Þjóðólfur - 10.04.1851, Side 4

Þjóðólfur - 10.04.1851, Side 4
252 AÖ vjer ekki höfum fært neinar jístæbur fyrir |jví áliti voru, að slíkstofnan væri nauð- synleg, kemur til af ]>ví, að oss fannst, sem þær lilytu að liggja i augum uppi hverjum þeim, sem jafnvel lauslega rendi huga að málefn- inu, þar sem svinnir og ósvinnir hafa um langan aldur kveinað undari illri verzlun hjer á landi. ;það er allíllt fyrir hverja þjóð sem er, að verða að fá frá öðruni þjóðum flestall- ar nauðsynjar sinar, og það hvað lakast fyrir oss, sem erum í slikum Qarska; en það bætir þó miklu á, að geta ekki sjálfur sókt nauð- synjarnar þangað, sem þær eru að fá, ogflutt þangað aptur það, senr þar er sókt eptir og maður hefur aflögu, heldur verða að eiga það undir náð annara, hvort og hvenær þeim þókn- ast að koma meö þær. 3>ar af leiðir, að bæði koma nauðsynjarnar opt i ótima, enda verða miklu dýrari ef þær þá koma. Já verður það og æ verra og verra fyrir oss að búa undir sliku, fyrst mönnum ber saman um, að þarf- imar fjölgi eptir því sem menntun hverrar þjóðar eykst; en því meir sern þarfirnar fjölga, þess fleira þarf þeirra hluta, er úr þeim bæti. Jað virðist líka mínkun eigi smá, að geta valla farið til fiskjar, nje leiðar sinnar yfir höfuð á sjó nema með hálfum liuga, þar sem þó að öllu öðru leyti er svo ástatt, að menn færu öldungis óhikað, ef ekki bristi kunnáttu þá, setn til þess útheimtist, og nú er algeng orðin hjá öllum siðuðuin þjóðum. Alt þetta og ótal annað, sem of langt yrði að telja, gef- ur oss góöa von um, að viöleitni vor verði ekki að engu höfð, heldur verði henni gefmn sá gauniur, sem á sínum tíma beri í ávöxt, gagn og sórna þjóðar vorrar. Um breytingu og umbót á stjqrnarlögun. Eins og jeg hef hjer að frntnan brýnt fyrir yður, íslendingar! úr grundvallarlögum Norð- manna hið frestandi neitunarvahl, svo kemur mjer nú líka til liugar, að vekja athygli yðar á öðru atriði, sem er í gruiMlvallarlögum þeirra, og sern nijer að minnsta kosti þykir eigi lít- ils um vert. Jað er tekið fratn í gíundvallarlögum j Norðmanna, að þeim er heimylt að breyta stjórnarlögun sinni, þegar þeir álíta þörf á því. Fer sú breyting fram á þann liátt, að uppá- i stungan um hana er borin upp á reglulegti stórþingi, og birt á prenti. En eigi má það stórþing, sem kemur þannig fyrst fram með uppástungunn, ráða neitt af um breytinguna; það er ekki fyr, en á hinn næsta reglulega stórþingi, gjört út um það, livort uppástung- an skuli fá lagagildi, þegar þá þjóðin hefur í 3 ár liaft tíma, til að skoða huga sinn um það, hvort breytingin sje tiltækileg, eður ekki. 5ó má slík uppástunga aldrei vera gagnstæð aðalreglum stjórnarlögunarinnar, og eigi get- ur hún fengið fraingang nema því að eins, að tveir þriðjuhlutir stórþingismanna aðhyll- ist hana. En eigi liefur stjórnvitringum Norð- manna litizt á einn veg um þaö, hvort slík uppástunga um breytingu á stjórnarlöguninni gæti orðið að lögum án samþykkis konungs, eins og aðrar uppástungur stórþingisins. Jeg læt mjer nægja að benda yöur þann- ig á þetta atriði í grundvallarlögum Norð- manna; en búast má jeg við þvi, ef til vill, að ástvinir Jjóðólfs láti það til sín heyra, að enn sje hann að kenna yður villulærdóm, því nú ætli hann að narra yður til, að hroða ein- hvern veginn af stjórnarskipuninni tilvonandi, með því yður sje ætið hægt um hönd, að káka við liana af nýju. Jeg get búizt viö því, að þessi grein verði af suiiiuqi mönnum þannig útlögð fyrir mjer; því að |^ir eru til, sem á- líta, að ættjarðarástin sje fólgin í þeirri fast- heldui við stjórnarlögunina, sem ekki vill vita af að segja nokkurri breytingu, hvorki í meiri nje minni atriðum hennar; og eru þeir næsta likir hinum rammkatólsku körlum, sem rísa upp, eins og boðar á skeri, ef í minnsta máta er breytt út af einhverju litilljörlegu trúarat- riði. ^essum mönnum er það einka tamt, að tala hvervetna svo um hverja stjórnarlögun, sem hún sje gallalaus, og geti engum bótum tekið; og jafnvel þó þeir geti ekki sjálfirdul- ið fyrir sjer gallana, reyna þeir eigi að síður til, að leyna þeiin bæði fyrir sjálfum sjer og öðrum, svo að ekki þurfi aö liagga við því, sent einu sinni befur verið sett; allt eins og þeir álíti að það sje ellin, en ekki ágæti stjórn- arlögunarinnar, sem á að gjöra hana friðhelga í augum þjóðarinnar. E11 jeg aetla að láta Treschow, hvers áður er getiö, svara þessum mönnum fáeinuin orðum fyrirmig. Ilann seg- I ir þá, „aö það sje engan veginn rjett ættjarð-

x

Þjóðólfur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.