Alþýðublaðið - 05.01.1960, Blaðsíða 2

Hans-Otto Meissner
Njósnarinn Sorge
Iðunn 1959
Prentsmiðjan Oddi.
Útgefandi: AlþýSuílpltkurinn. — Framkvsemdastjóri: Ingólfur Kristjánssón.
— Ritstjórar: Gísli J. Ástþórsson (áb.) og Benedikt Gröndal. — Fulltrúi
ritstjómar: Sigvaldi Hjálmarsson. — Fréttastjóri: Björgvin Guömundsson.
— Símar: 14 900 —. 14 901 — 14 902 — 14 903. Auglýsingasími 14 906 — Að-
setur: Alþýðuhúsið. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hvérfisgata 8—10. —
Áskriftargjald: kr. 35,00 á mánuði.
Nýja hafmey í Tjörnina!
Það skrílslega spellvirki var unnið á nýárs-
nótt, að hafmeyjan í Tjörninni var sprengd í loft
upp. Hefur lögreglan lagt sig fram um að hafa hend
ur í hári þeirra skemmdarvarga, sem unnu ódæði
þetta, en ekki er kunnugt um árangur af þeirri
viðleitni.
Hafmeyjan var nýjasta listaverkið, sem sett
hafði verið upp í Reýkjavík, bænum til fegrunar
og bæjarbúum til ánægju. Var styttan gerð af Nínu
Sæmundsson myndhöggvara. Nokkrar deilur hafa
verið um styttuna, stall hennar og staðsetningu, og
er eðlilegt, að skoðanir séu skiptar í þeim efnum.
Þó hafði styttan verið of skamman tíma í Tjörn-
inni til að unnt væri að greina endanlegan dóm
bæjarbúa um hana.
Morgunblaðið skýrir svo frá, að óvíst sé, hvort
styttan verður endurreist, og hefur blaðið eftir
manni í listaverkanefnd Reykjavíkur, að hann telji
það ólíklegt.
Alþýðublaðið telur óhugsandi með öllu, að
styttan verði ekki steypt á nýjan leik og sett upp
a smum stað. Þrátt fyrir deilur um verkið geta yf-
irvöld bæjarins með engu móti látið þau skríl-
Njósnarinn
ÞESSI bók fjallar um einn
frægasta njósnara allra alda,
dr. Riehard Sorge. Hann var
allt í senn, gáfaður, hugað-
ur og ófyrirleitinn. Aðferð-
ir hans við njósnirnar voru
slungnar hinum ótrúlegustu
viðbrögðum. Hann var bú nn
þeim hæfileikum, að hann
var meistari í því að leika
tveim skjöldum eðá jafnvel
réttara sagt, þremur, því að
hafi til enda bráðskemmti-
mikilli trúmennsku. en miðl-
aði ýmsum æðstu ráðamönn-
um Þjóðverja og Japana
m'ikilvægum upplýs'ngum.
Af þessum sökum er hann
oft nefndur „maðurinn með
andlitin þrjú.“ x
Meissner stílfærir allmik-
ið frásagnirnar af starfi
Sorge. Hann eykur á fjöl-
brevtni frásagnanna með
samtölum. Þetta eykur fjöl-
breytni en jafnframt finnst
sumum þetta tortrvggilegt
og minni um of á skáldsögu.
Að vísu er það rétt, en aðal
kost frásagna eins og af
njósnum Sorge er að fram-
setning þe'rra sé skemmT-
leg og gaman sé að lesa. Þetta
tekst með ágætum í þessari
bók. Erásögnin er frá upp-
hafi til endis bráðskemmti-
leg og spennandi, hún er
viðburðarík og hvert ævin-
týrið rekur annað. Enda ef
það greinilegt að höfundur-
urinn er ekki að rita neina
'prtgnfræiíi, heldur er hann
að móta skemmtilegar frá-
sagn'r af ævintýralegu starfi
óvenjulegs manns undir
kringumstæðum, sem enga
hliðstæður eiga. Eg held, að
bókin um njósnir Sorge í
heimssiyrjöldinni síðustu sé
kærkomið lestrarefni öllum,
sem yndi hafa af viðburða-
ríkum frásögnum, ævintýr-
um og mannraunum.
Dr. Sorge var starfsmaður
bvzka sendiráðsins í Tokíó.
Hann var sérstaklega slung-
inn að afla sér vina og ná
vináttu fólks. *Komst hann í
kunningsskap við ýmsa hátt-
setta menn í Janan og fékk
hjá þeim upplýsingar um
þýðingarmikil atriði varð-
aruii gaug stríðsins. Hann
staHErækti sendistöð í grennd
Tokíó og sendi skeyti sín til
Rússa. Talið er að hann hafi
haft áhrif á gang stvrjaldar-
innar með njósnum sínum og
flýtt um æun fyrir s'gri
Bandamanna.
Margt af frásögnum þess-
arar bókar eru eins og ég
hef þegar drepið á líkastar
ævirítýrum. En Sþrátt fyrir
það er hún vel þess verð að
lesa hana. Hún er skemmti-
leg og lýsir að nokkru,
hvernig sendiráð stórveld-
anna eru notuð til þess að
ná í ýmis konar upplýsing-
ar, sem þýðingu hafa hern-
aðarlega. Dr. Sorge er auð-
vitað sérstæður í heimi
njósnanna og árangur hans
og bíræfni var rneð þeim
hætti, að til þess að árangur
næðist, þurfti sérstaka hæfi-
leika og gáfur. Það er ekki
mínu færi að dæma um
hvað er hægt að gera á sviði
njósna stórveldanna, en
margt er furðulegt hvað þar
áhrærir, um það eru næg
dæmi.
Andrés Kristjánsson frétta
stjóri þýddi bók na. Þýðing
hans er mjög vel gerð. Mál
hans er ágætt o» frásögn öll
nýtur sín vel. Mér er sagt að
þessi bók hafi verið metsölu-
bók víða um heim. Gaman
verður að vita, hvernig ís-
lendingar taka henni. Eg álít
að bókin sé vel þess virði að
hún sé lesin. Hún er sér-
staklega hrífandi og skemmti
leg. Spenþingurinn hefst í
fyrsta kafla og hættir eng-
inn við lestur hennar fyrr
en bókin er á enda.
Jón Gíslason.
menni, sem eyðilögðu stytíuna, ráða endanlegum
örlögum hennar. Aðrir aðilar með aðrar og betri
hvatir eiga að ráða menningarmálum höfuðstaðar-
ias. Loks væri það frekleg móðgun við hina ágætu
listakonu, ef verk hennar væri ekki steypt í kopar
á ný og sett á þann stað, sem því hafði verið valinn.
Ef bæjarbúar vilja eftir hæfilegan tíma ráð-
stafa styttunni á annan hátt, verður það hægt með
ákvörðun réttra aðila. En listaverkanefnd og bæj-
arstjórn mega ekki láta skemmdarverkamenn með
sprengjur í hönd taka af sér ráðin. Þyí verður að
koma ný hafmey í Tjörnina sem allra fyrst.
Trésmiðafélag Reykjavikur.
Meislarafélag Húsasmiða.
félaganna verður haldin föstudaginn 8. jan.
1960 í Sjálfstæðishúsinu. Barnaskemmtun
hefst kl. 3 e. h. en skemmtun fullorðinna
kl. 9. Sala aðgöngumiða hefst miðvikud,
6. janúar á skrifstofu Trésmiðafélagsins,
Laufásveg 8.
Skemmtinefndirnar.
Hannes
ýý Átti lögreglan á miklu
verra von?
•fc Spellvirki og gagnrýni.
ýý Unglingaróstur í er-
endum borgum.
ýý Megum við eiga von á
þeim.
ÞÖGREGLAN seglr ao frið-
samt hafi verið á gamlárskvöld.
Hún hefur búist við því en verra
gat það verið. Nóg finnst mér þó
hafa verið aðgert. Að vísu munu
ekki hafa orðið slys á mönnum
fyrir ofsa og illvirkí skrils og
ekki mun bílum hafa verið velt,
en hvort tveggja átti sér stað áð-
ur. Ég hef oft þakkað lögregl-
unni fyrir að hjafa átt frumkvæð
ið að því, að efnt hefur verið
til brenna víðsvegar um horg-
ina. Að þessu sinni voru þær um
sjötíu.
ÞAÐ var líka bjarmi mikill
yfir Reykjavík upp úr kl. 11 á
gamlárskvöld, einna líkast þvi,
sem borgin stæði í björtu bálí,
get ég ímyndað mér, að Kjalnes-
ingum hafi sýnst svo þegar þeir
horfðu þetta kvöld til Sódóma og
Gómorra, eða ímynd þeirra
borga beggja í hugum margra
ormnu
sveitamanna. Brennurnar voru
myndarlegar og allt fór vel fram
í sambandi við þær. Brennurnar
safna saman fólki. Miðbærinn,
þar sem hættan var alltaf mest,
iríaðist.
EN SKEMMDARVERKIN, —
Bem unnin voru virðast af því
taginu að grunnt sé á skrilsæð-
inu. Hafmeyjan hefur sætt mik-
illi gagnrýni. Næstum í hvert
sinn, sem sett er upp lista verk á
almannafæri verða ýmisr til að
gagnrýna það. Þetta á ekki að-
eins við um Reykjavík heldur
er þetta þannig alls staðar, i öll-
um borgum um allan heim. En
gagnrýni á listaverkum og stað-
setningu þeirra er eitt, og spill-
ing þeirra og skemmdir á þeim
annað. Það er hart ef ekki má
gagnrýna mál og framkvæmdir
án þess að eiga það á hættu, að
skemmdarlýður skríði úr skúma
skotum til þess að þjóna sinni
ófögru iðju.
HAFMEVJAN Var sprengd í
loft upp. Hún var hol að innan
og op á baki hennar, inn um
opið hefur verið smeygt sprengi-
eini. Hér virðist ekki unglingur
hafa verið að verki, því að
sprengjan hefur verið búin út af
kunnáttu og henni komið þannig
fyrir að tilræðið tækist strax.
Nauðsynlegt er að hafa upp á
spellvirkjunum og er sjálfsagt
fyrir fólk, sem orðið hefur vart
við mannaferðir hjá hafmeyj-
unni eftir miðnætti að gera lög-
reglunni aðvart.
MÉR ER SAGT, að margir
stöðumælar á gotunum hafi ver-
ið sprengdir, eða réttara sagt,
glerið úr þeim. Þar var sú að-
ferð höfð að setja Kínverja á
mælana, kveikja í þeim og við
sprenginguna sprakk glerið. —
Allt lýsir þetta óhugnanlegu
skrílsæði. Þ,að er því hörmulegra
þegar við vitum það, að við eig-
um á hættu svokallað unglinga-
æði. Fréttir frá Akureyri í vetur
benda til þess og fuhyrt er, að
það hafi gert vart við sig í mið-
bænum hér í Reykjavík á þessu
hausti.
HÉR ER um að ræða fyrir-
brigði, sem gert hefur vart við
sig víða um löna í borgum. Svíap
þekkja það mjög og eru minnis-
stæðastar unglingaóeirðir í
skemmtigörðum Stokkhólms. —.
Þetta er fylginautur aukinnai
tómstunda, aukins frjálsræðis,
þrengsla á heimilum — og jafn-
vel erfiðleika ungs fólks á þvl
að stofna heimili, en óvíða eru
eins mikil húsnæðisvandræði 00
í Stokkhólmi. Menn munu hafa
veitt athygli fréttum hér í út-
varpinu un| áramótin um ungl-
ingaróstur í erlendum borgum.
ÞAÐ getur vel verið að á-
nægja lögreglunnar nú stafi af
því, að hún hafi átt á miklui
verr.a von. I
Hannes á horninu. j
g 5. janúar 1960 — Alþýðublaðið