Hirðir - 28.02.1860, Blaðsíða 1

28. febr. 1860.
5,—G. blafc.
HIRÐIR.
3. árgangur.
Óþrifakláðinn og1 sunnlenzki kláðinn.
fjat) Tarbar mest til allra or%a,
aí) undirstaíian rjett sje fundin.
Ein af þeim lœrdómsgreinum, sein niíiurskuríiarmennirnir og
þeirra vinir hafa verib ab innrœta almenningi, er sú, ab hjer á
landi finnist tvenns konar klábi, liinn svo kallabi óþrifaklábi og sunn-
lenzki klábinn. Oþrifaklábinn á ab vera ósaknæmur og ósóttnæmur,
en hinn er talinn „ólœknandi pestkynjabur kvilli“. þab eru einkan-
lega þrír menn, sem mega kallast ;tbalútbreibendur þessa lærdóms,
og eru þeir lijerabslæknir Jósef Skaptason, Erlendur gamli frá Tungu-
nesi, og hjerabslæknir Jón Finsen. Um veturinn 1857 samdi herra
J. Skaptason ab fyrirmælnm amtmanns Havsteins lýsingu sína á ó-
þrifaklábanum; hann hafbi þá raunar sjálfur ekki sjeb sunnlenzka
klábann nema meb augum Eriendar Pálmasonar, en þetta ljet hann
sjer nœgja, eins og sjá má af lýsingu hans um norblenzka fjárkláb-
ann, er prentub var á Akureyri ab tilhlutun amtmanns Havsteins.
Rit þetta er í mörgu næsta merkilegt í þessari vorri nýju klábasögu;
því ab bæbi sýnir þab, hversu þessi trú margra um tvenns konar
klába, sem á ab vera hjer á landi, sje komin inn í almenning, og
líka bendir þab fram á, hvaba ráb Norblendingar vib höfbu, til ab
cesa lýbinn hjer sybra til hins óhappalega niburskurbar, sem nú í
samfleytt 3 ár hefur átt sjer stab, víst ab miklu leyti fyrir þeirra
áeggjanir. Lýsing J. Skaptasonar á óþrifaklábanum norblenzka hljób-
ar svona:
„Þegar fregnin barst meb norburlandspóstinum í haust, ab klába-
faraldur þab, er næstlibib sumar kom upp í Mibdal í Mosfellssveit,
væri farib ab breibast út um nálæg hjerub, og um leib kvisabist, ab
vart hefbi orbib vib óvanalegan klába á nokkrum bcejum í Mibfirbi,
skipabi amtmabur Havstein, ab fjárskobun skyldi gjöra í allri
Ilúnavatnssýslu undir umsjón 3 manna nefndar, er hann þar til
setti.
Vib hina fyrstu og abra skobun, sem nú eru afgengnar, hafa
menn hvergi þótzt finna hib sunnlenzka klábafaraldur; samt er þab álij
flestra, ab fjárklábi sá, sem hefnr átt sjer stab ab undanförnu, og
5—6