Þjóðólfur - 07.11.1857, Blaðsíða 7

- 7 ~
um ásjáandi, án þess þeir gerbi neitt aS eíia lýsti
yfir ógebi ót af þessu, og sí&an dæmdir allir fyrir
„standrétti" til 8 — 10 ára frelsistjóns. En daginn
eptir, 9. maí, gjörím allir Sapoyar, er í Mírut voru
uppreist, óbu meb skrílnum aÖ fángelsunum þar sem
þeir 90 voru í haldi, brutu þau og nábu þeim út,
óbu síban og æddu um kríng, drápu fyrst alla brezku
herforíngjana, og síBan aöra kristna menn í bænum,
bæfei börn og konur, ræntu og ruplubu öllu erþeir
gátu meb sér haft, og héldu síban til Delhí, þab er
mikil borg og nafnfræg, og var fyr absetrstabr hinna
fyrri Stórmongúla er rébu fyrir löndum á Indlandi
fram yfir næstlibin aldamót; hafa enn absetr í
þeim stab ymsir ættmenn og nifejar Mongúlanna er
lifa á eptirlaunum frá Bretunr. Uppreistin hófst nú
brátt eptir þet(a bæbi í sjálfri Dellúborg og svo í
ymsum öbrum borgum, Cawnpúr, Luknow og víb-
ar; víbast hófst uppreistin meb því ab myrba og
drepa hina brezku yfirmenn herlibsins, og svo alla
abra Norbrálfumenn er þar voru og ekki fengu
undan komizt, konur og börn sem karla. I Delhí
var kvennfólkib ber-afklætt barib síban áfram al-
nakib og dregib um borgarstrætin, og síban fengib
borgarskrílnum í hendr til hverrar mebferbar er
hann vildi; álíka var farib meb hib kristna kvenn-
fólk og börn í Cawnpúr; þar réb fyrir uppreistinni
höfbíngi einn, Nena Sahib ab nafni; voldugr lands-
höfbíngi hafbi fyr tekib hann sér í sonar stab og
ætlab hann til ríkisforrába eptir sinn dag, en gekk
síbar á vald Bretum meb lönd þau er hann átti
yfir ab segja, og þábi af þeim eptirlaun meban
hann lifbi, ógrynni fjár árlega; ab honum látnum
vildi Nena Sahib, verba abnjótandi eptirlauna fóstra
síns, en fekk þab ekki. þegar uppreistin hófst í
Cawnpúr, sáu Norbrálfumenn sitt hib óvænna, beidd-
ust griba og bubu fé sitt fyrir, og lézt Nena Sahib
taka því, fóru þá hermennirnir og íleiri karlmenn
út á báta er þeir ætlubu ab flytja á sig og sitt
ofan eptir á er þar rennr, hylltist Nena til ab kon-
ur og börn yrbi helzt eptir, en þegar bátarnir meb
fólkinu voru komnir nokkub áleibis lét hann skjóta
fallbyssum á þá og drepa nibr; en konur og börn
voru handtekin, og farib meb þau eins og fyr var
sagt í Delhí, og síban fleigt í opna brunna, þar
fórust þannig nálægt 570 manns. fegar níbíngs-
verk þessi spurbust til yfirstjómarinnar á Indlandi,
var ab vísu óbar sendr herflokkr af stab, var
Havelok brezkr herforíngi og hinn mesti fullhugi
fyrir þeim, og tók hann Cawnpúr herskildi af
upphlaupsmönnum og fekk drepib marga af þeim,
en Nena Sahib komst undan meb allmikib lib, og
til Luknow, en ab þeirri borg gerbu upphlaupsmenn
umsátr og þrengdu mjög ab Norbrálfumönnum í
borginni. Havelok gat samt ekki hrakib upphlaups-
mennina úr umsátrinu né orbib borgarmönnum til
libs, bæbi sakir libfæbar og af því Cólerasóttin
braust þá út í flokki hans, og varb hann því ab
snúa aptr til Cawnpúr, og láta þar fyrir berast um
hríb, í stab þess sem hann ætlabi sér, ab frelsa
Luknow úr höndum upphlaupsmanna og halda þab-
an til ab sameinast abalher Breta er sat um Delhí,
en þeim flokknum hafbi ekki heldr áunnizt neitt
verulegt, olli því bæbi megn libfæb og sóttir í her
þeirra; þeir höfbu ab vísu unnib mikib manntjón á
upphlaupsmönnum, í þau 4 skipti í júní er þeir leitubu
út úr borginni og vildu stökvaBretum úr umsátrinu og
hrekja burt, svo ab upphlaupsmenn urbu ab hverfa aptr
í öll skiptin inn í borgina eptir inikib mannfall og
sneypu, en þegar síbast spurbist (í öndverbum ágúst)
þá var Bretaher vib Delhí svo fálibabr, og svo ab
honum þrengt, ab þeir gátu naumlega hrundib af
sér áhlaupum upphlaupsmanna úr borginni, eba var-
izt fýrir þeim, auk heldr ab þeir hefbi libsafla til
ab gjöra absókn ab borgarmönnum. Vib þetta stób
þegar síbustu fregnir bárust, ab upphlatipsmenn virt-
ust bera hæri hlut yfir höfub ab tala, en þá var
á hverjum degi libs von heiman frá Bretlandi, en
Elgin lávarbr, er herstjórnina hafbi í Chína, koni-
inn þaban sjálfr til Indía meb 1000 — 1500 her-
manna; þab var talib, ab þegar kominn væri til
Indlands allr sá libsafli er sendr hafbi verib af
stab héban ab norban, þá yrbi Norbrálfuher Breta
á Indlandi nálægt 48000 vopnbúinna manna, en
Sapoyar, þeir er ekki voru þegar berir orbnir ab
uppreist, þóktu hvívetna ótryggilegir og ekki á þá
ætlandi, nema fátt eitt væri af þeim haft innanum
Norbrálfuhermenn. Colin Campbell er hinn æbsti
herstjóri Breta á Indlandi; nafngreindir æbri her-
foríngjar eru, auk Elgnis og Haveloks, Barnard
Wilson o. fl. Ilina æbstu landstjórn hefir Canning
lávarbr á hendi. — í Chína haíbi ekkert sögulegt
gjörzt milli Breta og landsbúa síban í vor; eru
Bretar þar mjög libfáir af landher, en hafa þar
mikinn herskipaflota.
— Mebal merkismanna er dáib hafa { útlöndum á þessu
sumri, má geta 2 víbfrægra þjúbskálda áFrakklaudi Evgeue
Sue (Evsjen Sý) og Berangers (Beraugsje); gekst Frakka-
Bjórn sjálf, ab bobi keisarans, fyrir jarbarför Berangers meb
konúnglegri vibhófn. — I septbr. mán. þ. á. andabist ára
ab aldri Bardenfleth leyndarráb konúngs vors, sá er hér
var stiptamtmabr yflr Islandi frá 1837 — 1842, og síban kou-
úngsfnlltrúi á Alþíngi 1845 og 1847; þókti hann jafnan hinn