Hirðir - 28.02.1860, Blaðsíða 2

34
jafnvel legi% í fjárkyni sumra bœnda, sje nú óvanalega mikill, og
venju framar útbreiddur. Eptir eigin sjón og sögusögn ann-
ara hefur klábinn komib fyir nndir undir ýmsum myndum, og ætla
jeg því ab abgreina hann í Skóf, Ilrúbur, Nabba og Skorpur. Þó
er ekki þar rneÖ meint, aíi þetta sjeu 4 sjúkdóms-tegundir, því ein
getur breytzt í abra, t. a. m. skóf í hrúbnr, og líka koma stundum
fleiri tegundir fyrir í sömu kindinni.
Skófin er gulleit, en líka opt hvít, kemur jafnabarlega í síburn-
ar, einkum aptarlega, kvibinn, klofib og lærin; bún er ýmist meb
blettum, e£a hún na?r yfir mestalian kroppinn, einkum fyrir aptan
bógana. Hún er í fyrstunni þunn, og situr föst í skinninti, en losnar
síban frá því, og fylgir ullinni, eptir því sem bún vex, springur í
sundur og veröur ab væringu, eba smágjörbu hrúbri, sem situr í ullar-
íœtinum. þegar hún er mikil, cinkum á meban bún ekki losnar, liáir
þab kindinni og veröur hún föst átaks. Skófinni fylgir optast nokkurt
ullarlos, sem cykst vib þab, ab kindin nýr sjer og klórar; úfnar þá
ullin, þynnist, bleypur saman eba dettur af. þegar skófin losnar og
ullin gisnar, fær loptib fríari abgang og útdömpunin verímr náttúr-
legri; kindin fer þá líka aptur ab braggast, einkum hafi hún gott
og nœgilegt fóbur.
Ilrúbrib kemur helzt í hálsgrófina, herbakambinn, lierbarblabslaut-
irnar, aptur eptir hr^'ggnum, og í klofib ; þó kemur þab líka í síburnar
og víbar. þab er sjaldan eins stórt ummáls og skófin, situr opt þjett
saman í lófastórum klasa eba enn nú stœrri bletti, en stundum finnst
þab hingab og þangab á gómstórum bietti, eba sem smáar örbur, og
hangir þá vanalega saman, líkt og skorpa, nema livab þab er ósljettara
og dettur í sundur, þegar þab er piokkab frá skinninu. þab stendur
meira og minna útínllina, ergult ebur hvítt á Iit, þurrt og hart, og
fellur í sundur, þegar þab er núib á milli fingranna. Skinnib undir
því hefur optast hörunds-lit, þó kemur þab fyrir, ab robi sjest í því,
einkum þegar hrúbrib hefur verib fast nibur í því, sem ætíb er í
fyrstunni. Skinnib sýnist líka óvanalega sljett og gljáandi, sem kem-
ur af því, ab hárramurinn (Epidermis) hefur fylgt meb hrúbrinu, og
nýr kominn aptur, þynnri og fínni. Einstöku sinnum finnast smá göt
cba rispur á skinninu, sem líklega eru komin af því, ab kindin hefur
klórab sjer eba núib. þegar hrúbrib Iosnar, losnar ullin meb, og
kemur þá brábum ný ull í stabinn.
Bóiurnar ebur nabbarnir eru ýniist uppháir ebur flatir, og stnnd-
um smáþykkni í skinninu; þeir eru fastir fyrir og vessalausir, hafa