Þjóðólfur - 27.09.1856, Blaðsíða 3

— 139 —
gegn því aS flytja þángaí) fisk, frá öbrum löndum,
þá vilja þessir „hlutaÖeigandi kaupmenn á Frakk-
landi" öölast þau réttindi ab mega afla liér fisks í
framandi landi svo mörgum þúsundum skippunda
skipti og verka hann hér, án þess þeir bjóöi oss
neina hagsmuni í móti, eöa undirgángist vib oss
neinar þær skyldur eba. skuldbindíngar, sem rétt-
indum þeim svarar er þeir fara fram á ab öblast,
og sem naubsynlega yrfei einnig afe leifea af því, afe
þeir tæki hér bólfestu á þann hátt sem upp á var
stungife. því í uppástúngunni er ekkert bofeife, —
engin hluttekníng í sköttum og álögum til almennra
landsþarfa, ekkert ráfegert um þafe á hvers kostnafe,
hvort heldur Frakka efeur landsmanna, afe hafa ætti
dómara og lögreglustjóra á landi til þess afe semja
um og skera úr þegar nýlendumenn misbyfei lands-
mönnum, efeur landsmenn þeim, efeur þá greindi á
innbyrfeis, því engu er heitife í þessu efni nema því
eina, „afe strángur agi skuli verfea haffeur“ bœfei á
nýlendumönnunum sjálfum og þeim sem í milli
fara, en sá agi mundi einkum stefna afe því, eins
og fyrri, afe halda fiskimannaskrílnum í hlýfeni og
aufesveipni vife sína yfirmenn. — Sagan af Bjarna
þórlaugarsyni sýnir bezt hvers jafnafear er von af
slíkum skríl sem þeim er Karkarar gera út til fiski-
veifea, og hvort eingaungu sé eigandi undir afe e i 11
herskip mefe svo sem 80 — 120 manns geti haft
nokkurn aga og regiu sem dugi á 500 manns land-
föstum af slíkum óþjófealýfe og öferum 700—1000
fiskara er á milli fara, (— því ekki þarf afe ráfe-
gera, afe færri séu á þeim 100 — 120 skipum sem
í uppástúngunni segir afe Karkarar gjöri út til fiski-
vcifea hér undir landife, —) ef allt þetta óþjófealife
efea meginhluti þess færi afe sýna sig í uppreist
og óeirfeum efea óskunda og yfirgángi vife lands-
menn. — En þafe var ekki þar mefe nóg, afe í uppá-
stúngunni. voru ekki gjörfe nein bofe um afe undir-
gángazt neinar skyldur og skuldbindíngar, þær er
tryggjandi mætti vera og samsvarandi réttindnm
þeim er befeizt var, heldur gat þetta ekki mefe neinu
móti átt sér stafe svo, afe gángandi væri afe efeur
trúanlegt takanda; því uppástúngan var alls ekki
frá stj órn Frakka, heldur fráeinstökum ínönn-
um, fáeinum kaupmönnum í litlum stafe (Dunkirk-
en) á Frakklandi, efea ritufe Alþíngi „eptir bón þeirra";
og einkum þess vegna var alls engin ástæfea fyrir
Alþíng afe gefa neinn gaum afe fyrirspurn þessari,
enda þótt þar heffei verife^ heitife öllum þeim hags-
niunum í móti og bofeife og undirgengizt afe leysa
af hendi allar þær skyldur sem mætti virfeast full- :
nægjandi og vega upp í móti réttindum þeim og
hagsmunum er farife var fram á vinna; því þessir
einstöku menn í framandi landi, er enginn þekkir
nein deili á, geta afe vísu, — eins og þeir gjörfeu, —
farife fram á afe öfelast og þegife hér fyrir sig og
sína félaga og eptirmenn verulcga hagsmuni og
landsréttindi til lángframa, en hvafea skuldbindandí
krapt hafa loforfe þeirra um skyldur og hagsmuni
í móti, á mefean þeir búa sjálfir í fjarlægu landi
og undir annarlegri stjórn og lögum? Ef Alþíng
gæfi gaum öllum slíkum uppástúngum og fyrir-
spurnum, sem hinn efeur þessi kynni afe rita þíng-
inu, afe sögn, „eptir bón" frá einstökum mönnum
hér og hvar út um heim, og færi afe skofea'þær og
ræfea sem „augljóst löggjafarmál", „ogsegja
beint hvort þafe vildi óska afe slíkt leyfi yrfei veitt
efeur ekki", þá sjá allir afe þíngife sýndi þar mefe
ekki afe eins hinn mesta sljóleik, heldur og svo
bera vanþekkíngu á stöfeu sinni og skyldum er alls
engin bót yrfei mæld fyr efeur sífear.
þafe er nú í orfei, afe Frakkastjórn sjálf
ætli afe láta bera mál þetta upp fyrir stjórn kon-
úngs vors á þessu yfirstandandi ári, og ætla nokkrir,
afe ferfe prinz Napoléons hér í sumar hafi stafeife
í meira efea minna sambandi vife þetta mál; og
virfeist sú afeferfe rétt afe fyrstu upptökum til, afe,
sjálf Frakkastjórnin beri upp vife stjórn vora
uppástúngu um þetta, og skýri frá hver réttindi
hún vilji öfelast og ávinna hér í þessu efni fyrir
þegna sína í Dunkirken efeur afera, og hverjar skyld-
ur og skuldbindíngar hún vilji undirgángast og á-
byrgjast aptur í móti. En þar sem þetta mál á-
hrærir mjög veruleg réttindi og hagsmuni bæfei alls
Islands yfir höfufe og svo einstakra landsmanna,
þá getur hvorki stjórn vor né gjörir afe afráfea
neitt um þafe fyr en hún hefir leitafe um þafe álits
Alþíngis, og fengife bendíngar þíngsins um hinn
meiri efeur minni hagnafe efea þó miklu fremur ó-
hagnafe er fslandi yrfei búinn, ef Frökkum yrfei veitt
þetta leyfi eins og fram á þafe var farife í uppá-
síúngu herra Demas til þíngsins 1S55. Og þafe
býfeur aufesjáanlega engum svijrum, — eins og stipt-
amtmafeur vor greifi Trampe kvafe líka hafa ritafe
stjórninni í sumar áhrærandi þetta mál, — afe Al-
þíng hafi „sleppt" atkvæfeisrétti sínum f'1 raálinu,
efea afe þafe hafi afsalafe sér hann á nokkum hátt,
efea „kastafe allri ábyrgfeinni upp ástjórnina efea —
varpafe allri sinni áhyggju upp á Dani", þó þingife
1855 vísafei frá sér hinni áminnstu fyrirspurn sem
því var ritufe — afe sögn — e p t i r b ó n n o k k-
urra kaupmanna í Dunkirken1.
') Útgcfendurnir segja i athugagr. „að Alþíng hali látið