Þjóðólfur - 05.11.1852, Blaðsíða 1

• 4. Ar
5. Riovember.
93. og 94,
(Að feng-ið).
HuyvcJtja urn skólann í Reykjavik.
J*að er rjett í alla staði og nauðsynlegt, að
lýðurinn hafi vakandi auga á |>vi, hvernigfer
fram við liinn einasta skóla landsins, [>ar sem
embættismanna efnin öll eiga ekki að eins að
menntast og mannast, lieldur og meðfram að
uppalast, svo að þeir geti ásíðan gegnt kallan
sinni sjer til sóma, og landi og lýð til heilla.
Jvi er vart nokkurt það einstaklegt málefni
svo, að menn hafi eða ætti að liafa eins al-
rnenna liugsan á því og jafn ahnennar mælur,
sem á málefnum skólans, því þau snerta alla
án undantekningar, foreldrið sem barnið, rík-
an sem snauðan, yfirboðarann sem liinn und-
irgefna; því frain við alla kemur það síðar
meir, einn sem annan, þó ekki verði við alla
jafnt, hvernig embættisinennirnir eru undir-
búnir, og hvernig þeir gefast til að gegna liin-
um ýmsu embættum, sem þeir verða í settir.
£ví er það von — já það er vel •— þó lýður-
inn hleri eptir, og haldi spurnum fyrir því,
hvað við skólann gjörist, og þó hann ætlist
til þess af dagblöðunum, að þau hreifi þess-
um málum, hvenær sem þörf er á og tilefni
til, og að þau leiðbeini mönnum að kveða upp
rjetta og óvilhalla dóma um það sem fram
fer, eða að minnsta kosti aptri því svo sem
verður, að dómarnir verði ástæðulausir og
hlutdrægir, með því að skýra satt og rjett
frá því sem gjörist, og öllum aðdraganda
þess, eptir því sem liann getur verið kunnur.
íað getur ekki hjá því farið, að ýrnsar
sögur, og þaðan ýmsir dómar spinnist hjer og
hvar og dreifist víðsvegar um landið, um hinn
nýja meistara (Rector), sem til skólans kom
í fyrra, herra Bjarna Jónsson, bæði út af
stjórn hans á skólanum næstliðið ár, og svo
út af því, sem gjörzt hefur í sumar og skor-
izt í, milli lians og yfirstjórnenda skólans
(Stiptsyfirvaldanna).
Að einu ári liðnu, frá því Dr. Sveinbjörn
sálugi Egilsson lagði niður meistara embættið,
tók við því í fyrra haust, herra Bjarni Jóns-
son. — Hann hafði dValið alls 22 ár erlendis,
ferðast til annara landa (Englands og Frakk-
lands), og kynnt sjer allt fyrirkomulag skól-
anna í þeim löndum, verið 17 ár kennari og
yfirkennari við góða skóla í Danmörku, stað-
ið þann tima undir duglegum meisturum, og
þókti þar liinn nýtasti kennari. 5ví hugðu
menn hann betur fallinn til meistara hjer við
skólann, en nokkurn annan sem völ var á,
ineð því maðurinn var líka talinn einkar vel
að sjer í lifandi og dauðu málunum, sem al-
mennt eru kend við skólana, og leikinn í að
kenna þau.
3>egar hann var búinn að taka við stjórn
skólans, mun honum brátt liafa skilizt, að
henni þyrfti að haga á annan veg en verið
hafði, ef hún ætti að ná tilgangi sínum og
verða svo affaragóð, sem skyldi. Hann þókti
þegar vandur að kennslu skólasveinanna, og
öllum aðbúnaði, en ekki síður uinvöndunar-
samur um reglusemi sjálfra þeirra, siðferði,
ástundan eg framfarir. En hve margir unna
nýbreytni sannmælis, sem fyrir henni verða,
ef hún fremur stefnir að umvöndun en til-
slökun? fáir sem engvir fyrst. í stað; sumir
aldrei. Jví má ogvera, að þegar skólasvein-
arnir snjeru heim til föðurhúsanna í vor, þá
hafi fáeinir þeirra verið miður ánægðir meö
meistarann, og má ske þess vegna ekki bor-
ið honum betur söguna en til stóð; en út af
þvíumlíku geta spunnizt afbakaðar sögur og
ýktar,og ajitur af þeim niisjafnir og ástæðu-
lausir dómar. Vjer dyljumst ekki við,' að oss
liafi borið fyrir eyru eitthvað á þá leið, en