Norðri - 01.10.1853, Blaðsíða 4

76
sveitarfjelögin senda erindsreka sína, til ab ræba
sameginleg fjelagsmál, og kjdsa forseta hjerafesfje-
lagsins; stjdrnir sveitarfjelaganna skýldu árlega
sendastjórn hjeraísfjelagsins skýrslu um hagi sína
og framkvæmdir; af öllum þessum skýrslum skyldi
stjorn hjerafesfjelagsins gjöra útdrátt, og senda sveit-
arfjelögunum, svo hvert þeirra gæti boriö fram-
kvæmdir sínar saman vife framkvæmdir hinna deild-
anna, og er ekki ólíklegt, ai> þab hvetti þær til aö
keppast hver vib abra; en helzti tilgangur þessar-
ar sameiningar væri sá, aö hvert sveitarfjelag ljetti
undir meb iiiru, þegar framkvæma skyldi eitthvafe
þab, sem einu þeirra væri of vaxib, t. a. m. ab stofna
bændaskóla, eba annab þvílíkt. Meb þessum hætti
stofnubu, fyrir tveim eba þrem árum, sveitarfje-
lögin í Norburmúlasýslu samband sin á mebal, og
er á þessu ári prentub skýrsla í þjófeólfi um vor-
þingin þar, sem fyrst komu þessurn fjelagskap til
leibar, og sí£an liafa gjörzt abalfundur hjerabsfje-
lagsins í sýslunni. I Arness- og Borgarfjarbar-
sýslum er og mælt, ab von sje á, a& slík hjerabs-
fjelög verbi stofnuí) hiÖ brábasta.
En er búib væri at koma á hjerabsfjelögum
víba um land, ættu þau öll ab sameina sig f eitt
landfjelag, á líkan hátt og sveitarfjelögin samein-
ubu sig í lijerabsfjelög. Böndin sem hjeldu fje-
laginu saman skyldu vera: 1, ein höfublög, 2, ein
yfirstjórn, 3, ársfundur, 4, sameginlegur sjóbur,
5, tímarit. Höfublögin yrbu ab ákveba, hvernig
hin önnur sameiningarbönd fjelagsins skyldu vera
lögub; yfirstjórn fjelagsins gæti verib einn forseti,
eba forstöfeunefnd, eba forseti og forstö&unefnd
undir eins, allt eptir því, sem hagkvæmast þætti;
ársfundur fjelagsins tel jeg sjálfsagt, ab lialdinn
yrbi vi& Öxará, og kæmi þangab erindsrekar hjer-
absfjelaganna, til ab ræba um sameginleg fjelags-
mál, skofea reikninga fjelagsins fyrir hib libna ár,
og gjöra áætlun um þá fyrir hi& komanda, laga
fjelagslögin, ef þurfa þætti, og fleira þess háttar;
sjóbur fjelagsins yrbi aþ stofnast af tillögum fje-
lagsmanna, eptir sanngjörnum reglum, samþvkkt-
um af erindsrekum hjerabsfjelaganna á Öxarár-
þingi; hann yrbi ab vera undir umsjón yfirstjórn-
arinnar, er árlega gjörbi reikningskap rábsmennsku
sinnar; tímarit fjelagsins yr£i ab vera gefit) út,
undir umsjón yfirstjórnarinnar; í því ætti ab prenta
greinilegar skýrslur um hagi fjelagsins, störf þess
og reikninga, og þar ab auki búnabarrit; ritib
virSist mjer mundi þurfa ab koma út, ab minnsta
kosti, tvisvar á ári; ætti þá annar hluti þess aí)
vera prentaWr á veturna eptir nýár; þar í skyldi
yíirstjórnin birta greinilega fjelagsreikningana, fyr-
ir hib libna ár, sömuleibis uppástungur sínar eba
annara, um breytingar á fjelagslögunum og um ný
fyrirtæki, sem menn óskubu ab fjelagib rjebist í
framvegis, o. s. frv. þessi kafli ritsins ætti ab kom-
ast út til allra lijerabsfjelaganna ábur enn vorþing
þeirra yrbu haldin, svo þessi mál yrbu rædd þar
til undirbúnings undir Öxarárþing um sumarib;
hinn hluti tímaritsins ætlast jeg til, ab prentabur yrbi
á sumrin, sem allra fyrst eptir Öxarárþing; þar
skyldi skýra greinilega frá öllu, sem fram hefbi
farib á þinginu, frá tillögum og samþykktum hjer-
absfulltrúanna um hve.rt mál, og fl.
þab er sjálfsagt, ab fjelagib þyrfti ab kosta
nokkru til ab vibhalda þessum sameiningar-böndum
sínum; því jeg ætlast til, ab forseti þess, eba yfir-
stjórn fái laun fyrir starfa sinn, og sömuleibis
hjerabsfulltrúarnir þóknun fyrir þingreib sína; en
geti fjelagib orbib þjóblegt, þab cr ab skilja, vilji
allur þorri bænda vera í því, þá þarf ekki ab
leggja mikil útgjöld á hvern fjelagsmann; jeg í-
mynda mjer, ab vel mætti nægja, ab þab væri al-
menn fjelagsskylda, ab hver fjelagsmabur keypti
tímarit fjelagsiifs, fyrir þab verb, sem erindsrek-
ar hjerabsfjelaganna vib Öxará ákvæbu árlega;
væri nú í fjelaginu alls þrjár eba fjórar þúsund-
ir manna, mundi varla þurfa meira enn fimmtung
eba sjöttung af verbi ritsins til prentunarkostnab-
ar, þó þab væri selt meb venjulegu og sann-
gjörnu verbi.
Jeg þarf ekki framar ab tala um, h'vab mörgu
góbu slíkt alþjóblegt búnabarfjelag gæti komib til
leibar f landi voru, ef því ræri viturlcga fyrir-
komib og vel stjórnab. Reynslan hefur sýnt, og
sýnir daglega ágæti fjelagskapar og samhcldis; hún
sýnir og, ab landbúnaburinn er grundvöllur og
undirstaba hvcrs lands veltnegunar. Hvers væri
framar ab vænta, enn ab slíkt fjelag yrbi móbir
margra annara nytsamra fjelaga? Hvaban væri
von á alþýbuskólum, sem lanbib þarfnast svo mjög,
ef annab eins fjelag sæi engin ráb til ab koma
þeimá? Og hver skóli gæti vcrib oss hagkvæm-
ari til ab búa oss undir ab verba færir um, ab
taka þátt í stjórn vorri sjálfir? Mjer sýnist allt
þetta liggja svo í augum uppi, ab jeg nenni ekki
ab færa til rök eba ástæbur fyrir því. En ef vjer
getum verib sannfærbir um, ab þvílíkt fjelag mundi
bera góba ávexti, hvab á þá ab hindra oss frá
ab stofna þab nú þegar? I fáeinum sveitum á