Alþýðublaðið - 22.10.1959, Blaðsíða 5

r
Ur ræðu Gylfa Þ. Gíslasonar.
GYLFI Þ. Gíslason, mennta-
málaráðherra, ræddi einkum
tvö mál í ræðu sinni í gær-
kvöldi, efnahagsmálin og skatta
málin. Á forsíðu blaðsins er
nokkuð skýrt frá ræðu ráð-
herrans um skattamálin. Skal
því aðeins bætt við hér til
skýringar, að ráðherrann
ræddi eingöngu afnám tekju-
skattsins en ekki útsvars, enda
álagning útsvara verkefni bæj-
arfélaga en ekki ríkisvaldsins.
Um efnahagsmálin fórust
Gylfa Þ. Gíslasyni svo orð m.a.:
„Gengi erlends gjaldeyris
hefur verið óbreytt í bönkun-
um síðan 1950. En allar götur
síðan 1951 hefur útflutnings-
atvinnuvegunum verið greitt
meira fyrir útflutningsafurðir
sínar en þeir fá í bönkunum
fyrir þann gjaldeyri, sem þeir
skila þangað. Þetta hafa verið
nefndar útflutningsbætur, og
hafa þær verið greiddar í ýmsu
forrni. Allt síðan 1951 hefur hið
skráða gengi erlends gjaldeyris
í bönkunum ekki verið raun-
verulegt. í fyrstunni fengu að-
eins sumar greinar útflutn-
ingsins bætur. til viðbótar hinu
skráða gengi. Nú fá allir, sem
afhenda bönkunum erlendan
gjaldeyri, bætur, nema varn-
arliðið á Keflavíkurflugvelli.
Til þess að greiða þessar út-
flutningsbætur hefur að sjálf-
sögðu þurft að afla tekna. Það
hefur verið gert með því að
leggja gjöld á gjaldeyrissölu
og innflutning. Eins og nú
standa sakir er 30% yfirfærslu-
gjald greitt af nokkrum brýn-
ustu neyzluvörum, 55% yfir-
færslugjald af öllum þorra inn
flutningsins, þar með taldar
allar rekstrarvörur og fjárfest-
ingarvörur, og af nokkrum
vörum, sem eru ekki taldar
nauðsynlegar og nema samtals
um fimmtungi innflutningsins,
eru greidd há innflutnings-
gjöld í viðbót við yfirfærslu-
gjaldið.
Sé tekið meðaltal allra þess
ara yfirfærslu- og innflutn-
ingsgjalda kemur í ljós, að
það nemur 69% af gjaldeyr-
isverðmætinu. En ef athugað
er, hvert er meðaltal útflutn-
ingsbótanna, sem útflutnings-
framleiðslan fær greiddar,
kemur í ljós, að þær nema
88% af gjaldeyrisverðmæti
útflutningsins. f þessu er fólg
in aðalástæða þess, að núver-
andi kerfi getur ekki staðizt
til frambúðar. Hvert manns-
barn hlýtur að gera sér ljóst,
að þjóðféíagið getur ekki til
lengdar greitt þeim, sem afla
erlends gjaldeyris, 88% bæt-
ur, en selt síðan gjaldeyrinn
þeim, sem nota hann, með að-
eins 69% álagi að meðaltali.
Með þessu er þó ekki öll
sagan sögð. Eins og ég gat um
áðan, eru aðeins greidd 55%
af meginhluta innflutningsins,
en meðaltalið verður samt 69%
vegna þess, að mjög há gjöld
eru greidd á fáar vörutegundir,
sem fluttar eru inn svo að segja
án takmarkana. Til þess að
gera þann innflutning mögu-
legan, verður hins vegar að
takmarka innflutning á hvers
konar vélum, byggingarefni og
jafnvel rekstrarvörum. Þetxa
er þeim mun varhugaverðara,
sem lengra líður. Það stofnar
atvinnu margra manna í hættu, j
lamar heilbrigða tækniþróun j
og framfarir í sjávarútvegi og
landbúnaði og ekki sízt í iðn-
aðinum. Er það ekki hvað
minnsta alvörumálið, þar eð
iðnaðurinn er orðinn ein mik- ,
ilvægasta atvinnugrein lands- j
manna, og á réttmæta kröfu
á því að tekið sé meira tillit
til sjónarmiða hans við mótun
efnahagsstefnunnar en gert hef
ur verið undanfarið.
Nú er ekki nema von, að á-
heyrendum sé spurn: Hvernig
má það vera, að greiddar séu
88% útflutningsbætur, þegar
meðaltal yfirfærslu- og inn-
flutningsgjalda er ekki nema
69 %? Og ef þetta hefur verið
hægt fram að þessu, hvers
vegna er það þá ekki hægt á-
fram? Meginskýringin á þessu
er sú, að þjóðin notar talsvert
meiri gjaldeyri en hún aflar
með útflutningi. Um langt
skeið undanfarið hefur þjóðin
árlega tekið mikil föst erlend
lán og þar að auki sífellt bætt
við lausaskuldir bankanna. Á
þann gjaldeyri, sem þjóðin fær
til ráðstöfunar á þennan hátt,
eru ekki greiddar 88 % bætur,
eins og á gjaldeyrinn, sem fæst
fyrir útflutninginn, heldur að-
'eins 55 % á föstu lánin, en eng-
ar bætur á þann gjaldeyri, sem
fæst með aukningu á lausa-
skuldum bankanna. Ekki eru
heldur greiddar neinar bætur
á þann gjaldeyri, sem varnar-
liðið í Keflavík selur bönkun-
um. Ef núverandi kerfi ætti að
standa, yrðum við því að halda
áfram að taka föst erlend lán
í ríkum mæli og halda áfram
að auka Iausaskuldir bank-
anna. Þetta er hvorki mögulegt
né heldur ráðlegt.
Hvað er að
gerast
Fáfæk ekkja snikiEs
uppfismisigamanns.
faff-Karley
HerferS gegn
þjófum
PITTSBURGH, 21. okt.
(Reuter). —• Sambandsdóm-
LONDON, 21. okt. (Reuter). ari skipaði í dag 500.000
— Ekkja uppfinningamanns- verkamönnum í stáliðnaðin-
ins John Logie Baird, er um að snúa aftur til vinnu
fann upp sjónvarpið, sagði í 80 daga. Skipun þessi var
nýlega í viðtali við dagblað- gerð í samræmi við Taft-
ið Daily Mail, að hún væri Hartley lögin og bindur í
orðin þreytt á því, hvernig bili enda á 99 daga verkfall
Bretar hefðu komið fram stáliðnaðarmanna. Samband sem yfirmaður hóps leyni
við mann sinn og fjölskyldu verkamanna kvaðst mundu lögreglPmanná til áð kveða
hans. Skýrði hún frá því, að áfrýja ákvörðun þessari niður þjófnaði á vikulauna-
LONDON, 21. okt. (Reuter).
— Sir Percy Sillitoe, fyrr-
verandi yfirmaður gagn-
njósnastofnunar Br.eta, M. I.
5, tilkynnti í dag, að hann
mundi koma xit úr síimm
helga steini um áramótin
frá dauða manns síns árið
1946 hefði hún lifað á 600
punda f járveitingu, sem fyr-
irtæki nokkurt, er notaði
nafn hans, hefði veitt henni
af góðvilia.
Blaðaviðtal þetta hefur
orðið til þess, að sjónvarps-
fyrirtækið Associated Tele-
vision Company hefur hafið
fjársöfnun til handa fjöl-
skyldunni og hóf söfnunina
með 1000 punda framlagi.
Baird sýndi sjónvarps-
tæki sín í Bretlandi og
Bandaríkjunum árið 1931
og árið 1936 hóf BBC reglu-
legar sjónvarpssendingar,
er var hætt aftur- í byrjun
styrj aldarinnar.
ÆSstu menn í vor
strax til áfrýjunarréttar
Fíladelfíu.
Snlglar
NICE, 21. okt. (Reu-
ter). — Frönsk Cara-
vella þota rann, „eins
og á ís“, er hún lenti
hér á flugvellinum í
dag, sagði einn af á-
höfninni.
Það var þó enginn ís
á brautinni. Segja
starfsmenn flugvallar-
ins, að við rigninguna
í gær hafi sniglar
-flykkzt inn á brautina.
Var flugmaðurinn að-
varaður, en hann lenti
samt.
greiðslum fyrirtækja í Lon-
don. Segir hann, að hið nýja
fyrirtæki sitt muni miða að
því að veita fyrirtækjum
algjört öryggi um fé það, er
þau þurfa að sækja í banka
til launagreiðslna, eða inn
hefur komið yfir daginn.
Þiófnaður vikulauna hef-
ur færzt mjög í aukana í
London undanfarið. Lítið
fæst venjulega í hvert
skipti, en þegar saman kem-
ur er um verulegar . fjár-
hæðir sð ræða. Rán þessi
eru mörg með svipuðu sniði
og hefur það leitt til þeirr-
ar skoðunar, að um sé að
ræða glæpahring, er einn
maður stjórni.
Hétoli
Atlir látnir
PARÍS, 21. okt. (Reuter). —
De Gaulle, forseti, lagði til
í dag, að fundi æðstu manna SAN ANTONIO, 21. okt.
yrði frestað til næsta vors. (Reuter). — Allir fimmbur-
Jafnframt er sagt, að hann arnir, er fæddust hér í gær,
hyggist ræða við Krústjov,
forsætisróðhcrra Sovétríkj-
anna, sennilega í París, fyr-
ir jól. Segja franskir stjórn-
araðilar, að Eisenhower
PARIS, 21. okt. (Reuter). —
Um 10.600 stjórnarstarfs-
menn söfmiðust í dag sam-
an fyrir framan ráðhúsið
hér íil stuðnings kröfum um
hærri laun, hærri eftirlaun
og betri starfsaðbúnað. 1
hóp þessum voru kennarar,
starfsmenn heilbrigðismála,
útfararstjórar, skrifstofu-
eru nú látnir. Fjórar stúlk-
urnar dóu innán tíu klukku-
stunda frá fæðingu, en hin
síðasta lifði í 19 stundir.
Stúlkurnar fjórar dóu á
Bandaríkjaforseta hafi verið meðan faðir þeirra, Hannan a stjórnarskrifstofum
tilkynnt fyrirfram um allt flugliðsforingi, var að segja a<'lrii‘ onmherir. S.tarfs-
þetta fyrirkomulag og væri blaðamönnum frá fyrirætl- men11- TFm 1.750.000 shkra
hann sammála. unum sínum um að kaupa starfsnianna um allt Frakk-
Ástæðurnar fyrir frestun stærra hús vöggur o. s. frv. land tók þátt í „mótmæla-
Foreldrarnir yfirbuguðust degi‘«- vegna ^nna sinna.
næstum af sorg við fréttirn- brm verkálýðssambönd-
ar af dauðsföllunum og varð *n slyója aðgerðir þessar.
að gefa þeim róandi lyf. Þau
Fresfur esin
á fundi æðstu manna eru að-
allega þær, að de Gaulle tel-
ur raunhæfa „afspennu" í
alþjóðamálum verða að
Gaulles gerir ráð fyrir.

170 MILLJ. KR. ARLEGA
af ERLENDUM lánum.
í niðurlagi ræðu sinnar
ræddi Gylfi Þ. Gíslason um hin
miklu erlendu lán, er Íslend-
ingar hafa. safnað. Hann sagði,
að við gætum ekki haldið svo
áfram lengur. Við verðum að
greiða í vexti og afborganir
170 millj. kr. árlega af þessum
lánum, sagði ráðherrann. Og
við getum ekki haldið þannig
áfram. Lagði Gylfi áherzlu á
Wi- fm SSSraS'ÆÍS
koma til fyrst, og undirbúa sváfu, er síðasta barnið lézt.
verði slíkan fund mjög vand
le8a- SAN QUENTIN, 21. okt.
Brezka stjórnin lét í dag í OOUrlSltOSSVIK ■ (Reuter). — Caryl Chess-
ljós ósk um, að fundur HAVANA, 21. okt. (Reuter). man, sem vegna lagakumx-
æðstu manna verði haldinn _ Stjórn Kúbu tók í dag áttu sim«ar hefur feomizt hjá
allmiklu fyrr en tillaga de fastan majór í hernum, yf- gasklefanum í rúmlega 11
Ákæruvaldið
yrði að breyta.
Framhald af 3. síðu.
á hvaða forsendum mál öku-
mannsins var fellt niður. ■—
>að þeirri rannsókn lokinnþ Tók
ráðuneytisstjóii það fram, að
nein
afskipti af málinu, þxd hann
hefði verið staddur fyrir norðan
— þegar það var afgreitt.
Blaðið telur hins vegar, að
það sé skylda dómsmálaráðu-
líeytisins að láta dómstólana
fjalla um málið á venjulegan
hátt, því margt bendir til þess,
að hér sé um alvarlegt lagabrot
„ aS fæða og ökumanninum hlíft
^^youMaðsms. af einhverjum ástæðum.
HELLISSANDI í gær.
SKÓLASTJÓRA9KIPTI urðu
við barnaskólann hér nú í haust
— Teitur Þorleifsson skólastj.
og kona hans Inga Magnúsdótt- Framhald af 1. síðu.
ir kennari hafa flutzt suður. Við iim og ennfremur beinir fund-
skólastjórastarfinu hefur tekið urinn því til Ríkisstjórnai.-inn-
Erla Stefánsdóttir ar að hún hlutist til um, með
Teitur var mjöa vel liðinn þeim ráðstöfunum er hún tel-
BUENOS AIRES, 21. okt.
(Reuter). — Herskip Argen-
tínu hættu í dag leit sinni
að óþekktum kafbáti, sem
sigldi til hafs, er skotið var
að honum á mánudagskyöld. FlBrÍldðVelðéir
Varð siðast vart við kaibaí-
inn um hádegi í gær, 180 NÝJU DF.LHI, 21. okt. (Reu-
mílur frá ströndinni. Hann ter). — Kínverskir kommún-
var tvaer og hálfa mílu frá istar hafa verið á njósna-
landi, er hann sást fyrst. ferðum í Indlandi í gervt
fiðrildasafnara, sagði tals-
maður stjórnarinnar í Vest-
ur-Bengal í dag. Kvað hann
HÉRTFORD, 21. okt. (Reut- fiðrildasafnara þessa vera
er). —>- R. A. Butler, innan- jueðlimi í hópum landmæl-
ríkisráðherra Breta og for- ingamanna, er skotizt hefðtt
maður íhaldsflokksins, yfir landamærin frá Tíbcí
kvæntist í dag frú Mollie inn á svæðin Síkkim os:
Coutauld, ekkju heimskauta Bhutan. Kmvertar hafa mi
könnúðat’ins Augustin Cou- yfirgefið lantlamaéfastöðina.
tauld. Longju, en eyddu hana áður.
skólastjóri hér og er almenn ur tiltækilegastar að sigling- '
eftirsjá að honum. — G.K. ar togaranna verði stöðvaðar. I mmwwmwwwwwmwwwwmwwmmwíwmwwwwmw
irmann hersins í Camaguey- ar, fékk f dag sjöundu fresí-
héraði, sakaðan um föður- unina á af-töku sinni. Átti
landssvik, Er hann talinn hann á föstudaginn að fara
í gasklefann, þar sem 80
manns hafa verið teknir’ af
Irfi síðan hann var fluttur á
gang dauðadæmdra.
Hæstiréttur, sem hann
hefur þegar áfrýjað til 9
sinnum, veitti í dag frest á
aftöku hans til að gefa tíma
fyrir nýja áfrýjun 3. nóv-
ember.
hafa reynt að grafa undan
framkvæmd landbúnaðar-
laga stjórnarinnar.
Óþekklur kafbálur
Alþýðublaðið — 22. okt. 1959 £