Þjóðólfur - 13.10.1866, Page 5

rettiutl, ínílafintníngsmíirinuniim Páli Melste?) og Jóni Guíi-
mundssyni bera í málsfærsluiaun 10 rd. hvorum fyrir sig, sem
greifeiét lír opinberum sjóíli".
DÓMR YFIRDÓMSINS.
í málinu: Magnús |>orvaldsso (bóndi á Arngeirs-
stöðum í Fljótslilíð), gegn Daniel Guðnasyni
(eiganda ’/a Arngeirstaða).
(Upp kvehinn 28. Maí 1806. — Magníis fiorvaldsson fékk
veitta snanbra manna gjafsókn fjrir pflrdómi, og sókti Jón
GuÍJmundsson þar málit), on Páll Melstets varíii fyrir Daniel
Guínason).
»Með landsyfirréttarstefnu dagsettri 27. nó-
vember f. á. áfrýar Magnús fmrvaldsson á Arn-
geirsstöðum, eptir þar til fenginni gjafsókn dómi
kveðnum upp fyrir aukarétti Rángárvallasýslu að
Yelli 27. Apríl s. á., scm ákveðr, að bann í næst-
komandi fardögum 1865 ætti að fara með alla sina
búslóð, kvika og dauða af eignarparti hins stefnda,
Daniels Guðnasonar, á jörðinni Arngeirsstöðnm í
Fljótshlíð, en borga ella 2rd. r. m. í sekt til fá-
tækra fyrir hvern dag, sem liann óhlýðnist dómi
þessum, og sitji á greindum jarðarparti eplir þess
árs seinasta fardag, en málskostnaðr er látinn falla
niðr. Ilefir hinn skipaði svaramaðr áfrýandans hér
við réttinn gjört þá réttarkröfu, að héraðsdómrinn
verði feldur úr gildi og áfrýandinn dæmdr sýkn
undan kröfum og kærum hins stefnda, en þessi
skyldaðr til að greiða honum málskostnað fyrir
báðum réttum og þar á meðal hæfileg málsfærslu-
laun fyrir sókn sakar. {>ar á móti hefir hinn stefndi
krafist, að héraðsdómrinn verði staðfestr, og stefn-
andinn verði skyldaðr til, að greiða honurn allan
málskostnað fyrir báðum réttum skaðlaust».
»Mál þetta er risið út af því, að áfrýandinn,
sem síðan árið 1849 hafði haft til afnota og búið
á 5 hndr. í jörðunni Arngeirsstöðum, sem er eign
hins stefnda, skoraðist undan að vikja frá þessu
jarðnæði í fardögum 1861, þrátt fyrirþað, þó hinn
stefndi bygði honum út á iögformlegan hált með
skjali 18. Desemb. 1863, þar sern hann til sönn-
unar því, að hann haPi haft rétt til framvegis að
vera á jarðarpartinum, hefir borið fyrir sig, jafn-
framt því, að liann þannig í fleiri ár hafði haft
óátalið afnot hans og goldið eigandanum sjálfum
eptir hann, skjal undir hendi liins stefnda 29 Maí
1850 í sambandi við vottorð hreppstjóranna í
Fljótshlíðarhrepp árið 1850, er bæði lúti að úttekt
jarðarpartsins í hendr áfrýanda, og þar að auki
beri þess ljósan vott, að hann haPi fengið fulla
beimild til hans af hálfu eigandans, hins stefnda,
eins og hann líka hePir lagt fram vottorð
hlutaðeigandi prests og hreppstjóra tim það, að
hann f hrepps- prestsþjónustubókunum hafi vcr-
ið talinn bóndi en ekki húsmaðr. En þar
sem það verðr að álítast sannað, að Auðunn bóndi
Ásmundsson hafi, er áfrýandinn 1849 flutti inn á
Arngeirsstaða partinn, haft hann í reglulegri bygg-
ingu, og að hann enn fremr liaPi fyrst sagt þess-
um sínum ábúðarrétti lausum við binn stefnda
með skriflegri uppsögn 21. Des. 1864, þá hlýtr
réttrinn að fullast á þá skoðun undirdómarans, að
áfrýandinn hafi, eins og hinn stefndi hefir farið
fram á, og leiguliða hans, Auðunni Ásmundssyni
hefir borið saman við hann um, aðeins verið að
álita sem þann, er sat í annars byggíngu, eðr
sem húsmann eptir þeim skilníngi, sem málspart-
arnir virðast leggja í það orð, en að vísu með
samþykki hins slefnda, sem þannig eðlilega gat
tekið á móti jarðurafgjaldi af honum, án þess þar
fyrir að missa rött sinn gegn aðulleiguliðanum, ef
vanskil hefðu átt sér slað frá áfrýandans hálfu.
J>essari niðrstöðu haggar það alls eigi, þó ráða sé
af áðrnefndum skjölum, sem að öðru leyti, eins
og undirdómarinn hefir lekið fram, eru svo löguð,
að eigi verðr bygð á þeim lagasönnun, að það
jafnvel liafi verið meiníng liins stefnda, eðr ætlun
hans árið 1850, að jarðarpartrinn yrði tekinn út
af Anðuntii í hendr áfrýanda, þar sem þetta þó
aldrei átti sér stað, og Auðunn því hélt áfram að
vera í forsvari fyrir jörðinni cptir sem áðr. Auk
alls þessa hlaut hinum stefnda að standa það frítt
fyrir, að byggja áfrýandanum út af jarðarpart-
inum, þó menn af áðrnefndum gögnum gætu á-
lyktað, sem þó alls ekki er, að hann hefði verið
leiguliði, þar sem liann ekki hefur sannað, að
hann liafi haft heimild til, að sitja á jarðarpartin-
um lengr, en hinn stefndi vildi líða hann þar.
Eptir þessum málareglum hlaut því áfrýandinn, er
Auðunn sagði lausri ábúð sinni, og honum sjálfum
var bygt út af hinum stefnda, að vera skyldr til
að víkja burt af jörðunni og ber því undirréttarins
dóm að staðfesta, þó þannig, að dagsektir falli
niðr, en áfrýandinn víki frá jörðunni í næstu far-
dögum eptir dóms þessa löglegu birtíngu. Svo
ber og hinum stefnda í málskostnað fyrir yfirdóm-
inum 10 rd., sem greiðist úr opinberum, sjóði.
llinum skipaða talsmanni áfrýandans lOrd. ímáls-
færslulaun, sem einnig greiðist úr opinberum sjóði.
Málið hefir, sem gjafsóknarmál hér vlð réttinn ver-
ið flutt löglega«.
»J>ví dæmist rétt að vera«.
»Undirréttarins dómr á óraskaðr að standa,