Norðri - 01.10.1853, Blaðsíða 5

77
landinu er byrjun gjörS til þess, en miklu eru þ<5
þær sveitirnar fleiri, sem ekki hafa hugsab til þess
enn þá. þetta má ekki lengur svo til ganga,
bræbur mínir! Rísum heldur allir upp, sem einn
mabur, og verjum nú þessum komanda vetri til
ab stofna búnaoarfjclög, hver í sinni sveit, er byrj-
ab geti störf sín þegar vora tekur; kjösum svo
hina beztu og hagkvæmustu menn úr flokki vor-
um, til ab semja sambandslög handa þessum fje-
lögum, svo þau geti því betur styrkt og stutt
hvert annaf), eins og vjer viljum sjálfir styfeja og
styrkja hver annan innan fjelags. Reynum um-
fram allt, ab vcnja oss af liinu ljóta og skablega
ósamlyndi, er svo mörg ágæt fyrirtæki rnebal vor
hafa strandab á; vjer munum þá sannarlega kom-
ast ab raun um þaS, hve góí> þau skipti eru, ab
samlyndi komi í stab ósamlyndis; því eins og ó-
sámlyndiÖ kefur ætíb bölvun í för me<j sjer, þann-
ig hefur samlyndib ætíb reynzt, og mun ætíb reyn-
ast blessunarríkt fyrir lönd og lýíti.
6 a r ð a r.
Ekki er ráb, nemaí tfma sje tekih.
Yjer höfum ab framan, í 5. örk blaös þessa,
getib fjenabarsölunnar frá Jótlandi til Englands;
oss þykir því ekki illa vib eiga, þótt vjer og segj-
um frá þvf, ab Bretar hafi borgaö Jótum saubinn,
meb 18rbd., en nautib meí> 140 rbd.
Gætu nú Islendingar árlega misst frá búum
sínum 40,400 fjár, til þess aö selja til annara landa,
eins og á meban konungsverzlanin stó& hjer; því
þá reikna&ist svo til, ab, eptir me&altali í 10 ár,
væru árlega látin í kaupsta&ina yfir allt land 40,400
fjár; þessi fjárfjöldi kosta&i þá, ef hver saubkind
væri borgub hálfu minna enn á Jótlandi, nefnil. meb
9 rbd., 363,000 rbd. auk þess, scm árlega mætti
selja af nautpeningi og hrossum, er einnig mundi
nema ekki alllitlu verbi. Af þessu sjáum vjer,
hvaí) þab er e&lilegt, a& hver megi vérzla me&
landsnytjar sínar e&a kaupeyrir, þar sem honum
viröist bezt gegna; og þó aÖ enn sje svo hátta&
verzlunarhögum vorum, a& Danir einir megi eiga
kaup vi& oss, þá getur þó enn sú tí&in komib,
ab oss leyft verbi, sem Jótum, ab selja til annara
þjó&a saubfjenab vorn og stórgripi. Vjer ættum
því heldur, ab kosta kapps um, a& fjárhöld vor
ávöxtuÖust sem mest, og jafnframt, ab þau væru á
sem vissustum fótum, og, me&al annars, ekki setja
meir á heybyrgöir vorar, erin svo, ab hvernig sem
vibraÖi venjulegan gjafatíma, hefbum vjer samt
nægilegt fóbur handa peningi þeim, sem á er, eba
verbur settur, og núna þa& því heldur, semtí&ar-
farib, frá í næstlibnum mánu&i og til þessa, verib
hefur opt stirt, hvassvi&ra - og hrí&asamt, og ekki
óvíba jar&bannir, og allri venju framar íllur undir-
búningur á skepnum, sem sjest bezt á þeim, sem
lóga& hefur verib, er allt ætti a& benda oss til, a&
hafa ráb fyrir oss í tíma, og minnast hins forn-
kvebna: „ekki er ráb, nema í tíma sje teki&.“ Vjer
ættum ekki áb láta yfirvöldin vor þurfa aÖ skipa
hreppstjórum, ab ganga um sveitir til þess aÖ setja
á hjá oss, eins og þeim, sem enga reynzlu hef&u
e&a forsjá til a& veita heimili sínu farborba, heldur,
ef oss virtist, hverjum fyrir sig, ab ekki værum
einfærir um, a& sjá hvab ráblegast mundi í þessu
tilliti, þá bera kringumstæ&ur vorar undir hina
skynsömustu og ráödeildarsömustu menn í sveit-
inni, og þá jafnframt fara ab þeirra rábum. Menn
geta allt ab einu verib f fjelagi, me& rá& sín og til-
högun efna sinna og kringumstæbna, sem þá tveir
e&a fleiri taka sig saman um, aÖ verzla í samlögum
eba koma einhverju því til leibar, er nokkru eba
miklu þykir var&a; því „sá, sem er einn í rábum,
opt mætir ska&a brábum, og seint þá aÖ yÖrast er.“
Oss mætti og enn vera í fersku minni, hvernig
allt var ab kalla komib í fyrra á heljar þrömina,
og hjá ekki allfáum, sem meira og minna hrökk
af; og hefÖi ekki forsjóninni þóknazt þá aÖ veita
oss hina blý&ustu og hagstæbustu veöráttu, gró&-
ur og grasvöxt, hef&i víba hvar orÖib ógurlegur
fellir á peningi. Reynsla undan farinna alda hefur
nógsamlega sannab þab, ab optast hefur skepnufellir
og manndauÖi risib af því, hjer á landi, a& mestur þorri
manna hefur ekki veriÖ nógu forsjáll í því, a& ætla
skepnum sínum nægan heyforÖa; því þó opt liáfi
hjer geysaö jarbeldar og drepsóttir, hafísalög og
hallæri, sem ollaÖ hafa meiri eba minni fækkun á
mönnum og peningi, þá er þó hitt miklu optar, ab
skepnur liafa falliÖ, einungis fyrir rábdeildarlitlar
ásetningar, sem menn enda hafa sjeb fyrir þegar
á haustnóttum, og þessvegnu gengiÖ me& öndina
í hálsinum allan veturinn út, og fram á vor, og
hafi þá einhver haröur kafli or&ib, þá veriÖ komn-
ir á flugstig ab hlaupa í eina eba tvær kýnpar,
eba svo og svo margt af kindum og hrossum. Og
þótt nú skepnurnar hafi þannig geíab slórt af, dregn-
ar undan hor og dauba, þá hefur leitt af því, ab
tvær eba jafnvel fleiri þeirra hafa ekki orbib til
gagns á vib eina, sem vel er fóbrub og liirt, ár