Þjóðólfur


Þjóðólfur - 10.01.1863, Qupperneq 5

Þjóðólfur - 10.01.1863, Qupperneq 5
anum á íslandi skyldi »vera samfara Loðsriti því, sem þar væri vant að útgefa« til skúlahátíðarinnar á fæðíngardegi konúngsins. Eins og vant er að vera um öll slík nýmæli, þá þókti surnt miðr ljóst °B m' attveðið í þessu bréfi skólastjórnarráðsins; enn \ildu ekki flana að því, sem þar var skipað, 8 ekkí rasa að því fyrir ráð fram, og var stjórn- .aria inu skrifað aptr, og það beðið ítarlegri upp- 'Slnga> °g nieðal annars var þar um spurt, hvort skólaskýrslan héðan ætti að vera á dönsku eða ís- enzku, en þeirri fyrirspurn var svarað svo í bréíi shptsyfirvaldanna 15. ftlaí 1841, að slailaskýrslan an af landi vskyhli semjast á íslenzka túngu«. m ^rsta skólaskýrsla, er skýrir nákvæmlega frá kom'11, tllbreylíngu og öllura aðdraganda hennar, árls nt ar'^ *841, fyrir hið næst umliðna skóla- 1, einúngis á íslenzku, ásamtmeð boðsriti; 1 þetta hvorttveggja: íslenzk skólaskýrsla og 'o*t boðsrit árlega upp frá því, ekki að eins á an skólinn var á Bessastöðum, heldr einnig arin 18-16 —1851 eptir það skólinn var híngað r °g á meðan hinir 3 ágætu kennarar, er með s 0 anuni fluttust híngað, áttu þar mestu að ráða. En frá því að rektor Bjarni Jónsson tók við stjórn hins lærða skóla hér í Reykjavík, lögðust óla-boðsritin niðr, en aptr iiafa komið út »skýrsl- nr 11 m b>nn lærða skóla í Reykjavík*; þær hafa v>su komið út árlega, en svo óskiljanlega á eþtir tímanum eðr eptir dúk og disk, að optast lefir verið komið framyfir mitt hið næsta skólaár, • e^ar s^ýrslan hefir birzt yfir það skólaárið, sem n*st leið á undan; hin fyrsta af þessum skóla- s ýrslum fyrir skólaárið frá Okt. byrjun 1851 til úníloka 1852, kom ekki út fyrcn i Janúar eða ebrúar 1853, og hefir þetta lag, eða þó heldr sbiljanlega ólag, haldizt síðan. Sjálfr skólameist- arinn, herra Bjarni Jónsson, áleit þetta svo fjar- stætt öllu réttu lagi og reglurn, þá er hann gaf út ftu sbólaskyrsluna sína, að hann leitaði sér- fres'eSS ,eytlS sf'Ptsyfirraldanna til þess, að mega haf ntgáfu þeirrar skýrslu fram yfir nýár, og heitir vogis ^ ^e*ntinisj að skólaskýrslurnar skuli fram- svo sem'T'a "* r'ttan tíma, það er að segja haldið« (skólask* f vor^óftin>^ áðren l,að er f, ðV kyrslan 1851—2, 1. hls.). , , ^6tl s<lrnt engi sagt, sem litið hefir á ko ^,,,1«, þessar, ,ð ,rig4n6rio„ 4 þelm se L>V< ' aem dráltrinii lielir orðið á oma þeim af, liverri fyrir sig, svona fulla 5— skmantlði ar llvert frá lokum skólaársins. Skóla- ýrs ur, er útkoma svona eptir dúk og disk, missa af þýðíngu sinni og tilgángi að mestu eða öllu leyti; með póstferðum þeim sem hér eru, einkum á vetrardag, þá getur ekki skólaskýrslan, með þessu lagi, borizt til fjarlægari héraða landsins, fyr en að liðnu öðru skólaári frá því er skýrslan hljóð- ar um; og hver vill þá leggja sig niðr við að lesa eða kynna sér skýrslu um hvað í skólanum gjörð- izt i hitteð fyrra, um það leyti eða eptir það að menn bæði úr bréfum og af skólasveinunum sjálf- um geta verið búnir að fá fregnir af öllu hinu helzta, sem gjörðist í skólanum árinu síðar? jþví hver skólaskýrsla sem er, svona blá- ber og boðsritslaus, það er sannarlega einhver þau óaðgengilegustu prentuð blöð sem hugsazt geta, en samt munu skýrslurnar frá lærða skólanum í Reykjavík, þessar ýngri síðan 1851, hafa það til síns ágætis, framyfir flestar eðr allar aðrar skóla- skýrslur víðsvegar um heim, að þær sé óað- gengilegri og lúalegri að frágángi heldren nokkur þeirra. f>að fyrsta, er fyrir manni verðr ankannalegt, þegar skýrslum þessum er upp fiett, er það, að hægri handar blaðsíðan er sumstaðar alauð, en sumstaðar með smáeyðum eðr auðum deplum hér og hvar. — »Tarna eru skrítnar rímur« sagði al- múgamaðr, er sá opna eina þessa skólaskýrslu og fór að fletta blöðunuin, — «á dönsku öðrumegin, og vanta sum stefin, og sumstaöar mörg«. Vér þekkjum reyndar enga nýrri stjórnarákvörðun um frágáng skólaskýrslnanna að þessu leyli, heldren þá ákvörðun skólastjórnarráðsins frá 1841, sem fyr var getið: að hinar prentuðu skólaskýrslur héðan af landi skuli samdar vera á íslenzka túngu, en ekki á dönsku, hvorki eingaungu né meðfram. Engi maðr mundi efa það, að herra rektor Bjarni Jónsson er ágætlega að sér í dönsku, eigi síðr en í öðrum túngumálum, svo ágætr málfræðíngr sem hann er, þó að dönskunni væri ekki pentað svona hér og hvar á annari hvorri blaðsíðu í skólaskýrsl- um hans, er gjörir þær fremr að athlægi og skap- raun góðum Íslendíngum, er unna túngu sinni og bókmentum, og treysta því, að eigi síðr rektor skólans en aðrir kennarar hans láti sér það hug- arhaldið öllu fremr, að halda uppi túngu vorri og tign hennar í þessum eina skóla landsins og ó- meingaðri virðíngu fyrir henni í alla staði. I>ví hverjum er þessi blessuð danska á skóla- skýrslunum til lofs eðr vegs eðr gagns? Dönsk- um mönnum sem kynni að líta í þær? ónei, þeim þykir þetta engu síðr anthæli og athlægi, heldren oss Íslendíngum, — það eru einmitt danskir menn

x

Þjóðólfur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.