Þjóðólfur - 26.06.1852, Síða 4

þó ekki er dóms - sekur um neinn glæp, nje
gjaldþrota, er kjörgengur að lögum, hvort
sem hann er embœttismaður eður ekhi, og
hvort scm hann undirskrifaði ávarpið til kon-
migs í fyrra, eður ekki. Allir þeir sem voru
í meira hluta nefndarinnar í stjórnarlagamál-
inu, og allir j>eir embættismenn og embættis-
lausir, sem undirskrifuðu ávarpiö, eru ómót,-
mœlanlega kjörgengir að lögum, til hins
næsta alþingis, ef }>eir bafa þá kjörkosti,
sem lögin ákveða. Og ef kjósendurnir sjálfir
álíta j>essa menn betri fulltrúaefni en aðra,
og vilja beldur kjósa j)á en aöra, j)á er j>að
víst tií litils, og aetti að vera til einkis að
segja j)eini svona fyrir fram: „að kosning
þessara manna sje gagnslaus.* Jví j)ó stjórn-
in eigi fullan rjett að banna j)eim, sem sitja
i embættum bennar — líklega samt ekki öðr-
um en jæim, sem bafa konungleg veitingar-
brjef eður köllunarbrjef stiptsyfirvaldanna —
sýslumönnuin, hjeraðslæknum, prestum, að
igqja kosninguna, á meðan peir eru í em-
ættunum, j)á getur stjórnin ómögulega vitað,
svona 6 árum Íyrirfram, nema jiessir menn
kynni að segja af sjer embættunum, eða nema
hiin kynni sjálf að setja j)á frá embættinu
án rannsóknar og dóms, með eiuum af
jiessum skyndiúrskuröum, sem tíðkast nú um
stundir; en undir eins og svo væri komið,
jiyrfti hinn fyrri embættismaður ekki að fá
leyfi stjórnarinnar til að sitja á aljiingi, ef
hann væri kosinn áður, og úr því ætti ekki
heldur stjórnin neitt með að meina honum j>að,
ef bann væri ekki búinn að glata kjörkost-
unum. Og, — vjer leyfum oss að bæta |>ví við,
— stjórnin geturvalla sagt nú, eða vitað með
vissu, nema sjálf bún breytist svo á liinum
næstu 7 árum, og nema henni snúist svo bug-
ur, að hún seinna leyfi viðstöðulaust þeiin
enum sömu mönnum alþingissetu, þó jieir
sjeu j)á kyrrir í embættunum, sem bún uú
segist ætla að barina það; það er skylt að geta
góðs til góðrar stjórnar, og góð vill stjórnin
vera oss, j)VÍ fulltreystum vjer, þó lnin nú
virðist oss nokkuð þung í unriirtektum ; benni
getur sízt verið hagur að því — þar um sann-
færist bún sjálf fyrr eður síðar — að útiloka
þá menn frá alþingissetu, sem j>jóð vor treyst-
ir bezt, og sem eru bvað færastir um að vinna
þar verulegt gagn ; og bún mun, þó seinna
verði, komast að raun um, að þeir menn megi
vera bæði henni og landinu eins þarfir, sem
álíta það eria helgustu skyldu sína, að segja
henni hreinan sannleik, þó baim kuimi að vera
liermi mótstæðilegur í svipinn, eins og hinir,
sem láta ekki anriað upp á, en að þeir sjeu
„allra undirdánugast“ samþykkir stjórninni, í
bverja áttina sem bún liorfir, og hvaö sem
hún stingur upp á. En hvort sern vjer förum
nú nærri með þessa skoðuri eður ekki, þá
teljum vjer liitt víst og treystum því, að ís-
landingar sjeu og verði einráðnir í því, að
kjósa nlla þá menn, sem þeir treysta bezt, og
kjörgengir eru að lögum; ejitir því sem vjer
fremst. vitum, liafa þeir Jón Guðmundsson og
Jón Sigurðsson alla bina lögákveðnu kjörkosti;
eins og nú stendur, verður þeim og ekki mein-
að að þyggja kosningar, fremnr en þeir vilja
sjálfir; en ef stjórnin vindur brátt að, og veit-
ir sit.t embættið hverjum jieirra, þá er öllu
öðru niáli að skipta; en því mun valla að
kvíða, eptir þvi sem sagt er.
Hitt leggur sig sjálft, að þar sem menn
kjósa einhvern þann embættisinanninn, sem
enn er í embfetti, og sem undirskrifaði á-
varpið til konungs, par verða ménn einkum
að vera vandir að urn kosningu. góðs vara-
fullfrúa; „svo að kosningin verði ekki gagns-
laus“, því embættismaðurinn færekki að þiggja
kosninguna til alpingis að sumri, það er víst,
Konungsúrskuröur j)e.ssi, sem ráðberrann hef-
ur útvegað og ritað stiptamtmanni, er því laus
við að milda nokkuð eða deyfa hin ómjúku orð,
sem stjórnin hefur valið oss í auglýsingunni;
sjálf er bún og laus við allan náðarboðskap
til vor; því ekki getum vjer talið það svo, þó
alþingi sje látið standa „eptir takmörkum sín-
um að lögum“; stjórninni ríður eins mikið á
því sjálfri, eins og Islendingum, að það liald-
ist löglega. Hver sá sem ekkert þekkir lijer
til, en les auglýsinguna, mætti telja víst, að
stjórnin ætti ekkert ógjört hjá oss, sem henni
bæri að gjöra, bún hefði leyst allt vel af
hendi, en vjer befðum spilt því og traökað
með beimildarlausum kröfum, þeim er hlyti
að verða landinu til óbamingju og öllti ríkinu
til eyðileggingar. Engin getur sjeð af aug-
lýsingunni, aöfrjálfs verzlun við allarþjóðir hafi
riokkru sinni koniið til orða, auk lieldur að
málið bafi nú í 3- sinn á 11 ára bili verið rætt,
til lykta á þjóðfundinum 1851; bún nefnir
ekki með einu orði þetta málefni, sem oss er
svo afar áríðandi, ekki hvort við nokknrn
tíma eigum aö fá frjálsa verzlun, eða þá hve-
nær, eða livað sje því eun helzt til fyrirstöðu.
Eitthvað þviumlíkt myridi stjórnin liafa fund-
ið sjer skylt að segja oss meðfram binji, hefði
hún ekki veriðoss reið fyrir „kröfurnar“ í fyrra,
eða fyrir það, aðbennar djúpsettu ráð istjórnar-
lagafruinvarpinu ónýttust. En í verzlunarmáli
okkar virðist stjórnin finna sjer skylt, enn
senr komiö er, að bafa sönru meininguna í
dag, senr bún bafði í gær.
Eptir allar þessar miklu úrlausnir stjórn-