Þjóðólfur - 20.05.1862, Blaðsíða 2

- oo -
— Grímsnesíngar, þíngvallasveitar- og Grafníngs-
menn — þes3ir menn, er hafa, ein3 og knnnugt or,
gengií) svo sköruglega og rækilega fram í því, ab
uppræta hjá sér fjárkláhann, og hefir heppnazt þab
svo ágætlega, ab mikiu leyti meb lækníngum ein-
um — áttu meb sér ailfjölmennan fund í Öndverb-
nm Marzmánubi, er allar hinar ískyggilegu klába-
sögur bárust héban ab snnnan, til þess ab ræba og
koma sér nibr á þeim úrræbum, er tiltækilegust og
óhultust mætti þykja til þess ab verjast því eba
afvenda, ab klábinn útbreiddist nú áf nýju héban
austr yfir til þeirra, fyrir samgaungur og samrekstra
á næsta stímri. Fundarmenn komtt sér niÖr á á-
varpi því og áskorun til suÖramtsins, sem hér kemr,
þab barst til amtsins fyrir góulok, en oss barst
þab ekkí fyr en um sfbnstu mánabamót. þab er
haft fyrir satt, sem segtr í aösendu greininni hér á eptir
um fjárklábann, ab subramtib sé ekki farib ab sinna
þessu ávarpi á neinn veg enn í dag, hvorki ab svara
því, né ab gjöra neinar þær rábstafanir, sem þar er
stúngib upp á. Nú er ab leggja þab nndir almenn-
fngsálitib, hvort þessi abferb háyfirvaldsins sé svar-
leg, eba geti verib því ábj’rgöariaus meb öllu, í öbru
eins alsherjarmáli og velferbarmáli gjörvalls lands-
ins, eitts Og fjárklábamálib er, og hvort ávarpiö
sjálfl á þab skilib, ab uppástúngum, efni og frá-
gángi, aÖ amtib stíngi því svona undir stól og gefi
þvf engan gaum.
,hareb vJr húfum bæbi súb af blabinn þjúbílfl og þar-
abaoki fengib abrar áreibanlegar fregnir fyrir því, ab fjár-
klábinn se ennþá ekki upprættr i Gullbr,- og Kjósarsýslnm,
og nokkrum klnta Bargarljarbarsýslu, þá var ab tllstublnn
hreppstjóranna í þíngvalla- og Grímsneshreppum kallabr sam-
an fundr á Stórnborg 5. d. Marzmánabar 1862, til ab íhtiga
og ræba, hvab til rába mnndi ab afstýra þeirri hættu, er bersýni-
lega sýnist bóín þeim herubum f Ániesssýslu, sem liggja
vestanmegin Hvitár, ef klábinn enn af nýjn næbi ab út-
breibast frá hinnm sjúkn húrubnm, þegar vorabi ab. Fnnd-
armeira gáta því aíbr verib í nokkrnm efa um þá hættn, er
þeim var búin, þar sem miklar samgúngur var ab óttast, ekki
einúngis af því, ab afréttarlúnd liggja samari, heldr var þeim
og kunnhgt, ab tálsvert fh halbi verib flutt á næstlibnu snmri
hébati úr 6ýslu stíbr í Guirbríngtísýslu, og má því væuta, ab
aptr leiti átthaga sinna, eins reynslan sýndi næstlibib snmar.
Fnndarmenn voru og allir sammála om þab, ab ekki gæti hjá
því farib, ab lækníngaabferb sú, sem híngab til heflr verib
vib húfb í þessnm sýslum, hlyti meb úllu ab vera únúg og
hálfverk, þarsem reynslan heflr þú sýnt og sannab, ab kláb-
inn er upprættr alstabar þar, sem lækníngar hafa verib stund-
abar meb fylgi og alúb. Álitn menn, ab þetta hlyti ab koma
af hirbuleysi fjáreigendauna og óvandvirkni þeirra, sem amtib
híngab til heflr falib á hendr ab sjá um lækuíngarnar í hér-
nbum þessum, í sambandi vib þab, ab Qánnebulin í Ivfja-
búbinni hafa á seinni tímnm reynzt iilbrúkandi.
Til þess nú ab reyna til ab bæta úr þeim gúllnm, sem
híngab til hafa verib á lækníngnnnm f hinom klábsjúkn hér-
nbnm, og til ab koma í veg fyrir útbreibslu klábans enn á ný
til hinna heilbrigbn húraba, sem þar nrandi leiba af sér ó-
metanlegt tjón, ef ekki kollfelli á saubfé manna, sem nú er
vonum fremr farib ab fjúlga og væri húrmúng ab vita, ef
slíkt bæri ab húndum fyrir hirbnleysi einstakra manna. —
f>á leyflr fundrinn sér ab bibja hib háa subramt:
1. Ab fyrirskipa svo snemma, sem unt er, bændnm í
Bisknpstúngna-, Grímsnes-, þíngvalla-, Grafníngs- og Ölfns-
hreppum, ab velja hver fyrir sig í síriom hreppi, í maímán-
nbi næstkomanda, 2 menn, er þeir bera bezt traust til, til
þess ab skoba grandgæfllega allt fé f Gullbríngu- og Kjósar-
sýslnm, og þeim hérubum í Borgarfjarbarsýslu, hvar klábans
heflr vart orbib á þessnm vetri.
2. Ab láta taka þessa þannig kosnu 10 menn í eib ab
vinna trúlega verk sitt; og súmuleibis verbi úllum fjáreigend-
nm í hinum klábsjúku hérubnm uppá lagt, ab láta allt saub-
fé sitt fraro til skobnnar undir svarinn eib, svo ugglaust megi
vera, ab engi kind geti sloppib hjá skobuninni.
3. Ab gefa þessum kosnu inúnnnm erindisbréf til hinn-
ar ábr getuu 6koburiar og til ab abskilja stránglega og ná-
kvæmlega allt þab fé, sem þá flnst nokkur klábavottr i, koma þvf
svo fyrir til óruggrar lækníngar í þab varbhald, sem amtib
og hinir kosnu menn álíta fulltrygt, ogsé geymt þar til þeirr-
ar skobnnar, sem um er talab undir túlulib 5., en allt fé í
ábrgreindum hérubum, sem verbr ab álítast grunab, sé undir
umsjún þessara inanna tvíbabab úr hiuu walziska babi, er þá
sétilstabar í hverjum hreppi, og yrbi því ab vera til í tækan
tíma, bæbi gott og nóg á lyfjabúbirini.
4. Ab útnefna 2 lúglærba menn til ab hafa vakaudi
auga á, ab allt fari reglulega fram og einriig til ab taka eib
af múnnum, ef þurfa þykir.
5. Ab allt hib ábr greinda fé verbi skobab aptr af hin-
um súmu múnnum í næstkomandi oktúbermánubi.
6. Ab þessir menn fái fyrirhúfn sína og kostnab borg-
aban af opinberum sjóbi.
7. Ab allir fjáreigendrnir á umgetnu svæbi verbi skyld-
abir til, ab gæta svo vandlega fjár sins til hinnar umgetnn
októherm.skobunar, ab engi kind geti sloppib til hinna ó-
sjúku héraba; en skyldi þó erahver kind sleppa, þá sé hún
rétttæk hvar sem hún hittist fyrir ntan lúnd þeirra, og megi
seljast, ef eigandinn heflr ekki vitjab hennar ábr hinn þribi
dagr sé libinn, eu komi hann síbar, fái hann verb hennar,
er afgengr kostnabi. En kindin sé þaráinóti rétt-dræp, flnn-
ist nokkur klábavottr í henui, og ab andvirbi hennar falli
til Jafnabarsjóbs subramtsins; og mun verba graridgæfllega
vakab yflr ab stemdir verbi stigar fyrir því fé, er þannig
slángrar, og þab þannig mebhúnd!ab“.
Stiptfíbókasafnið í Reykjavík
(eptir bókavúrbinn, herra amanensis Jón Arnason).
„Blindr er bnkluus mabr“, segir sannmæli eitt,
sem vér Íslendíngar könnumst allir vib, og líkjumst
í þvf öbrum mentubum þjdbum, sem ekki þykjast
geta fuliþakkab þab forsjóninni, ab þær geti notiö
óteijandi hagsmuna, fróðleiks og ánægju af bókum,
bæbi einstakra manna og opinbcrra bókasafna, sem
almenníngr ætti ekki annars kost á. þó eiga op-