Þjóðólfur - 15.01.1851, Síða 8

330
að Salomon konungur segir við Jörund hattara: „J)ú
kannt ekki að hugsa rjett, góðurinn minnl. þú skoðar
ekki málið frá rjettu sjónarmiði! þú íhugar það ekki
eptir rjettum reglum! það rekur sig hver hugsanin á
aðra, og þú ruglar allt x lausu Iopti! þú verður að
fara í skóla, til að Iæra hugsun arfr æ ðin a! En eins
og vjer, Islendingar, vituin þess dæmi af rcynslunni,
að göngufræðin getur stundum tekið ranga stefnu, og
að þossi fagra ment getur, ef reglum hennar cr ekki
rjett fylgt, Icitt til alls konar ócðlilegra og annkanna-
legra fetta í framganginum, sexn nxcnn kalla tilgerð;
allt eins ímyr.dum vjer oss, enda þó að vjer varla
þojum að kveða upp úr með það að svo stöddu, að
líka megi skeika út af rjcttum og eðlileguin vegi í
hugsunarfræðinni, og að þessi ágæta ment geti engu
síður, en hin, ef reglna hennar er ekki rjettilega gætt,
leitt til einhvers konar óeðlilegra og annkannalcgra út-
úrdúra í hugsunarhættinum. En áður en vjer látum
svo dirfskufulla ímyndun fe6ta rætur í almenningsáliti
voru, viljum vjer spyrja þá, sem útlærðir eru í hugs-
unarfræðinni, hvort ment þessi geti nokkurn tíma leitt
til þess eða þvíumlíks, sem menn kalla sjervizku.
Og einkum væri oss kært að fá að vita, áður en vjer
förum að „þenkja og á!ykta“ á hálfu öldinni, sem nú
fer í hönd, hvort hugsandi rithöfundi muni vera
eins ómissandi að sínu leyti, að íhuga ekki síðitr, um
hvað hann hugsar, heldur en hvernig hann hugsar,
eins og gangandi ferðamanni er ómissandi að gæta
ekki síður að því, hvert hann gengur, heldur eu að
hinu hvernig hann gengur.
Gyðinfjurimi yanyandi.
Auylýsinyar.
I fimmtu grein fyrra dálks á’fjórðu blaðsíðu „Nýárs-
gjafarinnar“ stendur í æði mörgum exemplöruin „kvenna-
inannsins11 fyrir kvennmannsins, sem jeg verð að
biðja alla góðfúsa menn að lcsa 1' málið, því að fyrra
orðið er skollans hneigsli á þessum stað.
Ætti maður nokkuð að auglýsa um ásigkomulag
tímarita vorra, Islendinga, núna um miðbik 19. aldar,
þá mundi víst ekki eiga svo illa við að segja, „að
þjóðblað vort ærist og spriklar á gæruskinni út aflands-
ins gagni og nauðsynjum; cn stjórnarblað vort sefur og
dreymir undir sauðargæru um sömu málefni11. Og sjc
einhverjum alvara að fá að vita, af hverju kemur hinn
mikli hringlandi í þjóðblaðinu, þá kemur hann til af
því, að þetta blaðið vill vckja hitt, og vclta því undan
gærunni.
Varið á ykkur höfuðin, íslendingar! það er hvort-
tvcggja, að þjóðólfur hefur áður sagt yður, að töglin
utan um blaðaldarstranga vorn i tunglinu mundu slitna
um nýársleytið, og blaðöldin þá dynja yfir landið með
braki og brestum, enda stendur hú eitthvað til; því að
á livcrri nóttu sækir ákaflega að maddömii Ilúrhildi
hjcr á skrifstofunni, og hún talar upp úr svcfninum um
„ökonómiskar snakkologiur", sein koma munu út í
landinu eptir Nýárið; því að blaðöldin er enn einu sinni
komin að burði, segir Búrhildur. Látið ekki skepnuna
bera í flórinn, og ef það verður boli, þá lofið honum
að lifa!
Útskýriny
myndarinnar á Nýársyjöfinni.
Augun tákna umsjón og vernd Ilans, sem allt sjcr.
Fuglinn með útbreidda vængi er fálki, og táknar frels-
ið. Hann stendur á „stundaglasi“, sem táknar hinn við-
stöðulausa tíma. þá er öðru. megin við það „höggsvcrð“
og „olíuviðargrein"; það táknar baráttu og frið; hinu
megin eru „metaskálar„, og er í annari skálinni „högg-
ormur“, sem táknar slægðina, en í annari „tvö sverð“;
og merkja þau sannleikann og rjettlætið; enda cr sú
skálin þyngri. þá eru tveir „fiskar flattir11; það crum
vjer íslendingar, karl og kona, eins ólíkir því, sem vjer
eigum að vera, eins og flattur, saltaður, hertur og
pressaður fiskur er ólíkur sjálfum sjer. Nezt eru „tvö
andlit“. Suinir halda, að það sje frúin og madainan
hjer á skrifstofunni. En það er ckki svo. það eru
tvær Grílur, gægist önnur yfir mar, en önnur er heima-
fylgja vor Islendinga, og man jeg nú ekki nafn á henni.
Mynd þessa gaf mjer ónefndur maður hjer í bæn-
um, og sagði, að börnum íslendinga mundi þykja cnn
meira gainan að smágu]lunuin mínum, og þau mundu
hetdur gleypa þau, ef mynd þessi væri framan á.
„Nýársgjöf“ með myndinni kostar nú 8 sk.; cn án
myndar upp frá þcssuin degi 6 sk. Allir þeir, sem fram-
vcgis gjörast kaupendur þjóðólfs á þcssum vetri, skulu
fá „Nýársgjöfina“ ókeypis; og sjái jcg það, Islendingar!
að þjcr viljið eiga þessi heilræði, þá skuluð þjer fá
önnur fleiri og engu lakari í „sumargjöf“; því að það
þori jeg að segja, að engin skrifstofa á öllu landinu er
eins rík af hugvekjum, lífsreglum og heilræðtim, eins og
skrifstofa þjóðólfs. Og hver skyldi hafa hugsað það?
En blcssaður verði þverbakspokinn ininn! Bindið þá
fyrir aptan yður það, sem þjer hafið fengið úr honiim,
og njótið vel; því jeg slæ nú upp á lestina og segi cins
og forðum: gleðilegt nýár og áfram lestin, íslendingar!
Abyryðarmaður: Svb. Flallyrímsson.