Þjóðólfur - 10.06.1863, Blaðsíða 4

128
tekin ekki við minna verði en í fyrra; enda var
hún alls ekki of borguð liér í suðr-kanpstöðnniim
í fyrra, einkanlega tiePar litið er til fess, að hér
stóð öll kornvaran einum dal hærra, heldren í
ílestöllum kaupstöðunum norðan og vestanlands;
og allir vita, að öll íslenzk ull seldist erlendis í
vetr, fyr og síðar, svo mæta vel, að kaupmenn sjálfir
hafa orðið að viðrkenna það.
J»ví árið 1862 var, bæði að ullarverzhin og
annari verzlun á helztu vöru vorri, eitt hið mesta
velti-ár fyrir kaupmenn vora og mega landsmenn
að vísu samfagna því; þegar á allt er litið, þá var
hka verzlunin einnig Islendíngum sjálfum einliver
hin hagfeldasta árið sem leið, og svo að eins get-
um vér vænt að það haldist, að katipmerinirnir
verði jafnframt hallalausir af skiptunum við oss og
fremr blómgist en bíði skaða svo nokkru nemi.
En þóað því nú þyki bregða fyrir hjá kanpmönn-
um, að þeir muni eigi geta tekið suma vöru vora
við eins háu verði einsog í fyrra, þá getr skeðað
fyrir mörgum þeirra komi þar fram það, sem bjá
ílestum mönniim kemrfrairi, hvort sem eru kanp-
menn eða aðrir: »að mikið vill meirau, og þyki
bezt, að slá við því varnagla í tíma, að ágóðinn af
verzluninni gæti nú í ár orðið þeim eingu rírari
en í fyrra var; en líka getr skeð að þetta komi
af ólastanlngri varúð, og af kvíða fyrir því, að vel
megi svo breytast verzlunin erlendis, að nú að
vetri verði erfiðara og stopulla að koma út vöru
vorri við jafnháu verði eiusog í fyrra. En vér
hvorki sjámn né þekkjum neinar ástæður, er gcti
réttlætt þessleiðis spár eðr kvíða í kaupmönnum
vorum.
Látum oss líka, góðir landar, gæta samkynja
varúðar, eins og kaupmennirnir, í verzlunarefnum
vorum, og verum eigi heldr kvíðalausir fyrir þvi, að
vara vor kunni að falla í verði, ef ekki nú í ár þá
samt síðarmeir, ef vér ekki einmitt í ár vökum
og erum varir um oss. »Búumst við hinu illa«, í
þeim efnum, »hið góða skaðar ekki«. Iívíði vor
fyrir fallanda verði á vöru vorri á ekki að koma
fram í þvi, að vér trúum öllum spám og sögum
um það í blindni, og fleygjum svo vörunni inní
búðina skilyrðalaust, og uppá náð eðr ónáð kaup-
mannsins, livað honum sýnist að »gefa« oss fyrir
hana, heldr á sá kvíði vor og varfærni að koma
fram í því, að ver leggjum nú sem ríkasta stund-
un á að vanda alla vuru vora á allan veg, að
verkun, útliti og gæðum, og þá hvað helzt aðal-
vöruna, fisk, lýsi og ull, því söluverð þeirrar vöru
horfir nú æ betr og betr við, og þegar í fyrra náði
sú varan óvanalega háu verði í samanburði við það
sem verið helir að undanförnu. Almenn og eindreg-
in vörnvöndun, luin ein leyfir oss að tala úr flokki
um verzlun vora, og gjörir oss mögulegt og vel
fært að halda henni í því batnanda horfi sem hún
'er nú, bæði fyrir sjálfa oss og kaupmenn vora,
þarsetn hin óvandaða vara, sem ber allskonar
hirðuleysis einkenni í sér og á, hefir jafnan orðið
og verðr æfinlega verzlun hvorutveggja og sjálfum
þeim til eyðileggíngar og tjóns, steypir fyrstkaup-
manninum og gjörir hann aflvana, en kemr síðan
að ári liðnu verðrírð og óorði á vöru vora og sjálfa
oss.
— Ástæður yfirdómsins fyrir dóminum 18. f.
m. (dómsniðriagið áðr auglýst í þ. árs þjóðólfi bls.
115) í málinu: erfíngjar conrectors Páls Jacobs-
sonar og konu hans þórunnar Brynjúlfsdóttur, gegn
sira Páli Ingimundarsyni í Gaulverjabæ, liljóða
þannig:
„Mál þetta er þannig undir komit), ab ári’fe 1811 brugíiu
þau hjón Páll conrector Jacobsson og þórunn Bryujiílfsdóttir
búi á Ksjubergi ug fluttu sig til prófasts Jacobs Áruasonar aÖ
Gaul»orjabæ í Klóa, og dvúldu þar síðan bæíli í hans brauííi,
uu7, þau dóu. AÍ)r húfc'u þau gjórt árib 1781 „reciprok"
tostamenti inillom sín, þareb þau áttu enga afkomendr, og
fongib fyrir því konúnglega stabfestingu; skyldi eptir því þab
hjóiianoa, sem lengr lidbi, halda ‘idlum eigum þeirra óskipt-
um, en vife danba þoss skyldu þier skiptast millum erfíngja
beggja hjónanna, og þessu samkvæmt var og eigum þeirra eigi
skipt vib dauba Páls conrecturs, er ab bar 19 Júlí 1818; og
þegar kona lians þórtinn dó þann 19. Ágúst 1829 var dánar-
bú þeirra þar á móli eigi beldr tekib til skipta, heldr stób
þaí) inni hjá prófasti Jacobi Árnasyni og bygfei liann einlægt
jarbir þær, er þaii hjón hóffen átt og eptirlétu sér, moban
banu liffei, og tók allar landskiildir af þeim, án þess aí)
gjúra nokkruni manni uokkur skil fyrir þeim, eba grein i'yrir
þessari rábsinenskii sinni".
„Vib dauba Jacobs prófasts Árnasonar, þann 19. Ágúst
185», tók eigur lians eptir hann, sem einka orfíngi, prestrinu
Páll íngimnndarson, en afhenti Jofnframt skiptarábandaiium í
sýsluniii skjal nokkurt, dagsett ab Gaulverjabæ 14. Júlí 1815
og undirskrifab af þeini P. Jacubssyni og þórunni Brynjúlfs-
dóttur. Lýsir Páll conrector því þar yflr, ab þab sb einn
sífeasti vili og ráfestufiin: 1. áþekkt því og stób í testament-
inu, ab hvort þeirra hjóna, sem longr liffei skyldi tialda rdlum
þeiin fjármunum til frjáls forræbis, er þau undir hendi heffei,
en þeir væri eigi teljandi, nema naubsyiilegr fatnabr, 2. ab
þau hjón sira Jacob Árnason og Klíti Eiríksdóttir, er þá þeg-
ar heffei veitt sér og konti sinrii í 4 ár heibarlega forsorgun,
þægilegt húsnæbi og alla abra beztu umiiiinun, og hverjir
skuldir daglega færi vaxaudi, eptir sem líf og vanheilsa sín
og konu sinnar vibvörubu lengr, hvarvib bættist þeirra beggja
útfar^rkostnabr á síban, svo eigi kynni fyrirsjást, hve mikib
allt þetta kynni ab reiluiast, skyldu, til ab fyrirbyggja alla
misklíb og ágreiníng hör út af eptir sinn og konu sinnar af-
gáng, hafa yflrráb og umsjóu þoirrajarba, er þeim þá tilheyrbi,