Þjóðólfur - 13.01.1866, Blaðsíða 5

37 —
hina fögru og sigrsælu ávexti sína í daglegu líf-
erni, bæði leynt og Ijóst. Um leið og höfundrinn
stefnir að þessu takmarki — til þess í huga og
verki að glæða og ala lifandi kristindóm — byggir
hann með hjartnæmri og gagnorðri útskýríngu allt
á og færir öll hin einstöku atriði að hinni efnis-
ríku undirstöðu, leyndardómi guðs í Kristó, þar
sem Jesú frelsandi og friðþægjandi starf sýnir sig
sem hefjanda (Löftestang), sem þann aðalhyrníng-
arstein, á hverjum óll byggíngin hvílir frá upphafi
til enda. Lesendr mttnu í þessari ágætu guðs-
orðabók ftnna gleðiboðskap Krists óskertan og í
heilu líkí — ekki að eins einstök atriði ltans eins
og títt er í mörguin samkynja bókum — þannig,
að sérhver kristileg sannindi eru hér tekin fram,
jafnframt því sem stim þeirra koma optar fyrir en
í eitt skipti og þá með fyllri orðttm en áðr, og á
meðal hinna stærri atriða í kristins manns lífi sem
þannig optar koma fyrir, vil eg hér einúngis leyfa
mér að benda á ltina fogrtt lýsíngu af líft manns-
ins í skauti náðarinnar, þar sem gttðs orð og
guðs andi sýnir sig sem drotnandi afl og veldi,
og þessi áhrifamikla lýsíng er gjörð af andríkum
huga og trúuðu hjarta og meistaralega fyrir sjónir
sett. Og það er ekki hið mjúka og fjöruga, hið
auðskilda og liðuga orðfæri eingaungu, eðr marg-
breytni efnisins er samþýðist og samlagast svo
fagurlega sín í millttm að allt birtist í samstemm-
andi og sýnilegri einíngu og heild, eða hin blíða,
ilgóða og innilega frásögn að dæmi Jóhannesar,
eða loksins það, hverstt hinn andríki höfttndr auð-
sjáanlega heftr lifað í Evangelio, svo að orð hans
sjálfs iðuglega eru samgróin orðum ritníngarinnar,
svo sem fædd og endrnærð af þeim — það er
ekki þetta livort fyrir sig, heldr öll þessi einkenni
og kostir hugvekjusafnsins í sameiníngu, sem liafa
hriftð mig og glatt; og það er ætlun mín, að rit
þessi muni hafa sömu áhrif á danska lesendr yflr
höfuð að lala. Til marks um þetta er einnig það,
að hugvekjum þessum heftr verið tekið einkar vel,
eptir því sem ástatt er á íslandi; þær hafa breiðzt
þar út um landið með ótrúlegum hraða, og hafa
þar allvíða rutt sér til rúms í stað hinna eldri
samkynja húslestrarbóka ; einnig hefir mér verið
bent til þess að talsverðum köflum af hugvekjum
þessum hafi verið snarað á enska túngu, og hafi
fengið lofsorð í einu ensku guðfræðislegu tímariti.
Mér kom fyrst til lmgar, að gefa lesendum
'ikublaðsins dálítið sýnishorn af hugvekjum þess-
nm, 'á þann hátt, að snara á dönsku einstöku
hngvekjum, en eg hvarf frá því aptr, ekki ein-
úngís af þeirri ástæðu, að vart mundi rúm til þess
i vikublaðinu, heldr einnig af því, að eg sé gjör
nú en fyrri, að brot eða kafiar úr slikum ritgjörð-
um — þar sem þráðrinn, eins og hér á sér stað,
er skýr og samanhángamli, frá upphafi til enda
hverrar hugvekju — mundu fremr villa en leið-
beina lesendum í dómi þeirra. Og þess vegna
leyfi eg mér að vísa þeim til bókanna sjálfra, og
Iæt mér að eins nægja, að benda á 5. og 6. hug-
vekju í fyrra parti hugvekjusafnsins, og á 9. 14.
18. 23. og 37. hugvekju í síðara partinum, og
vera má að menn verði mér samdóma um, að sá
partrinn taki jafnvel hinum fram að kristilegum yl
og kjarna.
SAKAMÁL FYRIIt YFIRDÓMI.
gegn Jóhannesi Rjörnssyni, Katrínu Jónsdóttur og
börnum hennar, Jóni Sæmundssyni, Árna Sæmunds-
syni, Kristjáni Sæmundssyni og Guðrúnu f>or-
björgu Sæmundsdóttur frá Grafardal í Borgarfjarð-
arsýslu, fyrir hrossa- og sauðaþjófnað úr haga.
Hinn dómfeldi Jóliannos BjúrnssoD, er áér nm tví-
tugs aldr hafíii \erit) dæmdr til 2'Xf27 vandarhagga refsíng-
ar, fér verib 1862 sem fyrirvinna til ekkjunnar Katríuar Jóns-
dóttur í Grafardal — sá bær er í afdal til fjalla eíir heíba
upp, fram af Svínadals byglfcinni í Borgarlirtii, en liggr nndir
Skoradalshrepp og Fitjasókn í Skoradal — þar var þá fyrir
hinn sakfeldi Jón Sæmnndsson sonr Katrínar, og elztr
harna hennar aí) því er seí) verhr af undirdómsgjörbnnum
nokkur af ýngri systkynum hans, eu 2 voru þá (1862) annar
staþar, nefnil, Arni og Guþrún þorhjörg, en þau
fóru bæí)i aí> Grafardal til móþur sinnar voriþ 1863, en þá
fór Jón burtu. þegar Jóhannes kom ai) Grafardal tkí) vor
1862, var þar á heimilinu megn sultr og seyra, eþa bjargar-
skortur, eptir því sem hin dómfeldu hafa frá skýrt — ekki
nema 2 kýr og fáeinar kindr til þess aí) fæíia 7 eba 8 manns
í heimili — þetta snmar stálu þeir Jóhannes og Jón smátt
og smátt í sameiníngu foia 2—3 vetrum og 5 sauþkindum,
vetrgömlum sauþum og eldri. Eigi verþr annai) siSt), en ab
þeir hafl báííir jafnt veriþ frumkvöíilar og hvatameun ab
þjófnaþi þessum, og aþ þeir hafl skipaí) börnunum er smöl-
uíiu, ab reka heim geldfö annara mauna, ef fyrir þeim yrbi
ásamt kvíftnu, svo aí> þeir gæti valiþ úr kind og kind, er
aþrir ætti, og skorib sör til matar. þar aþ auki játabi Jó-
hannes, ab hanii hefþi þá um haustií) stoliþ folaldi undan
stóþhryssu, sem hann kvaþst hafa hitt í sveltu, og lagt þab
frá. Af Gllum þessum þjófnabi — nema á folaldinu — kvaþst
hiísmóhirin Katrín Jónsdóttir hafa vitaí) eigi síhr fyrir-
fram heldr en eptirá, er hún tók innauúr og matreiddi
þýflþ, og hafbi dóttur sína Guþrúnu þorbjörgu, þá á 15. ári,
til þess seinna áriþ 1863. En ekki varþ þab sannaí), ab
Katrín væri hvatamaþr neius þessa þjófnabar, hvorki fyr ue
síþar, eþa hefíii skipaþ börnum sírium a% reka heim til bæar
annara manna fé; cn þegar eiuhver þjófnaþr var fyrirfram
ráþgjörþr vií> liana af þeim Jóhannesi, þá virtist hún aldrei
a& hafa aptraþ því eba talií) þa& úr, heldr samsint og sagt: