Þjóðólfur - 28.02.1862, Blaðsíða 5

- 49 —
svarar: „eg veit þi6 erub vinir og viliS fylgjahon-
um í þessari vondu athöfn viö mig, og eg bæti en
vií>: hann laug upp á mig lýtum og skömmum í
áheyrn blessaöra skólapiltanna, sem engi af þeim
kunni ab vita; haf&i hann mér þaí) sama fyr gjört
í drykkjurussi sínu; og þó hann sé hér ei heima
vi& bæ, þá er hann hér þó einhversstabar í grennd,
og ætla&i eg ei, ab eg muudi sækja þetta til y?ar“
etc. Nú varb biskup rei&r og segir: „far&u burt frá
mér, þú banna&r fantr og lygari; illt er heimskum
a& leggja li&“; og þar me& snauta&i kallinn burt.
En svo var tilstillt, a& tveir af oss skyldu heyra,
hversu þetta til gekk, því í öndver&u var siktib í
öllu leikspili þessu, a& gjöra bann a& lygara, svo
hann heyr&ist um ekkert; líkíngar, en engar bevísanir
fengust; vi& kunnum ei ab bera í sjálfs okkar sök,
og ei falla án votta og órækra röksenuia. Svo komu
skólameistárar aptr frá biskupi gla&ir af brennivíni,
og gánga í hús sitt; eptir er grenslab, hvab þeir
segi um þetta tilfelli. Skólameistari segir: „eg veit
til í svo e&a svo mörg ár, og hefi eg aldrei heyrt
né vi$a&, a& svo sni&ugt skelmisstykki hafi verib
gjört í skóla“; hinn skólameistarinn ^varar: „satt er
þetta, verkib var illt, en skarpleikinn a& verja þa&
er svo mikill og me& svo forundrunarlegu snarræ&i,
a& þa& gengr lángt yfir biskupsins og okkar skarp-
leika; vi& ver&um a& láta af og þegja, þó vi& þykj-
umst sjá sannleikann, ellegar ver&a okkr til skammar
me& þá sókn; þa& er au&sjáanlegt, a& af þessum
drengjum, sem nú eru hérískóla, er eitthvert stórt
höf&íngjaefni, og kannske enn fleiri, því trautt hefir
einn alt þetta svo til búi&, a& fleiri hafi ei í ráS-
um veri&“. Hefir þetta og orbib sannspá, því fyrir-
li&inn fyrir öllu þessti var herra Olafr stiptamtma&r;
man eg og hverir hinir voru.
D ó m r y fi r d óms i n s.
í málinu: Magnús prestr Thorlacíus m. fl. gegn
skiptaráöandanum í Eyjafjar&arsýslu.
(Uppkve&inn II}. desbr. 1861. — Málaflatníngsma&r Ján
Gu&mundsson sókti, en settr sýslnma&r Píll MelsteS var&i
fyrir hónd skiptará&andans).
„Máli þessu er þannig vari&, ab á skiptafundi, er fram
fnr 4. okt. 1860 í dánarbúi Hallgríms prúfasts Hallgrímssonar
Thorlacii og Gubrúnar Magnúsdúttur, kom erfíngjum þeirra
ásamt um a& selja undir hendinni þá % hluti úr jór&inrii
Fjúsatúngn, sem óll er 40 hmir. a& dýrleika, er dánarbúib
átti, og bjó&a hana fjrir 80 rd. hundra&i&, en láta hana þú
fara fyrir 76 rd., ef ekki fengist betva bo&, og var sýslumann-
innm falib á hendr, a& gángast fyrir sólunni me& þessura
skilmálnm. þrátt fyrir þetta seldi skiptará&andinn áminstan
jar&arpart nndir hendinni fyrir tilsamans 1450 rd., en sólu
þessa hafa áfrýendrnir, prestrinn sira Magnús Thorlacins,
sonr og orfíngi hinna dánu, og prestrinn Jón Tíinarsson
Thorlacius, fyrir hónd úmyndugra barna sinna, Ga&rúnar og
Einars, og stjúpdúttnr sinnar, Elínar Júnsdúttur Thoroddsens,
ekki viljab samþykkja, og hafa því stefnt skiptunum til ú-
merkíngar og kraflzt fyrst og freinst, a& skiptará&andinn ver&i
skylda&r til a& grei&a áfrýenduniim % hluti af 683 rd. 2 mrk.
e&r sjálfsagt 576 rd. 64 sk., en til vara, a& hann ver&i skyld-
a&r til a& restitúera allt dánarbúib, eins og þa& var ab fast-
eignnm og lausafó uppskrifab og virt iao& uppskripta- og virb-
ínga-gjór&nnum 30. sept., cg 1. og 29. okt. 1859, og harm
síban taki búib til nýrrar og lógiegrar skiptamo&fer&ar á sinri
Vostnab ; svo hafa þeir og kraflzt, a& skiptará&andinn ver&i
skylda&r til a& borga þeim 50 rd. í málskostnab. Aptr á
múti heflr ltinn stefndi skiptará&andi búsins, sýsluma&r Stefán
Oddsson Thorarensen fyrst og fremst kraflzt, a& málinu ver&i
frá vísab, en til vara, ab hann ver&i dæmdr sýkn af kröfum
áfrýenda í þessu máli, og ser dæmdr hæfllegr málskostna&r
hjá þeim“.
„Hva& frávísunarkrófu hins stefnda snertir, þáfærlands-
yflrrettrinn ekki a&hyllzt hana; því eins og þa& atri&i, a& á-
frýendrnir hafa takmarkab seinna upphæ& kröfu sinnar, frá
því sem var í áfrýunarstefnuuni, ekki getr valdib slr'ku e&r
úuýtt mál þeirra, þannrg er þa& ekki heldr á rókum bygt, a&
áfrýendrua skorti löglegar heimildir til þess a& áfrýa málinu,
þú þetta atri&i annars hef&i getab haft þau áhrif á máli&,
sem hinn stefndi fer frarn á, n& heldr livab sörstakiega erf-
íngjann sira Magnús Thorlacius snertir, a& umbo&sma&r hans,
verzlunarstjúri F.&vald Möller, hafl, eptir því sem fram er kom-
i& í málinu, samþykt hina áfrýu&u sölu fyrir hans hónd (sira
Magnúsar)".
„Hvab því næst málefnib í abalefninu snertir, þá bera
skiptagjör&irnar þa& me& ser, a& skiptarábandanum, sem slík-
um, a& eins var gefln heimild til a& selja nndir hendinni þá
áminstu ’/j hluti af jór&inni Fjúsatúugu me& því skilj’r&i, a&
fyrir hvért hundraS fyógist í hi& minsta 76 rd., sem hef&i
or&ib alls 2026 rd. 4 mrk., og þarsem har n því heflr selt
þá a& eins fyrir alls 1450 rd., ver&r róttrinn a& álíta, a&
skiptin, iivab áfrýendrna snertir, ver&i eptir kröfu þeirra a&
dæmast úmerk, og skiptaráSaridirrn sé skyldr til ab taka búib
fyrir til nýrra skipta, þannig, a& hann svari og Ieggi áfrýend-
unnm út % hluti úr þeim 576 rd. 64 sk., sem hann seldi
jór&ina miuna, en hanu frá þeirra hálfu haf&i heimild til;
svo ber og skiptará&aridanum eptir málavöxtum a& greiba á-
frýendunum í málskostnab 20 rd., og þar a& auki 8 rd. í
málsfærslulaun til hins skipaba svarp.mauns binna úmyndugu,
er fengib hafa gjafsúkn vi& yflrdúminn. A& því leyti niálib
hefir verib gjafsúknarmál, vitnast, a& flutníngr þess hér vi&
réttiun heflr verib lögmætr".
„því dæmist rétt a& vera“:
„þau áfrýubu, í dánarhúi prúfasts sira H. Thorlacii og
konn hans, Gu&rúnar Magnúsdúttur, gengnu skipti eiga, ab
því leyti þeim er áfrýa&, úmerk a& vera, og ber skiptaráb-
andanum a& taka búi& aptr fyrir til nýrra og löglegra skipta
þanuig, a& hann bæti vi& erf&aliluta áfrýeudanna 2/5 hlutum,
e&r 230 rd. 4 mrk., úr þeirn 576 rd. 64 sk.. sem Fjúsatúngu-
eigniu er seld undir því áskilda söluver&i; svo ber hinuui
stefnda, sýslumanni St. Thorarensen, einnig a& grei&a áfrýend-
um málskostnab vi& landsyflrréttinn me& 20 rd., sem og til
hins skipa&a svaramanns þar, máliiflutníngsmanns Júns Gu&-
mundssonar, 8 rd. í málsfærslulaun“.