Þjóðólfur - 24.01.1857, Blaðsíða 3

— 35 —
ser sta?) alstaSar annnarstaSar, til þess aíi henni
geti nokkurntíma or&ife framgengt.
En þa?) sem mest er um vert í þessu máli
er þaf), hvort ahferö hinna 20 herra er af> forminu
til óyggjandi eha rétt, þessi, a& bæjarbúar, ótil-
kvaddir og óáskorab meb öllu, beri svona upp fyrir
yfirvaldib álit sitt um bæjarmálefni í skjali, er
fáir menn gángast fyrir ab semja, og sí&an er bor-
i& um kríng í húsin til a& fá sta&arbúa til a& skrifa
undir þa&. Samkvæmt bæjarstjórnarlöggjöfinni þá
hefir þó bæjarstj órnin, þ. e. bæjarfógetinn og
bæjarfulltrúarnir í sameiníngu, fullt umbo& og laga-
heimild til a& af rá&a e&a gjöra uppástúngur uni
sérhver þau málefni er áhræra bæinn, nau&sýn-
legar stofnanir í lionum, lönd hans og eignir, tekj-
ur hans og útgjöld; um sumt er bæjarstjórnin bær
um a& ákve&a ein, um sumt ver&ur hún aptur a&
leita samþykkis amtsins e&ur stjórnarrá&sins; önnur
takmörk en þessi eru bæjarstjórninni ekki sett í
lögunum, og húu er því vib ekkert annab bundin
en sannfæríngu sína, innbyr&is samkomulag og í
einstöku málum jafnframt vib samþykki hinna æ&ri
yfirvalda; bæjarbúar kjosa samkvæt lögunum
bæjarl'ulltrúana fyrir umbo&smenn sína og rá&smenn
í öllum þeim bæjarmálcfnum er lögin hafa lagt á
þeirra gjörb, því eru allar löglegar ályktanir og
framkvæmdir bæjarstjórnarinnar eins bindandi fyrir
bæjarbúa eins og hver annar úrskur&ur e&a gjörn-
íngur reglulegra yfirvalda; bæjarfulltrúarnir eru
enganveginn skyldir til a& leita álits bæjarbúa
um þa& sem þeim kemur ásamt á& af rá&a, því
þeir hafa fullt umbob bæjarbúa fyrir fram og ó-
yggjandi lagaheimild til þess, ef þeir a& eins leita
hins lögskipa&a samþykkis valdstjórnárinnar um öll
þau málefni sem þess þurfa vi& a& lögum. Bæjar-
stjórnin leita&i fyrir fram samþykkis rábherrans til
Laugarneskaupanna, eins og vera ber, og hún hefir
því í þessu máli ekkert ólöglegt a& hafzt og ekki
bakáb sér þa& á neinn hátt, a& þessir 20 herrar
þyrfti a& rísa upp á apturfótunum til þess a& ve-
fengja a&gjör&ir hennar, e&a til þess a& reyna a&
„koma vitinu fyrir stjórnina"; hún átti hvorttveggja
jafnfrjálst, a& samþykkja kaupin e&a afstínga þau,
e&ur og í þri&ja lagi, ef hún vefengdi álit bæjar-
stjórnarinnar, þá a& kalla saman, eins og lögin
rá&gera, almennan borgarafund, til þess a&
ná formlegu áliti og atkvæ&i allra bæjarbúa um
málib; þettavar amtmanns a&a rá&herrans a& gjöra,
en alis ekki bæjarstjórnarinnar. Stiptamtma&urinn
kom því ekki vi& í sumar þegar málib var fyrst
borib undir hann, — a& hann segir í bréfi sínu
til hinna 11, og þa& mun satt vera; en me& þessu
hefir hann játa& ein3 og líka er vafalaust, a& þetta
sé þa& eina löglega og formlega álit og
atkvæ&i senr fram megi koma af hendi bæj-
búa á móti ályktunum bæjarstjórnarinnar, þa& er
þeir eptir reglulegar umræ&ur kve&a upp á almenn-
um borgarafundi a& fyrirlagi liinna æ&ri yfirvalda.
I>ó almennur borgarafundur yr&i ekki ákve&inn í
sumar, á&ur en málib fór út, þá var au&gefib, bæ&i
fyrir rá&herrann a& leggja svo fyrir me& póstskip-
inu í haust, ef honum hef&i virzt þa& vi& eiga, og
eins fyrir stiptamtmann a& ákve&a fundinn eptir
komu póstskipsins í haust, á&ur en uppbofcib fór
fram. Ef hinum 20 herrum þykir þa& a&, a& á-
lits og atkvæ&is þeirra var ekki leitab, þá eiga
þeir því sök þar á vi& stiptairitmann og rá&herra
en alls ekki vi& bæjarstjórnina. En a& trana opin-
berlega fram áliti sínu og sko&un á einhverju ein-
stöku máli, því er menn hvorki eru formlega bærir
um né heldur skorab á þá a& segja um álit sitt,
— ef menn gánga inn fyrir dóin og trana sér
fram óstefndir og óbe&nir til a& bera vitni um eitt-
hvert einstaklegtinál, — ja, ef sléttir og réttir almúga-
menn ger&i slíkt, þá mundu menn nefna þa& fram-
lileypni, slettirekuskap e&a marklaust hjal. Víst
er um þa&, a& þegar flestir hinir heldri bæjarmenn
hér tóku sig saman á líkan liátt vorifc 1853 og
báru sig ótilkvaddir upp undan því, a& bæjarstjórnin
haf&i ákve&ib um 200 rdl. aukakostnafc til nætur-
ljósa á strætunum, þá þókti höfundi þessa skjals
frá hinum 20 um Laugarneskaupin — en þá var
hann sjálfur oddviti bæjarfulltrúanna, — honum þókti
þá ekki parib lögleg e&a formleg sú a&ferb bæj-
arbúa, og þó var hún afc öllu formi og a&ferfc hin
sama sem hann hefir nú afchyllzt og undirskrifa&1.
Hafi þeir 20 herrar álitifc bæjarstjórnina á raung-
um vegi me& Laugarneskaupin, því beiddu þcir þá
ekki stiptamtmann um þa& eina er þeir voru bærir
um a& fara fram áí þessu máli um almenn-
an borgarafund? -- nei, þeir vissu vel a& allur
þorri bæjarmanna mundu þar liafa orfcifc á máli
-----------—----------------------------------------------- »
’) Af því nokkrir kynnu afc ætla, afc dómur blafcsinB um
þetta atrifci málsins væri ekki mefc fillu óviihallur af því eg
er nú í bæjarstjóruinni, þá verfc eg afc leyfa mér þá athuga-
semd, afc þegar þetta kæruskjal var borifc hér um kríng til
undirskriptar 1853, og flestallir embættismenn, borgarar og
húseigendur undirskrifufcu þafc, þá var eg ekki bæjar-
fulltrúi; eg varcinnig samdóraa ttafcarbúum £ því, afc þessi
næturljós \æri bæfci óþórfog kostnafcurinn til þeirra ofvaxinn
bæjarbúum og jafnvel ekki sem löglegast á lagfcur; en eg af-
sagfci alit um þafc afc undirskrifa kæruskjalifc, „af því afcferfcin
vifc þafc væri formlaus og heimildarlaus". Jón Gufcm.