Íslendingur - 07.12.1860, Blaðsíða 5

141
húsum annara, og þannig ekki heldur um lagalega ábyrgð
af byggingunni eptir Lit. E í opt nefndu brjefl; því þó
það í almennum orðum sje ákveðið í tjeðu lagaboði Lit.
D, að sjerhver, sem ætli að byggja nýtt hús, eða breyta
gömlu liúsi, eður að gjöra á því aðalumbót, skuli, áður
en hann byrji á því, skýra byggingarnefndinni frá fvrir-
ætlun sinni, og útvega liennar skrillegu ákvarðanir, sem
amtið hafi samþykkt, um það, eptir hverjum reglum hann
eigi og megi byggja, hlýtur þetta boð að takmarkast við
ákvörðunina í Lit. C, og augnamið hennar, eins og líka
niðurlag greinarinnar D með berum orðum tekur fram;
en þegar þetta augnamið ekki getur komizt að, af þvi
luísið liggur, eins og bjer er ástatt, sjer, og langt frá
annar húsum á ldutaðeiganda eigin lóð, virðist eigi bet-
ur, en að hlutaðeigandi hljóti að vera ábyrgðarlaus, þó
bann ekki leiti byggingarnefndarinnar levfis, og svona
hefur lagaboðið, eins og ákærði ómótmælt hefur tekið fram,
einnig verið skilið hjer in prcixi. Ákærði ldýtur því að
dœmast sýkn af ákæru sóknarans, hvað þetta sakar-
atriði snertir.
Ilvað þar næst hið annað atriði pólitírjettardómsins
snertir, að ákærða skuli vera óheimilt, að nota viðaukann
við húsið eða húsið sjálft fyrir katólska kirkju eður kap-
ellu, virðist það augljóst, að það opinbera ekki geti látið
höfða gegn mönnum opinbert pólitímál, án þess, eins og
hjer á sjer stað, að gefa þeim nokkurt lagabrot að sök,
svo ekkert spursmál getur verið um hegningu, til þess
að láta skera úr því, hver rjettindi yfir höfuð hlutaðeig-
endum beri, og þannig ekki heldur úr því, hver rjett-
indi katólskum mönnum beri í trúarbragðaefnum hjer á
andi, eður hvort þeir megi eður ekki megi byggja sjer
lijer kapellu eður kirkju til guðsþjónustugjörðar, og ber
þvíhinn ákærða, hvað þetta atriði snertir, að dœma sýkn-
an af rjettvísinnar ákærum.
Laun málsfœrslumanna bjer við rjettinn, er ákvarð-
ast til 5 rdd. til hvors um sig, virðast eptir kringumstœð-
unum eiga að lúkast úr opinberum sjóði. Kekstur og
meðferð málsins við undirrjettinu hefur verið vítalaus, og
málsfœrslan bjer við rjettinn lögmæt.
Pví dœmist. rjett aö vera:
Hinn áltœrði lcatóhki prestur B. Bernharð á Landa-
koti á af sóknarans ákeeriim, hvað þá honum dœmdu
sekt snertir, sýkn að vera, en að öðru leyti vera sýkn
af rjettvisinnar áikœrum i máli pessu. Sólcnara og
svaramanni hjer við rjettinn, mádajlutningsmönnunum
281
gat sjeð það allt saman; liann þurfti ekki annað en rjetta
fram höndina og taka það — og þó liugarb'urður þessi
væri svona sterkur, vissi hann samt, að hann sat einmana
á auðu stræti, og heyrði, hvernig regndroparnir dundu á
steinunum, og að dauðinn var að fœrast nær og nær —
og aö enginn var, sem hirti um hann eða rjetti honum
hjálparhönd.
Allt í einu rauk hann upp í ofboði og hræðslu. Hann
hafði heyrt sína eigin rödd kveða við í náttmyrkrinu, hann
vissi ekki hvar, eða hvernig. Hann stundi þungan. llann
var að missa vitið; hálftöluð og ósamanhangandi orð hrutu
af vörum hans, og hann reyndi til að rífa og tæta sig
sundur með höndunum. llann var að verða óður, og
œpti á hjálp, þangað til hann gat ekki komið upp hljóði
lengur.
Hann lypti upp höfðinu og leit upp eptir hinu langa
og dimma stræti. Hann mundi, að mannræflar, sem höfðu
verið dœmdir til að ganga upp og niður stræti þessi dag
og nótt, hefðu stundum orðið utan við sig af einmana-
skap þessum. Hann mundi eptir, að hann fyrir mörgum
Hertnanni Jónssyni og Jóni Guðmundssyni hera 5 rdd.
hvorum fyrir sig í málsfœrslulaun, er greiðist þeim úr
opinherum sjóði'.
Opt veltir lítil J»úfa þun^n hlassi.
í tólfta ári þjóðólfs nr. 33—34, bls. 129, 1. dálki,
hefur Jón Guðmundsson farið að kenna löndum sínum
enskan framburð á orðinu ,.gipsey“ (orð þetta er annars
vanalega ritað »gipsy«). það má bjer segja, að opt veltir
lítil þúfa þungu hlassi, því í orðkorn þetla, sem að eins
hefur tvö atkvæði, hefur Jón komið tveimur vitleysum,
og ef til vill meir, ef vel væri á lagt. Jeg skal nú reyna
að foera sönnur á mál mitt. Ilöf. segir, að »gipsey« eigi
að lesa „sipsai". Jeg verð hjer að gjöra þá athugasemd,
að það erundarlegt, að tákna íslenzkt bljóð meðai; hvað
meinar böf. með því? ætlast hann til það sje sama hljóð
og æ? því hafði hann þá ekki þann staf? en ef til vill,
ætlast hann til, að ai sjeu tvö atkvæði, og vinnur hann
þá óneitanlega það við þann lestrarmáta, að orðið verður
þrjú atkvæði og getur tekið einni vitleysunni meira.
Ilöf. segir, svo jeg komi til efnisins: gipsey (les:
sipsai). Hvar hefur höf. lært, að »g« íbyrjun enskra orða
liefði sama bljóð og »s«? mjer hefur ætíð verið kennt,
að g í byrjun orða í ensku hefði tvö hljóð, annað hart,
eins og í íslenzku, t. d. »give« að gefa, og hitt lint, en
það ldjóð er heldur ekki s. - þetta lina g-hljoð á ensku,
sem, meðal annara orða, gipsey byrjarmeð, verður ekki
táknað með neinum einstökum staf úr hinu íslenzka staf-
rófi; ef það á að tákna það með sýnilegu teikni, þá yrði
að hafa til þess „dsj“; það er lieldur ekki blátt og bert
s-bljóð, það vona jeg höf. játi.
1) í seinasta blabi því, er nú kom út af p|ú?)ólll, er injóg 6-
greinilega, og jafnvel raugt, sagt frá því, hver úrslit mál þetta Ijekk
vit) yflrdúminn, því þar segir svo: at) presturinn bafl verit) dœmdur
sýkn af ákærum rjettvísiunar út af k i r k j u b y g g i n g u n n i, en þat>
sjest livergi af dúminum, at) hann hefti verib dœindur svo, hefbi hib
opinbera krafizt, al) hann yrí)i dreginn til ábyrgtar fyrir kirkjubygg-
inguna. pat) er bágt aí> sjá, hvernig pjúbúlfur hrapar til þeirrar á-
lyktunar út af úrsiitum þeim, er málií) fjekk vit) yflrdúminn, at) slett-
urnar, er hann svo nefriir, um sig í „íslendingi", bls. 72, hafl verit)
útímabærar. petta og sá spádúmnr hans, er þar stendur rjett á eptir,
aí) svo kunni reynast um margt fleira, er standi í „ísl.“, sumsjo at)
þaf) sje útímabært, er án efa sprottit) af þeirri rút, at) þjúbúlfur er
nú farinn at) flntia til þess, hve útímabær burtur hann sjálfur er, og
álítur því allt útímabært eins og sjálfan sig. Kitstjúrnin.
282
árum bafði heyrt talað um einlivern aumingja, sem hvergi
hafðiliaft höfði sínu að að halla, og sem fannst eittkveld
í afsíðis-horni, þar sem hann var að hvetja ryðgaðan hníf-
kuta, til að reka í hjartað á sjer, af því honum þótti betri
snöggur dauði en aumt líf. Hann hafði þegar tekið ráð
sitt; hannfjekk nýtt fjör; liann bljóp í einum sprett, það-
an sem hann var, og niður á árbakkann.
Hann læddist hœgt og hœgt niður steinrið það, er
lá frá endanum á Waterloo-brúnni niður að yfirborði ár-
innar. Ilann hnipraði sig niður í eitt hornið, og lijelt
niðri í sjer andanum, meðan næturvörðurinn gekk fram
hjá. Aldrei hefur hjarta nokkurs bandingja barizt svo á-
kaft af von um fjör og frelsi, sem hjartað í mannræfli
þessum af voninni um bráðan dauða. Vökumaðurinn fór
rjett fram bjá honum, en tók ekki eptir honum. Hann
beið, þangað til hann ekki heyrði skóliljóðið lengur, og
læddist síðan varlega niður, þangað til liann var kominn
undir hinn dimma boga, þar sem lent er við brúna.
það var aðfall, og vatnið fjell upp að fótum hans. ]>að
var hætt að rigna og vindinum slotað, og allt var kyrrt