Þjóðólfur - 05.09.1885, Qupperneq 6

138
Nákvæmari reglur um kosningar verða
settar í kosningarlögum.
m.
24. Alþingi skal koma saman fyrsta
virkan dag í júlímánuði annaðhvort ár,
haíi landstjóri ekki til tekið annan sam-
komudag sama ár.
Með lögum má ákveða, að ið reglu-
lega alþingi komi oftar saman eðr á
öðrum tíma.
25. Samkomustaðr alþingis eríReykja-
vik. t>ó getr landstjóri eftir atvikum
skipað fyrir um, að alþingi komi saman
á öðrum stað í landinu.
26. Alþingi er friðheilagt. Enginn
má raska friði þess eða frelsi.
27. Alþingi sker sjálft úr, hvort þing-
menn þess sé löglega kosnir.
28. Sérhver nýr þingmaðr skal vinna
eið að stjórnarskránni, undir eins og
viðrkennt er, að kosning hans sé gild.
29. Alþingismenn eru eingöngu bundn-
ir við sannfæring sína og eigi við nein-
ar reglur frá kjósendum sínum.
Embættismenn þeir, sem kosnir eru
til alþingis, þurfa ekki leyfi stjónarinnar
til þess að þiggja kosninguna, en skyldir
eru þeir til, án kostnaðar fyrir lands-
sjóðinn, að annast um, að embættis-
störfum þeirra verði gegnt á þann hátt,
sem stjórnin telr nægja.
30. Hvor þingdeild á rétt á, að bera
upp frumvörp til laga og ályktana og
samþykkja þau fyrir sitt leyti; einnig
má hvor þingdeildin fyrir sig senda
konungi eða landstjóra ávörp.
31. Hvor þingdeild getr sett nefndir
af þingmönnum til þess, að rannsaka
mikils varðandi málefni. Þingdeildin
getr veitt nefndum þessum rétt á að
heimta skýrslur, munnlegar og bréfleg-
ar, bæði af embættismönnum ogöðrum.
32. Engan skatt má á leggja, né
breyta, né aftaka, nema með lögum;
ekki má heldr taka lán, er skuldbindi
landið, né selja eða á annan hátt láta
af hendi neina af fasteignum landsins,
nema slíkt sé með lögum ákveðið.
33. Ekkert gjald má greiða afhendi,
nema heimild sé til þess í fjárlögum
eða fjáraukalögum.
34. Jafnskjótt sem ið reglulega al-
þingi er komið saman, skal leggja fyrir
það frumvarp til fjárlaga fyrir fjárhags-
tímabilið, sem í liönd fer. Með tekjun-
um skal telja bæði ið fasta tillag og
aukatillagið úr inum almenna ríkissjóði.
Gjöld, sem ákveðin eru með eldri
lögum, tilskipunum, konungsúrskurðum,
eða öðrum gildum ákvæðum, skal, þang-
að til breyting verðr á því gjörð með
lögum, til færa í fjárlögunum, svo sem
gjöld þessi hafa ákveðin verið.
Frumvarpið til fjárlaganna og eins
frumvörp til fjáraukalaga skal jafnan
fyrst leggja fyrir neðri deild alþingis.
35. Hvor þingdeild kýs yfirskoðunar-
mann, og skulu þeim veitt laun fyrir
starfa sinn. Yfirskoðunarmenn þessir
eiga að gagnskoða reikninga hvers árs
um tekjur og gjöld landsins og gæta
þess, að tekjur landsins sé þar allar
taldar og að ekkert hafi verið goldið
út án heimildar. Þeir geta krafizt að
fá allar skýrslur þær og skjöl, sem
þeim þykir þurfa. Síðan skal semja
reikning fyrir fjárhagstímabilið, ogleggja
hann fyrir alþingi ásamt með athuga-
semdum yfirskoðunarmanna, til fulln-
aðarúrslita.
36. Ekkert lagafrumvarp má sam-
þykkja til fullnaðar, fyr en það hefir
verið rætt þrisvar í hvorri þingdeild.
37. Þegar lagafrumvarp er samþykt
í annari hvorri þingdeildinni, skal það
lagt fyrir Iiina þingdeildina í því formi,
sem það er samþykt í. Yerði þar
breytingar á gjörðar, gengr það aftr
til innar fyrri þingdeildar. Verði hér
aftr gjörðar breytingar, fer frumvarpið
af nýju til hinnar deildarinnar. Gangi
þá enn eigi saman, ganga báðar deild-
irnar saman í eina málstofu, og leiðir
alþingi þá málið mikið til lykta eftir
eina umræðu. Þegar alþingi þannig
myndar eina málstofu, þarf til þess, að
gjörð verði fullnaðar-ályktun á máli, að
tveir þriðjungar þingmanna lir hvorri
deild sé á fundi og eigi þátt í atkvæða-
greiðslunni; ræðr þá atkvæðafjöldi úr-
slitum um in einstöku málsatriði; en
til þess að lagafrumvarp, að undan-
skildum frumvörpum til fjárlaga og
fjáraukalaga, verði samþykt í heild sinni,
þarf aftr á móti að minsta kosti að
tveir þriðjungar atkvæða þeirra, sem
greidd eru, sé með frumvarpinu.
38. Meðan alþingi stendr, má ekki
taka neinn alþingismann fastan fyrir
skuldir án samþykkis þeirrar deildar,
er liann sitr í, né heldr setja hann í
varðhald eða höfða mál á móti honum,
nema hann sé staðinn að glæp.
Enginn alþingismaðr verðr krafinn
til ábirgðar utan þings fyrir það, sem
hann hefir talað á þinginu, nema þing-
deildin, sem hann á sæti í, leyfi.
39. Ef sú breyting, er sviptir mann
kjörgengi, verðr á högum þess manns,
er löglega er kosinn, missir hann rétt
þann, er kosningunni fylgir.
40. Ráðgjöfunum skal heimilt vegna
embættisstöðu sinnar að sitja á alþingi,
og eiga þeir rétt á að taka þátt í um-
ræðunum, eins oft og þeir vilja, en gæta
verða þeir þingskapa.
Atkvæðisrétt hafa ráðgjafar því að
eins, að þeir sé kosnir alþingismenn.
41. Hvor þingdeild og eins ið sam-
einaða alþingi kýs sjálft forseta sinn
og varaforseta.
42. Hvorug þingdeildin má gjöra á-
lyktun um neitt, nema að minsta kosti
tveir þriðjungar þingmanna sé á fundi
og greiði þar atkvæði.
43. Heimilt er þingmanni að bera
upp í þeirri þingdeild, er hann á sæti
í, livert það málefni, er almenning varð-
ar, er þingdeildin leyfir, og beiðast
skýrslu um það.
44. Hvorug þingdeildin má taka
nokkurt málefni til meðferðar á þingi,
nema einhver þingdeildarmanna taki
það að sér til flutnings.
45. Þyki þingdeild ekki ástæða til,
að gjöra ályktun um eitthvert málefni,
þá getr hún vísað því til landstjórn-
arinnar.
46. Fundi beggja þingdeilda og ins
sameinaða alþingis skal halda í heyr-
anda hljóði. Þó getr forseti eða svo
margir þingmenn, sem til er tekið í
þingsköpunum, krafizt, að öllum utan-
þingsmönnum sé vísað burt, og skal
þá þingið eða þingdeild sú, er hlut á
að máli, skera úr, hvort ræða skuli
málcfnið í heyranda hljóði eða eigi.
47. Þingsköp ins sameinaða alþingis
og beggja þingdeilda skal setja með
lögum.