Þjóðólfur - 01.11.1856, Blaðsíða 4

1786, til verzlunar, ibnaSar eSur búnaSar, eins ætl-
um vér mjög tvísýnt, livort Islendíngum má standa
af því nema óhagur einn, ef Frökkum V£eri veitt
þetta leyfi til fiskverkunar eins og fram á þaí) er
fariö í fyrirspurn herra Demas’s, því ef eptir þeim
skal fara, þá er þab satt sem segir í Reykjavíkur
bréfinu, ab Frakkar fari liér fram á aÖ öblast rétt-
indi án þess aí> gángast undir neinar skyldur.
(Niðurl. í næsta hlaði).
Bréf frá Árnessýslu.
(1. okt. 1856).
„það er svo margt ef að er gáð,
um sem þyrfti að ræða“.
Nú eru heyannir á enda kljáðar, þetta sinn; hér i
Arnessýslu sem annarstaðar, hefir sú tíð verið mjög blíð
og veðurátt hagstæð; grasbrcstur var að vísu á siiimim
stöðum, helzt á þurlenduin niýrarreitíngs-jörðum, enda
brugðust líka einstöku góðengi, t. d. liræðrntúnguey, sem
er orðlagt slægjupláz; engu að síður má þó fullyrða, nð
heyafli er yfir höfuð að tala í betra lagi að kostum og
vöxtum. Kaupafólksfjöldi frá Gullbríngusýslu kom hér
svo mikill, að nokkrir fóru jafnnærir, og sumir létthlaðnir
til baka, því bændur hvorki þurftu né gátn tckið allt sem
kom, karla og konur; því verður heldnr ekki neitað, að
kaupafólksgreinin í „þjóðólfi“ f fyrra, inun hafa hér sem
annarstaðar nokkuð spillt fyrir þvf fólki, þó slíkt ætti ekki
að liafa stað, því jafnvel þótt sú ritgjörð sé full af hlut-
drægni, ónærgætnf og hótunaryrðum, þá ættu mcnn þó ekki
að láta saklaust kaupafólk gjalda þess. Gott væri, ef
höfundi greinarinnar tækist að telja Gullbríngusýslu inn-
búum svo trú, að nokkuð uf þessu kaupafólksrusli færi
að stunda atvínnuvegi heima sjá sér á sumrin. þá yrði
ininni troðníngar af þvf f sveitunum og bjargræðisvegir
kýnnu með því að útvíkkast við sjóin.
Annar flokkur sein hér hcfir koinið f sutnar, ekki mjög
fámennur frá sjáfarsíðunni er betlarahjörðin; sú óregla
ætti ckki að Ifðast; hvert liérað og hver hreppur á að
annast sina þurfamenn; svo cr líka injög óvíst, livort allir
betlarar eru sannir ölmusumenn; t. d. hafa6—8 kon-
ur úr Grindavíkurhrepp flakkað hér um Arnessýslu, sum-
ar af þeim með barn með sér, ekki er á flestum þeim
annað að sjá, en að þær gætu gengið að vinnu; Ifka liafa
nokkrir kaupatncnn, þegar leið á sláttinn og tregt var að fá
vinnu, gefið sig í betlarahópinn; sumt af þessn fólki læt-
ur sér þau orð uni munn fara, að það sé bæbi hægra
ogábatadrjúgara að fara yfir sem flcsta bæi á dag,
og finna konurnar, en að vinna fyrir kaupi. Vér biðjnm
þig, „þjóðólfur“ sæll! að bera kveðju vora, fyrst og frcmst
hreppstjóranum i Grindavfk, og svo öðrum hreppstjórum i
Gullbríngusýslu, og þá ósk vora: að þeir hver f sinni
sveit sjái svo um, — að þvi leiti sem þeir geta — að
bctlarar ekki streymi þaðan framvegis hér austur f Ár-
nessýslu; „hægra er að stýfla hvert vatn að uppsprcttu
enn ósi“.
þriðji flokkurinn, scm nú nýlega, um réttatímann
hefir, — venju framar fjölmennur — koniið hér frá Gull-
bríngusýslu og Reykjavík, eru þeir menn sem fala smjör
og sauðfé; þcssir cru með tvcnnu móti; nokkrir, — og
þeir eru fleiri — fala þessa bcztu aura landsins, ,'ein-
úngis fyrir penínga og fiskæti; þessa menn scgjuin
vér vclkomna sem vini vora, „hverkveður sinnar þurftar11,
vér eins og þoir, og þegar scljanda og kaupandn keinur
saman um þvflfk kaup, þá er að engu að finna, sú verzl-
un er nauðsynleg og f alla staði eðlileg. En — því er
verr — að nokkrir hafa Ifka koniiA með öðruin liætti til
að selja og kaupa, það eru þeir svo kölluðu varnfngs-
menn, scm lial'a á boðstólum, fyrir smjör, saaðfé og poa-
ínga, einúngis, cða mestmegnis óþarl'a kramvöru, upp
setta að J/4—% frá þeim prfs sem duglegir bænilur geta
fengið við búðarborðið á kauptiðinni; litla sögu gætnm
vér sagt af tveimur þvilfkum piltum, sem hér voru á ferð
fyrir skömmu, báðir attestaðir með sama passa, frá lög-
reglustjóranuin f Reykjavík, —annar átti þó heima f Sel-
tjarnarncshreppi ulan Reykjavfkur lögsagnarumdæmis, — til
að fara snögga ferð austur f Árnes- og Rángárvallasýslur,
en vér viljum leiða hjá oss i þctta sinn að opinbera þessa
menn frcmur en hér er sngt, bæði Vcgna þess, að oss
tókst fljótt að rýnia þeim burt úr Árnc.ssýslu1, og svo hins
vegna, að vér numkuðum þá sem einfcldnínga, cr liöfðu
látið einn Reykjavikurverzlunarinanninn leiða sig svo, að
sá sem ábyrgðina hafði, vissi cliki hvers efnis þær Ifnur
voru, sem stóðu hínsvegar á vörulistanuin, og hann hafði
þó mrð eigin hendi undir skrifað, fyr en vér lásum þær
og úlþýddum fyrir hon'um; smjör vildu þcir að visu kaupa,
en ekkt dýrt, því þeir sögðu — má ske ósatt — að það
fengist tregðulaust hjá kaupmönniim í Reykjavík fyrir 24 sk.
pundið. Vcr viljum biðja verzlunarmenn suðurkaupstað-
anna að senda ekki þvílíka bjána austur í Árnessýslu, með
versta úrgánginn sem finnst f hylluni krambúðanna eptir
kauptfð, og bjóða slíkt fyrir beztu vörur landsins.
þá er að minnast litið eitt á kláðann, þennan ólta-
lega vogest, sem farinn er til inuna að glæðast á nokkr-
um bæjnm í Árnessýslu, -og víða verður vart við hann á
einni og einni kind, og enginn veit hve mikíð hann cr
farinn að út breiðast, meðan engin dugleg ransókn cr gjörð;
hvort liann hcfir komið af Hraungerðislönibuniim enskn,
þeim i fyrra, eins og margir ælla, knnnum vér ei ntcð
vissu að segja, það varðar líka minnstu hvernig hann er
iinilir kominn, á hinu ríður meira, að ausa við þeim lcka
sem á cr dottinn, hvcrnig sem á honurn stendur, það er
líka gleðilegt sem þú „þjóðólfur“ vor! segir oss, að stipt-
amtmaðurinn sé fariiyi að liafa alvarleg afskipti af því
málefni, og þá munu lægri yfirvöldin að líkinduin ekki
láta sinn hlut eptir iiggja. það er vonandi að blessaður
landlæknirinn telji mönnuni nú ekki framar trú um, að
þessi kláði ekki sé næmur eða háskalegur2, og það
er líklegt, að enginn heilvita maður láti þurfa að skipa
sér það, bæði að aðgæta iðuglega fé sitt og líka að drepa
strax hverja kláðnga kind scm f þvj finnst. Vér vonum
nú daglega eptir einhverri yfirvalds fjtrirskipun f þcssu
mikilvæga el'ni, og óskum og vouum, að enginn verði þá
svo heiinskur cða illviljaður, að óhlýðnast hvcrju þviboði
scm horfir til að afstýra yfirvofandi almennu tjóni.
Nokkrir Árnesíngar.
J) þcir fóru strax veslíngs mennirnir austur yfir þjórsa
með klúta sfua, þar er inörgum slfknm licimvon kær!! Höf.
s) Vér meguin fullyrða, að þetta er annaðhvrrt oiðuin
aukið eða byggt á niisskilníngi. Ábm.