Þjóðólfur - 28.03.1871, Blaðsíða 2

82
Jandið senda einatt dætr sínar hingað til Reykja-
víkr, til þess að afla þeim mentunar. Stundum ber
það við, að staðr fæst hér ekki handa þeim, þó
foreldrar vili; og þegar hann fæst, getr tilsjón með
hinum ungu stúlkum þó eigi orðið eins og skyldi,
af því hver einstök húsmóðir hefir margs að gæta,
og getr því ekki gefið sig eins og þyrfti við til-
sögn einnar stúlku. J>að virðist því ákjósanlegt,
og það mundi án efa gjöra silt til, að óskum for-
eldranna í þessu efni yrði betr fullnægt, en nú á
sér slað, ef hér væri til einhver ein forstaða, ein-
hver ein handleiðsla, sem hefði eingöngu fyrir
mark og mið, að tíma og fé yrði sem bezt varið,
svo að hinar ungu stúlknr gæti þannig haft öll
þau not, sem unt væri, af dvöl sinni hér.
|>ar eð oss, undirskrifuðum húsmæðrum, er
kunnugt, að þessu hagar svo til, sem nú var á
vikið, og þar eð það er sameiginlegt álit vort og
ósk, að ráða hér á nokkrar bætr og beina mál-
efni þessu áleiðis á þann hátt, er bezt mætti verða,
þáhöfum vérhaft fund með oss, oggjört þar að um-
talsefni: hvað gjört yrði til þess, að ungar stúlk-
ur hérí landi geti öðlazt alla þá mentun til munns
og handa, sem prýðir konur og sæmir þeim, og
gjörir þær hæfar til fagrar og heillaríkrar starf-
semi á heimilurn þeirra, einkum sem húsmæður.
Allar erum vér á því máli, að beinasti og bezti
vegrinn til þess, að veita hinum nngu stúlknm
hæfilega mentun, sé sá, að koma á fót hér í Reyja-
vík stofnun eða slióla, í hverjum þeim aé gefinn
kostr á, að læra alhlconar Itvenntegar hannyrðir
og heimilisstórf, sem við eiga á Islandi, svo og
nauðsynlegt bóknám.
Höfuðatriðin í fyrirkomulagi skólans ætti, að
vorri ætlun, að vera þessi:
1. Að guðsorð sé haft um hönd, að minsta
kosti á hverju kvöldi, til þess að viðhalda og efla
hjáhinum ungu gott hugarfar og siðsamlega hegðun.
2. Að innræla þeim í öllum greinum reglusemi,
áreiðanleika, þrifnað og skynsamlega sparneytni.
3. Að þær læri að halda herbergjum, hús-
og búsgögnum hreinum og þokkalegum, hafa hvern
hlut í röð og reglu; að búa til allan mat, sem
venjulega er hafðr hér á landi, hreinan og hisprs-
lausan, með hagsýni og sparsemi; að sníða og
sauma allskonar fatnað, sauma allskonar útlendan
og innlendan útsaum, baldýra; ennfremr: aðlita,
vefa, prjóna ýmislegt (t. a. m. peysur), svo og út-
prjón, að hekla og knipla, o. s. frv.; að þær læri
skript, hið einfaldasta og nauðsynlegasta í reikn-
ingi, að rita móðurmálið nokkurnveginn rétt, skilja
auðvelda bók á dönsku máli, nokkuð í sögu og
landafræði (þó fremr eptir frásögn eða fyrirlestr-
um, en að þær þurfi að Iæra slíkt utanbókar); hið
nauðsynlegasta í uppdráttar- og sönglist; þessutan
hlýða á npplestr á kvöldum úr ýmsum fræði- og
skemtibókum.
4. Kennslutíminn ætti að vera 3 ár, 9 mán-
uðir á ári hverju. |>ó gæti skemmri tími nægt en
3 ár, eptir efnum og ástæðum.
5. f>ví að eins yrði reynt að stofna skólann,
að völ væri á eigi færri en 10 stúlkum, og ekki
yngri en 15 ara gömlum. Meðgjöf með hverri
fyrir sig, hið fyrsta árið 15 rd. um mánuðinn, eða
135 rd. um árið. |>ó ætti meðgjöfin að geta orð-
ið minni, hin síðari árin, fyrir þær, sem sýndi
afbragðs-ástundun og hegðun í skólanum, svo framt
efni og ástæður skólans ieyfði það.
Fyrir þessa meðgjöf yrði stúlkunum veitt: hús-
næði, fæði, eldiviðr, Ijós, þvottr," rúmstæði og
rúmfatnaðr; tilsögnin yrði kauplaust.
6. Til þess að stúlkurnar gæli sjálfar eignazt
það, sem þær vinna, væri nauðsynlegt, aðþærlegði
til efni í vinnuna, t. d. ull í skammdegisvinnu,
þegar aðrar hannyrðir verða síðr um hönd hafð-
ar; sörnuleiðis efni í ýmislegan útsaum, baldýr-
ingu o. s. frv.
7. Ein kona ætti að hafa á hendi alla. yfir-
stjórn skólans, og sér til aðstoðar tímakennara —
einkum konur — til þess að kenna ýmsar þær ment-
unargreinir, er þar verða um hönd hafðar.
Til þess nú að koma fótum undir slíka stofn-
un, sem hér er um að ræða, þarf talsvert fé. Og
þess vegna er það i ráði — svo framarlega sem
vér verðnm þess askynja, að landsmenn finni þörf
á þesskonar skóla hér í landi og löngun til að
hann komist á fót—að senda svo fljótt sem verða
má, boðsbréf út um landið, svo að þeir, sem
styrkja vilja þetta fyrirtæki, geti þar á ritað tillög
sín, er i fleiru geti orðið en peningum einum.
Ef nú svo skyldi reynast, sem vér bæði ósk-
um og vonum, að landsmenn taki málefni þessu
vel, eins og það í sannleika á skilið, þá munum vér
eigi láta þar við sitja, heldur einnig leita liðveizlu
hjá vinum vorum og kunningjum erlendis, sem
eflaust munu eigi láta sitt eptir liggja, ef nokkur
áhugi á málefni þessu sýnir sig hér innanlands.
J>es^ skal hérað lykttim getið, að á fundi þeim,
sem að framan er nefndr, var nefnd kosin [Olufa
Finsen, lngileif Melsleð, Hólmfríðr Þorvalds-
dótlir, Guðlug Guttormdóttir, Thora Melsteð) til
frekari aðgjörða í máli þessu. Skrifarastörf nefnd-