Norðri - 01.08.1856, Side 6

62
og reit nndir eins merkilega dýralækningabók, sem vií) hann
er kennd sílan.
Vjer viljnm nú ráfcleggja honum aí) hreifa ekki meir
hatri sínn eí)a fávísi um homöopathíuna, eba reyna framar
til a?) hrinda henni úr landi meb drjúgyríum einum staí)-
iausum, heldur þá meí) drjúgari lækningum, því hún er
þegar búin a% ná þeim rótum, sem meira afl þarf en hans
til aí) slíta; og meiri læknir eu hann, sem vjer áræílum aí)
nefna læknir Gísla Hjálmarsson, heftir betur reynt me?)öl
hannar eu hann og Andral, og notar þau meb heppni ab
minnsta kosti rneí) fram
En lífrarveiki af hatri gegn homöophatíunni er banvæn
sýki, Sem hvorki „giaubersalt“ nje „jod“ dugir vií), og úr
henni hefur þegar margur „allopathiun“ sálast á 60 ára tfm-
anum næstlibna, sem kallar nú eins og af gröf sínni vifc-
líka og Gamalíel mælfi forbum: SJe „homöopathían“ af mönu-
um mtm hún falla «f sjálfu sjer, en sjo hún af drottni, fáií)
þjer eigi veitt henni mótstöbu, og svo viturléga mælti land-
læknirinu sálugi um haua.
Fáeinir bændur fjrir noríian.
Auk þess, afe landlæknirinn reyndi meb rit-
gjörb sinni í þjófeólfi, sem bændurnir hafa svaraíi
lijer ab framan, a!t veikja álit alþýbu á meblækn-
um (Homöopather) og iæknisabferb þeirra, neytti
hann einnig embættisvalds síns til ab rita amt-
manni vorum 2 brjef þess efnis, ab- amtmabur
skærist í leikinn meb sjer, bannabi allar meblækn-
ingar, en gjörbi raebölin upptæk; slíkt hib sarna
mun hann einnig hafa skrifab sýslumönnum hjer
í sýslum.
Amtmaburinn hafbi nú fulla ástæbu til þess
ab vera ekki of fljótrábur í því ab gegna þess-
ari áskorun landlæknisins, því stjórnin hafbi í
brjefi til hans 29. maí í fyrra 1 verib honum sam-
dónra í því, ab þó ab men», sem ekki hefbu rjett
til ab gegna læknastörfum, fengist vib þessa lækn-
isabfcrb, mundu þeir þó ekki verba sakfelldir fram-
ar en abrir skottulæknar, þó ab mál væri höfbab
móti þeim, nema sannab yrbi, ab þeir hetbu bor-
ib sig stórlega rangt ab; og þótti því stjórninni
ekki ástæba til ab gjöra neitt í því efni. Amt-
mabur Havstein bar þess vegna umkvartanir land-
læknisins undir stjórnina og beiddist úrskurbar
hennar um hvab hann skyldi ab gjöra. Svar stjórn-
arinnar var hjerumbil svo hljóbandi: „ab þar eb
ekkert víst tilfelli sje nefnt á nafn, þar sem illt
hafi leitt af meblækningunum, ebur þær reynzt lífi
og heilbrigbi neins manns hættulegar, þyki stjórn-
inni ekki hafa verib nægilegt tilefni til ab hefja mál-
’) Sbr. Tíbindi um stjórnarmálefm Islands, gefln út af
hinu ísl. bókmf. II. bejiti 1856.
sókn gegn hlutabeigandi meblæknum, eins og ekki
sje heldur ástæba til ab gjöra meböl þauupptæk,
er þeir hafa undir höndum, nema rannsókn á þeim
sje ábur gjörb. En þar eb menn þessir hefbu
ekki lært læknisfræbi og hefbu enga heimild
til lækninga, væri ab vísu tilefni til ab hafa gát
á lækningum þeirra, ab svo miklu Ieyti sem orb-
ib gæti, og ab láta rannsaka læknisdóma þeirra,
og kvabst stjórnin því hafa skrifab dr. Hjalta-
lín, ab ferbast til norburlands, ef liann fengi því
vib komib, til þess ab gjöra sjálfur þessa rannsókn,
eba í annan stab láta hlutabeigandi hjerabslækni
gjöra hana“.
Fyrir mitt leyti virbist mjer öll þessi keppni
dr. Hjaltalíns ab cyba meblæk'ningum eba öbrum
aukalækningum hjer á landi óþörf og ótímabær.
A meban ab læknaskipun er svo háttab hjá oss,
ab læknar eru svo fáir, og hafa svo stóra sýslu
til yfirferbar, ab þeir geta ekki, hvcrsu duglegir
menn sem þeir eru, gegnt þörfum allra, ekki einu
sinni á þeim tímum, þcgar engin sóttarferli ganga,
verba þeir ab hlífast vib ab ofsækja þá menn, er
þó opt liafa hjálpab og hjálpa svo mörgum manni.
Dr. Hjaltalín ætti heldur ab leggja kapp á ab ýta
undir læknaskipunarmálib, sem nú er búib árang-
urslaust ab liggja í grautargerb hjá stjórnarráb-
unum alla stund síban dr. Schleisner ferbabist
hjer. þab er fyrst ab vonast eptir því, ab meb-
lækningar og abrar aukalækningar minnki til muna,
þegar læknar eru orbnir svo margir, ab flestir ná
til þeirra á stuttum tíma, því von er, ab menn
leiti hjálparinnar þar sem hún fyrst færst, þegar
líf og heilsa er í vebi.
Sv. Sk.
Um nppeldi barna
(ab inestu tekib eptir eusku).
Sú raun hefur ætíb orbib í töflum þeim, sem gjörbar
eru á hverju ári um þab, hve margir fæbast og deyja, ab
þab er ætíb meira enn helniingur allra sem deyja börn 10
ára og yngri, og f „Skýrslum nm landhag“ þ. á. segir:
ab 1853 hafl dáib á Islandi 556 börn á fyrsta ári eba 46,
af hverjum hnndrab börnnm, sem fæbast, og 1854 hafl dá-
ib 629 börn á sama aldri eba 41,„ af hverju hundrabi, og
skortir þanuig ekki mikib á, ab helmiugnr allra barna sem
fæbast hafl dáib undir eins á fyrsta ári. þessi mikli barna-
daubi hlýtnr vafalanst ab koma af einhverri rangri mebferb
á börnnnuin og þekkingar skorti á því, hvernig hentast
er ab fara meb böruin. Auk barnadaubaus leibir af þessum
þekkingarskorti, ab þeir, sem lifa, hafa, sökum þessarar röpgu
mebferbar, fengib ýmislega heilsubresti og veikleika, sem
ólæknandi eru; luuderni þeirra spillist og þeir venjast á