Þjóðólfur - 06.09.1870, Blaðsíða 6

— 170 —
Eptir að þessar fréttir vora ritaðar og sendar
af stað, barst það með fréttafleygi til Granton á
Skotlandi, þá dagana, sem póstgufuskipið Diana
lá þar, að marskálkr Bazaine hefði ruðzt í gegn-
um lið Prússa, til að sameinast meginhernum; og
hefði hann þá náð fangi á herflokk einum af liði
Prússa, 40,000 að tölu, og strúdrepið hann svo
niðr, að engi stóð eptir. Aí öllum fregnum
virðist það auðsýnt, að Frakkar hafa eigi verið
svo viðbúnir sem skyldi, og lið þeirra heldr dreift,
en Prússar snarráðir með liðsendingar, svo að
þeir voru alt af talsvert liðfleiri en Frakkar, og sú
munhelzta orsökin tii, að Frakkar hafa farið heldr
lialioka fyrir þeim. Bitstj.
— Verzlnnin. Eptir hinum sítlnstu verzlunarskýrslum,
sem hingab komn meh gufuskipinu núna, dags. 12. f. m.,
var verb á úþurkuíiu rúgi fi rd. 1)2 sk, — 7 rd Ifi sk. Grjún
(bankabygg) 10 — 11 rd., og munu þau þií hafa hækkat) enn
meira í .verhi næstu vikuna á eptir, jafuvel upp í 11—12 rd.;
bygg 6 rd. 16 sk, — 6 rd. 48 sk. Verb á ísionzknm viirum
var: harbr fiskr bobinn fyrir 25 —28 rd., en seldist eigi;
saltfiskr óhnakkakýldr 25 rd. 48 sk, — 29 rd. (og mun hina
síbustu dagana, sem póstskipib lá í Kmh , hafa selzt jafnvel
fyrir 31 rd., en lítil von þótti, ab þaí) verb mundi haldast);
hákarlslýsi 28'/s— 29 rd ; þorskalýsi 24— 26 rd.; hvít
ii 11 skp. á 115 —130 rd. (hvert pund þá á Sl'/s —3!) sk ); eu
eptir brtfl þótti lítil von um, ah meira fengist á Englandi,
en 26— 27 sk. fyrir snnnlenzka nll hvíta. — Nú hafa kaup-
menn hkr í Keykjavík hækkat) verí) á rúgi og grjónnm, og
selja rúg á 10rd., en grjón á 13 rd ; rúgmjöl mun hérlítií)
í bænum sem stendr, en aö svo miklu leyti þab er til, mun
þaí) selt á 10'/2 rd.; brennivín er og nú selt á 24 sk. pottr-
inn. A öbrum vöruin mun verbib hib sama og ábr.
SPÍTALAGJALDIÐ.
þess er getib í 38.—39. blabi þjóbólfs, bls, 152, ab
sýslumabr Borgfirbinga liafl átt fund meb formönnum á Akra-
nesi 7. dag Júlím., og ab hann hafi sjálfr skýrt svo frá, ab
allir, sem á fundinum voru, nema einn, hafl samþykkt, ab
breppstjórar meí) kunnugum mönnurn sköpubu sör gjald fyrir
haustvertíb og vetrarvertíb'. Samkvæmt þessu banb þá sýslu-
mabrinn, líklega eptir bobi amtmanusins, hreppstjórunnm meb
nokkrum mönnum, sem hann til nefndi, ab skapa formönnnm
og skipseigendnm gjald af ársaflanum. pessir menn höfnm
vör friítt ab hafl átt fund meb s&r fyrir rúmri viku, og hafj
sú orbib njbrstaban hjá þeim, ab þeir ritubu sýslnmanni
þegar í stab, og því nær afsögbu fyrir fnlt og fast, ab skapa
skipseigendum nokkurt gjald fyrir annan afla, en vetrarver-
tíbaraflann; en fyrir vetrarveitíbaraflann bnhust þeir til ab
skapa formönnnm spítalagjaid, en þó þv( ab eiris, ab þeir
fengi skýrar reglur til ab fara aptir í mati síriu, svo sem t.
a. m. hvaba flsk þeir ættn ab meta, hvort heldr þab væri
fullorbinn þorskr, stútungr, þaraþyrsklingr, eba smáísa, eba
1) þab mun raunar hafa verib misskilningr af sýsluinanni,
ab formennirnir hafl gengizt undir mat á öbrum afla, eu
þeim, Sem varb á vetrarvertíbinni.
oinungis fnllorbinn þorskr og fnllorbin ísa o. s. frv ; eins um
lýsib, hvort þab ætti ab meta ab eins hákarlslýsi, eba hvaba
lýsi sem væri, þótt úr hámernm væri, og selalýsi. Vib þetta
stendr þar; því ab enn mnn eigi svar komií) frá sýslumanni.
Sama bob, ab skapa formönnnm og skipseigendum spí-
talagjald, mun og sýslumabrinn í Gullbriugu- og Kjósarsýslu,
sjálfsagt ab bobi amtmanns, hafa lagt fyrir hreppstjórana í
sínu umdæmi, og nefnt til meb þeim nokkra menn í hverjum
hrepp ; og höfum ver heyrt, aí) þessir tilnefndu menn hafi
afsakaí) sig frá því starfl, bæbi í Vatnsleysustrandarhrepp og
Seltjarnarneshrepp, og ab minsta kosti einn á Álptariesi, og
ætlnm ver víst, ab torvelt veiti ab fá bændr víbast til slíks
mats.
Eins og skýrt var frá í síbasta blahi þjóbólfs bauí) stipt-
amtmabr meb bréfl dags, 19. Júlí bæarstjórninni hér í Rvík
ab skapa formönnnm og skipa-eigendum í nmdæmi bæarins
spítalagjald fyrir afla sinn frá 14. Maí 18(59 til vetrarvertíb-
arbyrjnnar 1870, meb því formenn á fundinum 14. Maí í
vor eigi treystust til aí) segja til þessa afla. Bæarfulltrúarnir
munu hafa átt fund meí) sér mn þetta mál nú fyrir skömmn,
og munu 5 þeirra hafa komib á fund þenrian; varb sú nibr-
staban þar, ab 4 fulltrúanna urbu ásáttir um, ab hlýba boþi
stiptamtmanns, en hinn 5. (tóijithúsmannafulltrúinn) afsagbi
ab taka nokkurn þátt í þossu mati, gekk burt af fundinum,
og beiddist lausnar úr bæarstjórninni deginnm eptir; en
liinir 4 ásamt bæarfógetanum mnnn Síban hafa lagt gjaldib
á; en eigi er þab kunnngt orbit), aí) þab mat sé lagt fram,
sem þó sjálfsagt mun verba gjört, eba gjaldendum nein vís-
bending gjörb, hvert gjaldib sé. A?) vestan hefir enn ekkert
frétzt frekara, en ábr heflr verib frá skýrt í blaiii þessu.
þannig stendr þá þetta mál, og lítr út ab horfl til vand-
ræba, og eiga þeir sannarlega litlarþakkir skilib fyrir frammi-
stöbu sína, som börbu fram lögin 10. Ag. 1868 blákalt á
þinginn 1867; nú ætti þab þegar ab vora oibib Ijóst, ab
slíkir menn eru óþartir þingraenn, og gjöra mikib tjón meb
sliku, en gagn ekki. A hinn bóginn virbist svo, sem yflrvöld-
in liafl farib mibr rétt í málib, og gjört málib onn flóknara
og örbngra vibfangs en þnrfti ab vera. þv( ab í 1. lagi: vib
hvab á þetta matsbob ab stybjast? Stiptaratmabr og bæar-
fógetinn hérna í Reykjavík sogja : vib tíundartilskipunina 1782;
en þab er víst raisskilningr einii, því ab þessi tvö lagabob,
tíundartilskipunin 1782 og tilskipunin 1868 um spítalagjald-
ib, eiga ekkert skylt hvort vib annab, og því virbist þab ab
hljóta ab vera öldungis skakt, ab draga ályktun af bobnm
tíundarregliigjörbarinnar um þab, hvernig fara eigi ab ná
spítalagjaldinu, sem engin ákvörbun er um, ef gjaldþegnar
cigi segja til aflans góbviljnglega. þab liggr þó í angum uppi,
ab þab er sitt hvab, ab hreppstjórinn geti farib nærri um þab,
hver8U mikinn gangandi fénab einhver bóndi í sveitirini á
ng sem allir sveitarbændr vita hér um bil eba sanni næst, oba
ab gizka á, hversn mikinn flsk hver fármabr heflr flskab alt
árib; hroppstjórannm er auk þess innan handar ab telja eba
láta telja fé bóndans, hvenær sem hann vill, en hverriin á ab telja
flskinn, sem þegar er etinn eba seldr, og alls eugar menjar
sjást til, hversu mikill heflr verib. þab liggr í augum uppi,
ab Blíkt mat getr eigi orbib nema af handahófl, sem alls
ekkert á vib ab stybjast. Ank þess verbr og þess ab gæta,
ab þótt hreppstjóranum kynui ab skjátla í ab vita, hversn
mikinn fénab sá bóndi á, sem ejgi telr hann sjálfr fram til
tíundar, þá getr alt jafnab sig, þegar aukaútsvarib kemr til;