast
um landið og þarf að kaupa
mér eitthvað á veitinga- og
gististöðum. Ég spyr þá jafnan
sjálfan mig: Hversvegna leyfir,
hann jafn takmarkalaust okur
og þar á sér stað? Það er sama
hvað keypt er, alltaf er sama
okrið á öllum hlutum.
JAFNVEL, mjólkin, sem kost
ar hér í Reykjavík kr. 2,95 —
kostar úti á landinu kr. 12 lítr-
inn. Þetta þekkja vitanlega svo
margir, að ástæðulaust er að
vera með upptalningu. — En
margur hefur bölvað í hljóði
slíkri óskammfeilni. Þessu hafa
ferðamenn svarað á mjög ein-
faldan hátt:
(Framhald á 10. síðu.)
4 9. sept. 1959 — Alþýðublaðið