Þjóðólfur - 08.02.1867, Qupperneq 2

— 58 —
miTr eannindi er eta?)festn5t me?; obinberri skýrslu Staíar-
mi%laranna í Khófn frá 30. Nóv. f. á., er ver böfum síílan
fongi?) leifca. fiar er vorullin hvft fallin í veríii um 20 rd.
skpd. liin rírari, en 14 rd. hin bezta, og svört og mislit ull
a?) sömu tiltöln; hanstullin liaftli selzt dræmt á 32 sk. pnd.
hákalislýsi 33— 34 rd., eri þorskalýsi í 27 — 30 rd., saltflskr <í-
hnakkakýldr 23—28 rd. skpd,, þar sem Faereya saltflskrinn er
27 rd.; og heflr þaþ aldrei aþ undanförnu átt sér sta?) fyren
nú f. á., a7) Færeya saltflskrinn hafl komizt íhærra verí), þar
sem hann heflr þvert í móti veri?) jafnaþarlcga í 3—4 rd. lægra
verííi en íslenzkr saltflskr til þessa; æ%ardún er og í þessari
skýrslu fallinn nibr í 6 rd. 72 sk. —7 rd. 24 sk. pnndií). Tólg-
in er hin eina vara vor sem virþist hafa haldizt í ver%i og
fremr hækkaf), hún var komin í 2i* i l/t—25 sk. pd.‘
Ilækkuri á gángverbi vörnnnar sem land vort gefr af sér
höfum ver því því mi?r aldrei geta?) eignaþ oss e%a þakka?) til
þessa; þarímóti höfum vér mátt kenna sjálfum oss þaí) optast og
eingaungu þegar varan heflr hrapa?) feykilega í ver?)i. f>a?)
ver?r a?) sönnu aldrei vari?), og á þa?) heflr f>jó?)ólfr einatt
or?)i?) a?) minnast, a?) hvergi nm heim koina þeim sem vörnna
láta af hendi eins litlar og ónógar beinlinis hvatir til a?)
vanda söluvörn sína, eins og Islendfngnm; er þa?) af þvf, a?)
hér heflr aldrei veri?) gjör?)r sá verbmnnr sem skyldi, á vand-
a?)ri vöru og mi?)r vanda?)ri; og þó einhver kaupma?r hafl
ætla?) a?) koma á þetta nafniiiu í þann og þann svipinn, þá
heflr þa?) or?)i?) svo reyknlt hæ?i í sjálfu sér og mei því
manngreinaráliti gjört, a?) aldiei hafa þær tilraunir geta?) or?i?)
alment a?)hald til vöruvöndunar yflr höfn?), me?) því þoss hafa
or?)i?) dæmin, a7) annar kaiipmaþrinn liefir teki?) þá vörnna
affallslaust sem hinn vildi eigi taka nema me?) affölliim í ver?)i
áf því hún var illa verkub. Aptr á inóti hoflr eigi veri?) skortr
á nppörfiin og óbeinlínis hvötnm fyrir oss til þess a?> vanda
vörtina sein bezt, sí?)an verzlunin var geftn laus, einkanlega
nm hin sí?)ast lifiiiu 8 ár, en þa?) er sú hin feykilega ver?>-
hækkun sem öll landvara og sjávarvara vor heflr komizt í á
þessum árum fram yflr þa?), sem liér var á?)r allfc fram yflr
1850; og hef?)i nokkur ma?)r spá?) því, fyrir svo sein 15 — 20 ár-
nm li?)i)iim, jþegar naumlega fekst rúgtunnan fyrir 48 pnd
e?ir 5 fjórlbúiiga af hvítri ull, e?)a fyrir tvær vættir (’/2 skpd)
af har?iflski, en vart l’/i rúgtunna fyrir eitt skpd af saltflski
o. s. frv., — liefbi einhver þá vilja?) segja fyrir, a?) longi mundi
þess a?) bí7)a lengr en 15—20 ár, a?) au7>goíl7) yrþi a?) fá rúg-
tminuna fyrir 14 —16 pnd af ull, a?) sem næst 4 tunnur
fengist fyrir skippundi?) af saitflski, eþa a?) Iíti7> meira en
eina vætt af hörþum flski kaupstaTlargengiim þyrfti til a?) losa
\'L rúgtunnn, þá mundi hver ma?)r hafa kalla?) slíkar spár
heimskngmn eitt. Og þó er nú svona komi7> verblaginu á
vöru vorri; og þó a?) þa?) megi kalla geip, i samanbur?)i vi?)
hitt ver?)i?> sein íslenzka varari var í fyrir 20 árnui hér frá,
þá mun mega telja eiiis víst a?) þa?) geti haldizt onn
um nokkur ár og jafnvel gæti fari?) fremr hækkandi en eigi falli?)
a?> noinum mun e?)a a?) staTsaldri, ef þa?) styddist af sam-
svarandi almennri vöruvöndun. lín landsmenn mega aptr
gánga a?) því vakandi, a?) vaT.a vor hlýtr a?) hrapa og þa?)
feykilega, og innan skamms, ef þeir taka sig ekki al-
inent og alvarlega á me?) vóruveikun sína lieldr láta hi?)
sama hirbnleysi viTihaldast og fara fremr í vöxt. Ver?)fall
1) Eptir þessari skýrslu hafbi öll kornvara fremr hækk-
a?) í verbi, eu haffo og sikr fremr lækka?) viþ þa?) sem var
i 3ept. (sbr. þ. á. J>jó?ólf bls. 7).
fsienzku vörnnnar heflr a?,bori?> fyrri einmitt afsömn orsökmnT,
og heflr or7>i?) oss næsta tilflnnanlegt, en því hærra ver?) sem
landsvaran er kotoin í nndir, vi?) þess meira og þá einnig
þcim mun tilflnnanlegra ver?)falli má búast, ef hún fellr á
anna?) bor?) og ef þa?) kemr mostmegnis e?r einganngu til
af því hva?) varan reynist óvönduþ, og jafnvel me?) óhlut-
vendni undir búin eg útilátin.
Reykjavíkr kaiipmenn hal'a þegar fyrir árslokin gjört til-
rann til a?) sameina sig e?)r mynda eins konar félagskap meb
sér til þess a?> vinna í sameiníngu og meb innbyrþis sam-
tökum a?) ýmsu er má ver?)a hiiuim sameiginlegu innbyrþis
verzlnnarvi?skiptum þeirra og landsmanna til viTigángs og
sannra hagsinuna. I því skyni eiga þeir fundi me7) sér einu
sinni í viku; og þóa7> ekki sé enn komi?) í ljós neitt vetu-
legt af vi?)biir?)um þeirra og fyrirætlnnnm, viljnm vér
ekki efa a?) margt gott inegi leioa af þessura samtökum
þeirra, eigi sízt ef þeir eindregi?) leggjast á eitt til a?> fylgja
því fram a?) efla vöruverknn ng vörnvöridun eins og þeir kva?)
hafa gjört a?> rækilegu umræTmefni á fundiim síntim a?) tindan-
förnn. þa7) er globilegt og má verþa til mikils gó?)s, ef kanp-
menn vorir sannfærast, eigi a?) oins nm þetta, a?) ef vi7) svo
búi?) skyldi standa eins og nú er, þá er allri verzlun vorri og
verzlunaraíkomii, eins kaupmöiinnm eins og landsmönnum,
mesti hnekkir búinn, heldr einnig um hitt, a?) einka a?)haldi?)
og a?salhvatirnar til a?) vanda vörnna og verka hana sem bozt,
ver7)r æflnlega fyrst og fremst ebr mest og bezt a?) koma
frá þeim sem vöruna eiga a?) þyggja, en þa?) eru kaup-
mennirnir sjálflr.
Saintök kaupmanna vorrahér í höfu?ista?)num, til þess a?)
viþrétta sameiginlegan verzlunarhag jafnt Iandsmanna og sjálfra
þeirra í þessnm efnum mega því ver7)a næsta þýbíngarmikil og
heillarík, ogþess vegna höfum vérfúslega teki7) áskorun þeirra a?)
sty?ja a7) voru leyti a? hinu sama, me?> því a? láta þjóþólf
færa smámsaman nokkrar leiþbeinaridi greinir nm þetta vel-
forhar- og sómamál landa vorra, ef þa? gæti or?)i7> hvornm-
tveggju ýmist til varúTiar e?r til upphvatníngar.
AÐSENT.
Verkið lofar meistarann.
— {>að var lengi tízka meðal danskra höfðíngja
1) Til sanuiiidamerkis urn þetta, og um verblagi?) er vér
sögþum hefbi veri? algengt fyrir svo sem 20 ártim hér á und-
an, setum vér hér kafla um þetta efni úr dálitlum annál árs-
ins 1843, er merkr og glöggr bóndi oinri hér stinnanlands
heflr rita? aptan vi?) almanaks dagbók sína s. ár., þá er vér
höfnm komist yflr: „Kaupverzlunin hér var nú mikln erfl?-
„ari en næst undanfarin ár. Korni? var á 8 rd., harþflskr
„tekinn á 16 rd , en saltflskr á 12 —14 rd , eptir því sem hann
„var -verkaTir og þeir vorn rikir sem létu, og óbundnir af
„skuldum vi?) kanþmeiin. Ull og tólg var tekin á 16 sk., og
„hi7> mesta vandlæti vi7> haft ab ulliri væri vel verkn?; létn
„kaupmenn sjálflr þvo hanstnll þá er þeir höfþn fengib haust-
„inu fyrir, en ráku aptr óþvegna haustull hjá bænd.um e?r
„og tóku hana me?) mestu afföllum. Komu nú ávextirnir af
„þessu vandlæti kaupmanna fram strax í haust þar erlendis,
„or kaupmenn fóru a? selja viiru sína, því nú gekk ullin
„iniklu botr en í fyrra og þa? vi?st57)ulaust, og jafnvel fyrn-
„íngarnar frá fyrri árum, som þá var ómögnlegt a? koma út
„vi?i neinu ver?i, seldist nú me? þessari vöndiiþu uil frá í
„ár og í honnar skjó|i“. — — —