Þjóðólfur - 06.10.1866, Blaðsíða 2

2
„Gætife vandloga a% J)ví, at> Jjíir ine? fMagsstap og Sam-
ttikom geti ánnni?) mikií), jafnvel allt sem þarf; þa?> er
skylda y%ar eins og eg hefí sagt, a?) gánga þenna veg, og
þaí> er þess vegna aí) vér hiifnm gengizt fyrir a?> boí)a
yí>r á þenna fund, en ver veríum líka á hinn báginn aí>
áminna y?r a?> gæta þess aí> sá eiui ftlagsskapr og sam-
tök geta blessast og oríiiþ aþ árárigri sem gengr jafnhliþa
lögunum, sem ekki er á máti þeim, heldr styþr framkvæmd
þeirra, og gerir þeim möguiegt aí> verka gagnvart þeim
sem onn þá kunna aþ forsáma skytdu sína. Vér viljum
því einnig biþja þá sem ln'ngaþ eru komnir ilr hinnm
kláþasjúku héröþum aí> athuga vel og vandlega, hvaí) þeir
eiga aí> gjöra til þess af) varna fjárkiáþanum útbreiþslu og
lækna hanh, samt ab hnglei%a ab me% árángrslausu áfram-
haldi í þessa átt, þá mtin valdsstjúrnin dag eptir dag og
fet fyrir fet gángá nær þeim til a?> veifa yflr þeim laganna
hegnandi sverþi, og þá einnig láta þá sjálfa borga þann
kostnaí), sem leibir af þeim ráþstöfuniim sem liiþ opinbera
ver?)r a?) gera, þegar þeir forsúma skyidu sína, sem í stuttu
máli er, svo eg ítreki þa?) hör: a?) varna fjárklá?)anum út-
brei?>sln me?> a?>skilna?i sau?fjársiris, útrýma hönum me?
iækníngum og hverju sem lielzt ö?ru löglegu me?ali sein
fyrir hendi er c?a getr veri?. Vör viljum í þessnm til-
gángi bi?ja y?r, sem eru? kosnir til þess af niebborgurum
y?ar, og kalla?ir hínga? af oss sem gú?ir ]i?smenii, a?
gánga til starfa, og heflr lierra yflrri>ttarmáisfærslnma?r J.
Gu?mundsson, ef fundarmerin samþykkja þa?, tekizt á hendr
a? stjúrna fnndargjör?niium sem fyrst“.
Að lokinni rœðu þessari, tók málsfærslumaðr
Jón Guðmundsson sæti sem fundarstjóri, eptir að
það var samþykt í einn liljóði.
Sira Stefán Thorarensen kvað kláðann að vísu
læknandi, en leiddi fyrir sjónir, að kostnaðrinn við
lækníngarnar, einkum nú, eptir að hin nýu kláða-
lög væri út komin, yrði án efa miklu meiri en
arðr sá, er menn gæti vænzt af fénu; hann væri
því fastráðinn í því, að skera.allt fé sitt, og hið
sama mundu sveitúngar hans vilja; hann vonaði,
að fundarmenn aðrirgætu sagt slíkt hið sama fyrir
sínar sveitir.
Jón Árnason gjörði þá fyrirspurn til nefndar-
innar í fjárkláðamálinu, hvort valdstjórnin álíti að
það væri gagnstætt kláðalögunum að útrýma kláð-
anum með algjörðum niðrskurði, og hvort vald-
stjórnin ætlaði sér og sæi sér fært að vernda hinar
heilbrigðu sveitirnar og þarmeð þær sveitir, er nú
lógnðu fé sínu og útveguðu sér aptr heilbrigðan
stofn.
Fundarstjóri finnr sér skylt að svara nú þeg-
ar þessum 2 fyrirspurnum hins heiðraða fundar-
manns úr Ölfushrepp; kvaðst hann ætla að sér
væri óhætt að svara hinni fyrri spurníngunni á þá
leið, að hvorki nefndin í fjárkláðamálinu flé há-
yfirvaldið mundu álíta það móthverft anda og til-
gángi hinna nýu fjárkláðalaga, þó að sjúku og
grunuðu sveitirnar afráði og komi sér sjálfar niðr
á algjörlegri útrýmingu kláðans með niðrskurði eða
lógun hins sjúka og grunaða fjár, ef þær að eins
afráða og gjöra það meö fríviljugum og frjálsum
samtölcum, og eptir fúsu samkomulagi innbyrðis;
fyrir svofelda algjörlega útrýmíngu fjárkláðans hvort
heldr á annan hátt eða með lógun fjárins muni
hvorki valdstjórnin hér syðra né nefndin ætla sér
að leggja neinar hindranir eða tálmanir, hvorki
lagalegar eða siðferðislegar. Hvað hinu spursmáli
fundarmannsins viðvíki, þá skæri kláðalögin sjálf
bezt úr því; kláðalögin eða lækníngalögin væri nú
búin að ná fullu og föstu lagagildi. Hvar sem
kláðasýkinnar yrði nú vart eptir þetta, hvar sem
nokkur grunsemi væri um hana, hvort heldr hjá
einstökum mönnum eðr í heilum sveitum, þar væri
valdstjórnin og nefndin staðráðin í því, »að hafa
þar á nákvæmar gætr«, eins og lögin skipuðu, ogað
beita strángara eptirliti og aðhaldi heldren verið hefir,
þetta gerði lögin núaðbeinni skyldu; valdstjórnin
mundi eigi og mætti eigi hlífast við að neyta allra
löglegra meðala til þess að framfylgja bæði lækn-
íngunum og þeim stránga aðskilnaði á sjúku og
grunuðu fé frá ósjúku, er lögin skipuðu; og þess-
ara meðala yrði ekki vant, því lögin heimtuðu og
skipuðu valdstjórninni »að gjöra allar pœr ráð-
stafanir sem með þurfa«, þegar svo hæri að.
[>ess vegna mætti allir reiða sig á það, að engin
lögleg meðöl eða úrræði muni verða spöruð til
þess að vernda sveitir þær, er lóguðu fé sínu, og
þeirra aðfengna heilbrigða fjárstofn; því mætti
allir fyllilega treysta.
Sveinbjörn Ólafsson kvaðst vera úr einu af
þeim kláðasjúku héruðum og hann hefði fullt um-
boð til þess í nafni hrepps síns að lýsa því yfir
hér á fundinum að sveitúngar hans ætluðu að lóga
öllu sínu fé, og að þeir vildu almennan niðrskurð;
hann vissi að vísu fulivel, að kláðinn væri lækn-
anlegr, því hann hefði sjálfr læknað hann, ogkindr
hans verið kláðalausar; en þetta lækníngakák, sem
svo lengi hefði viðgengist væri verra enekkineitt;
þeir sveitúngar hans hefði engin hey til þess að
gefa fénu á veturna, því þetta litla, sem þeir hey-
uðu, gengi til stórgripanna; hann kvaðst fyrir sitt
leyti ætlaað skera niðr allt silt fé, á annað hundr-
að fjár, þótt engi annar skæri niðr; hann óskaði
að síðustu, að aðrir fundarmenn léti álit sitt í ljósi-
í þessu efni.
Egill Hallgrímsson kvaðst vera alveg sam-
þykkr fundarmanninum frá IVosmhvalaneshrepp, og
sagði að þeir sveitúngar hans vildu lóga öllu sínu