Þjóðólfur - 14.07.1860, Page 5

- 111
vetr, við tækifœrin; svo þá hann var kominn upp á lag
og vana með að skjóta seli þarna, lagði hann á það inikla
ástundan; 3—4 sinnum fékk hann 2 brimla f sama skol-
inu, og cr sú heppni injög sjaldgæf; f allt mun hann hafa
skotið þar yfir 200 sela, og fyrir það orðið hjálplegr
flciruin hákallaformönnum, um sel tfl beitu.
þótt hann nú með ástundun og atorkn, rækti allan
um getinn veiðiskap, hefði mikið um að hirða, og mikla
fyriihyggju með víxlun þess arðs, þá forsómaði liann ekki
að sita vel áhýlisjðrð sfna, og hirða um fylgjandi hjáleigur.
Hann hlöð grjótgarð krínguin túnið, þar vanta þókti,
sléttaði í því töluvert og reif uppúr þvf hraungrjöt til
garða. Túnið liggr á hrauni, og stóðu vfða hraunnihb-
urnar uppúrþvf, hann jók þar kál og kartöflugörðum, var
þar og sá fyrsti sem ræktaði kartöflur, fékk liann á síð-
ustu árum sínuin þar, 30—40 tunnur af kálrófum og kar-
töflum, og kálmeti inikið, sem f burtu var fargað.
Hann gjörði mikinn kostnað til húsabyggingn, bygði
útistofuhús stórt, sem honum buðust 600 rd. fyrir við
burtför sína, salthús bygði hann með timbrþnki oggöfluin,
vel umgengið, hann var fyrstr af bændum krfngum Jökul-
ulinn, sein byrjaði og hélt fram fisksöltun alla árstíma,
hvað margir bændr síðan að hans dæmi gjört hafa, líka
saltaði liann fiskhrogn, til verzlunarvöru.
Fyrir alla þessa sfna fyrirhyggju, iðjusemi og fram-
kvæmdir, varð hann á fáuin árum hér bezt efnaðr bænda,
fór liann hér vel mcð auði sinutn, lét marga fátæka þess
að njóta, í tillðgum, orði og verki. Vér getum að eins
einnar ekkju, sem misti bónda slnn og vinnumann, báða
við samn tilfelli, ( sjóinn, var hún cplir með 6 börn-
um aðstoðendalaus og félaus; þessa ekkju styrkti hann
til að halda við bú, hvar til liann út lagði al' sfnuni efnum
nálægt 200 rd., án nokkurs endrgjalds, auk hjálpar hér
við fátækt fólk sífeldlega. Lét hann árlega f fátækraút-
svar 7—8 vættir, og á hann miklar þakkir skyldar afhér-
sveitarmönnum fyrir mannhjálpir sínar f mörgu tilliti, hér
með var hann mesti gestrisnismaðr heim að sækja, og var
jafnan húsfyllir, af gestum og aðkomendum, sem hér bæði
Iand- og sjóveg að sækja, allt árið um kring. Guðný
kona hans (þess mætti eg geta), var hér, af fátæku fólki,
ástsæl fyrir hjartagæði og velgjörðir, inun svo að orði mega
kveða, að hún hafi ckki öllu minna af liendi látið rakna
árlega, úr búinutil fatæklínga, sem sif’elt hana heiin sóktu,
en sem svaraði árlegu sveilarútsvari bónda hennar, i hverju
hann lét hana sjálfráða.
Vér höfuin þá skýrt hér nokkuð, eptir sanngjörnnstu
þekkíngu vorri, og fullri vitund fjölda fólks, hversu að
Ottesen komst undir efni sfn hér, með atorku sinni og
fyrirhyggju, já miklum erfiðismunum, og f nnnan máta,
hversu liann varði þeim göfuglega, mörguin til aðstoðar,
og hyggjum jrér að hann fyrir uppbyggilegar frainkvæindir
sfnar f borgaralegu félagi, sé verðuglega sæmandi heiðrs
orðu, hverrar vér óskum honum.
Vér skrifum skýrslu þessa fyrir bænastað þeirra, er
notið hafa aðstoðar margrar og liðseinda Oltesens, og færa
honum ástsemdar þakkir þar fyrir. Einnig óskum vér að
skýrsla þessi upplýsi svo aðra góða bændr og fjörmennina,
að þeir sem hans eptirdæmi þurfa kynni og f likri stöðu
standa, vildi af henni læra og hugfesta, að skynsöin fyrir-
hyggja og atorkusamar framkvæindir, gjöra felitinn mann
fjáðan, og kjörgripr bygðar er hver sá bóndi. 5—6.
Sakamál fyrir yfirdámi.
Utaf óvanalegu kindahvarfi í Dýrhólahrepp (Mýrdaln-
um) f Skaptafellssýslu, f fyrra hnust, um og eptir réttirn-
ar, var þar skipuð þjófaleit á bæjunum fyrir austan Steig-
arháls, og fanst þá ýmislegt grunsamt hjá hjónunuin í Stóra-
dal þorsteini Einarssyni og konu hans Málfríðr
A r n o d d a r dó tt u r, bæði skinn o. fl. er eigi þókti lík-
lcgt að væri af þeirra fé, og svo nýmarkað lamb. Útaf
þessu var saknmálsransókn hafin gegn þeim, og eptir
miklnr vöflur og ýmsan ósannan framburð, gengu þau um
siðir bæði til játningar um það innandóms, 22. des. f. á.
að þau hefðí stolið samtals 8 kindnin á 6 árum af þeiin
8 er liðin voru siðan þau giptust og reistu bú, befði þor-
stefnn einn stolið 6 þcirra, með lullu vitorði konu sinnar,
en hún styrkt hann eða verið í verki með honum að stela
2 kindunuin f fyrra haust.
þessa játníngu sína vildu þan nú bæði alveg aptr kalla
fyrir rétti 23. fcbr. þ. árs, og bar þorsteinn það fyrir,
að liann liefði sér óaf'vitandi hlotið að leiðast til téðr-
ar játnfngar ósjállrátt, og af eintórnri neyð og kvölum cr
hann leið af fótarmeini sínu, (því, er að sögn talsmanns
hans liafði haldið honum víð rúuiið að mestu á 2 ár), og
kvaðst þ. ekkert hafa ránkað við þessari játningu sinni
eða hafa inunað eptir henni, þegar honum var sögð hún
eptirá; en Málfríðr gekk beinlinis ámóti játnlngunni að
sfnu leiti, áu þess hiin bæri neitt fyrir, og þverneitaði
að hún hefði nokkuru sinni stolið eðajátað á sig þjófuað.
En þíngvottarnir við réttarhaldið 22. dcsbr. unnu eiða að
því, að bæði hin ákærðu hefði gjört játníngu sína með
öllu ráði og óneydd, hefði þ. og alls eigi i það skipti
halt neitt orð á þvi að fótarmeinið þjáði hann.
Af þessum rökum varð það að áliti i héraðsdóminum
og sömuleiðis f yfirdóminum, því hin álOerðu skutu máli
sínu undir yfirdóm, að játnlngu þeirra 22. desbr. f. á. bæri
aö álíta óhnekta, og ineð fullu lagaafli eptir grundvallar-
reglunni t L. 1 —15—1, og að því bæri að álita þau bæði
sönn að sök uin drýgðan glæp.
Héraðsdóiiirinn dæmdi síðan þorstein f 3^X^27, en
Málfríði i 40 vandarhagga refsíngu, og skyldu hæði liáð sér-
legri gæzlu lögreglustjórnarinnar, hann uni 2 ár en bún
1 ár, og bygði hegningu þessa á tilsk. 11. apr. 1840, 6.
gr., sbr. við tilsk. 24. jari. 1838, 8. gr.; gjörði héraðs-
dóinrinn hinum ákærða þaraðauki að greiða fátækrasjóði
Dyrbólahrepps andvirði þcirra 2 kinda er þau stálu næstl.
haust, 5 rd. 48 sk., talsinanni þeirra f héraði 2 rd., og all—
an annan kostnað.
Yfirdómrinn áleit nú að vísu, að með þvf „það liafði
eigi nægilega sannazt, hvar hið stolna fé liafi verið tekið“,
eða með öðrum orðuin, að fulla sónnun mun hal'a þókt
vanta fyrir því að kindnnnm hafi þannig vcrið stolið á
haga eða úr husum annara manna, eins og 6. gr. f tilsk.
11. apr. 1840 gjörir að skilyrði, þá bæri að réttu lagi að
heiinfæra þenna sauðaþjófnað hinna ákærðu undir sömu
tilsk. 1. gr., sbr. við 21. og 78. gr., cn eigi að sfðr áleit
yfird. hegníngu héraðsdóinsins hæfilega metna eptir þess-
um greinum, og st a ð f es t i þ vf 18. f. in. h ér a ð s d ó m in n
að upphæð hegnfngarinnar til, en áleit eigi hæl'a að dæma
Dyrhólahreppi endrgjald fyrir þær kindrnar sem eigi spurð-
ust uppi eigendr að, en þókti þaríinóti nægilcga sannað,
að Jón Jónsson eldri á Crekkuin hefði átt eina kindina,