Íslendingur - 28.12.1861, Blaðsíða 3

115
öllu landi, þegar þangað komnorður; gengu þeirRaeyfir
á Wollastonland (5. maí) og stefndu austur á landið og
allt þangað, er Simpson hafði áðnr komið og nefnt Vic-
toríuland. Sá nú Rae, að hvorttveggja var sama landið.
J>á könnuðu þeir Rae landið til vesturs, og allt að sundi
því, er Mac Clure hafði setið fastur í veturinn áður; sneru
þar aptur og suður að Koparnámafljótsósum. J>ví næst
tók ís að leysa frá löndum; tók dr. Rae þátilbáta sinna,
er hann flutti með sjer — en þeirvoru úr gutta percha,
vó hver þeirra um 2 íjórðunga; mátti vefja þá saman og
binda í bagga, en blása upp, þegar á þurfti að halda
og hjelt fyrst austur með landi, þar til hann kom að A-
lexandershöfða, þá hjelt hann aptur yfir á Victoríuland
(það er austurhluti Wollastonlands). Svo segir ltae í
ferðasögu sinni, að hefði hann þá verið í landaleit einni,
mundi hann hafa haldið nokkuð austur fyrir Alexanders-
höfða, yfir um Simpsons-sund og kannað King Williams-
land, en þá hefði hann einmitt fundið það, er allir leit-
uðu að — leifar FranMíns. En nú fór hann það eigi,
heldur hjelt norður á Victoríuland og kannaði austurströnd
þess langt norður. Sund eitt gengur ofan með því landi
að austan breitt og ísum þakið allajafna; það heitir Vic-
toríu-sund. þar fyrir austan er King Williamsland. Rae
vildi komast austur yflr sundið, en varð frá að hverfa sök-
um stórísa; lijelt hann þá aptur suður á leið, og fann í
Parkersvík (hún er suðaustan á Victoríulandi) merkisstöng
eirvafða með snœraslitrum á; hjelt hann það vera frá
cptirleitarmönnum, en nú þykir ljóst, að verið hafi af
skipum Franklins. Eptir þetta hjelt dr. Rae lieim til sín.
Nú víkur sögunni austur til flota þess, er leggja átti
inn Lankastersund. Penny varð þeirra fyrstur heiman bú-
inn og var kominn norður að Disco-ey á Grœnlandi 2.
dag maímán., áðúr hinir lögðu út frá Englandi. í Uper-
nivík fjekk Penny tii fylgdar með sjer Karl Petersen,
danskan mann, er mælti á tungu Skrælingja, og reyndist
hann Penny og öðrum norðurleitarmönnum hinn þarfasti
maður; var hann seinna í för með Mac Clintock 1857
1859, og hefur ritað fróðlega bók um þá frœgðarför alla
saman. Litlu fyrir norðan Upernivík náði Austin skipum
Pennys, og skömmu síðar komu þeir Jón Ross og For-
syth til móts við þá; var nú haldin ráðstefna, og skiptu
foringjar skipanna störfum með sjer þannig: Austin skyldi
sjálfur halda tveim skipum með hinu syðra landi Lankas-
ters- og Rarrovv-sunds, og leita þar allt vestur að V\al-
hers-höfðaog þaðan til suðvesturs. Omanneij skips-
foringi (hann var foringi fyrir einu af skipum Austins) skyidi
sömuleiðis með tveim skipum kanna norðurströnd Lan-
kasters- og Barrow-sunds vestur að Wellingtonsundi og
norður í það. Jón Ross tókst á hendur að kanna strend-
ur fyrir vestan Wellingtonsund allt vestur á Melville-ey.
Penny skyldi freista að komast inn Jones-sund (það er
norðar en Lankastersund) vestur að Wellingtonsundi og
kanna síðan norðurhluta þess, en Forsyth skyldi leita í
Prins Regent-sundi. Eptir þetta hjeldu skipin lengra a-
leiðis, eptir því sem ráð var fyrir gjört. Omanney varð
fyrstur inn á Lankastersund og leitar nú vandlega. En
er hann kemur þar, er lýkst upp Wellingtonsund til norð-
urs, gengur hann einhvern dag á land upp á nes eitt,^ ei
Jliley-höfði lieitir. llann er þverhníptur að framan, 740
feta hár. þar fann hann ýmsar leifar eptir þá !• ranklín,
t. a. m. tóm tinílát, er matvæli höfðu vcrið í geymd, fata-
slitur, kaðlaspotta o. s. frv. Ey ein lítil iiggur þar fyrir
1) penar komit) er austan Lankastersu.ul inn ab
sjest l.ófti mikill lengst f vestur ÚtsuW, þab er
Suíiur frá lionum gengur Prins of "VValeslaucL
Leopoldsey, þá
VVal kers h ö fí) i.
eru ömefni þessi
öll á%ur nefnd í þætti vorum.
landi, hún heitir Beechey-ey, og er sumstaðar 900 feta á
hæð; þar sáu þeir vörðu hlaðna, leituðu þar vandlega, en
fundu ekki, og á hvorugum staðnum gátu þeir hilt nokkra
skýrslu um ferðir Franklíns. Hefur það þó verið venja
slíkra farmanna, að láta þar eptir skýrslur um ferðalög
sín og fyrirætlun, er þá hefur að landi borið, öðrum til
fróðleiks, er seinna kœmu. Inn á Wellingtonsund gat
Omanney eigi komizt, því að það var þá allt ísum þakið;
hjelt hann þá vestur á Cornwallisey, en þar fannst ekkert.
Forsyth hjelt sem leið lá vestur í Prins-Regent-sund,
en það var ailt ísum lokað, hversu sem hann reyndi að
komast þann veg fram; hjelt hann þá norður að Riley-
höfða, og fann þar skýrsiu um það, er Omanney hafði
fundið; eirði þá Forsyth eigi útivistinni lengur, en hjelt
jafnharðan af stað heim til Englands með tíðindi þau, er
gjörzt höfðu, og er hann úr sögunni. Penny komst norð-
ur í Jones-sund, sem honum var ætlað, en þar var ófœrt
fyrir ísum fram að komast; leitaði hann þá til Lankaster-
sunds og hitti Haven og þá Ameríkumenn þar úti fyrir.
25. ágústmán. hjelt Penny inn á Wellingtonsund, en ísar
bönnuðu þar hvervetna allar leiðir. Lítið eitt norðar en
Rileyhöfði, syðst í Wellingtonsundi, gengur nes fram í
sundið, það heitir Spencer-nes. þar fann Penny ýmsar
leifar eptir Franklín, en enga skýrslu; lagði Penny þá
skipum sínum við Beechey-ey; komu þar Ameríkumenn
og Jón Ross til móts við hann; sendi Penny menn á
eyna til að kanna hana. Að litlum tíma liðnum, kom
maður hlaupandi ofan af eyjunni og kallar hátt: »Leiði!
Capitain Penny, leiðil vetrarbúðir Franklíns«! Nú var
skjótt brugðið við á hverju skipi og gengið upp á eyna;
fundu menn þar mörg mannvirki, sleðaför lágu þar aptur
og fram, tindósir, sem matur hafði verið geymdur í, lágu
víðsvegar svo hundruðum skipti, höggspænirog hefilspænir
eptir smiði, steðji og kol eptir járnsmíði, lítill jurtagarður
liafði þar verið gjörður og sett í skarfakál og fleiri jurtir;
húsatópt mikil var þar og skammt frá og veggir að mestu
ófallnir. J>ar fundu þeir og 3 leiði, og lágu heilusteinar
á; voru nöfn þeirra, er þar hvíidu, rist á steinana og biflíu-
greinar neðan undir. Af öllu þessu rjeðu þeir Penny, að
Franklín hefði látið fyrir berast á eynni veturinn 1845—
1846. Leituðu þeir nú vandiega í allar áttir og fundu
eigi meira en komið var, en engin skýrsla fannst um það,
hvað Franklín hefði þá verið búinn að afreka, eða hverja
fyrirætlun hann hefði þá haft fyrir sjer og sínu iiði. Dag-
inn eptir kom Austin þangað til eyjarinnar.
Eptir þessi tíðindi hjelt Penny að nýju norður í Wel-
lingtonsund, því þá leið hugði hann Franklín farið hafa;
komst hann nú lítið eitt lengra norður á sunðið, en hið
fyrra skiptið, en þar mœtti ísinn honum, og var þar ófœrt
fram að komast; sneri Penny þá við og vildi freista að
komast suður að Walkershöfða, en það fór á sömu leið,
þar var alstaðar fyrir óviðráðanlegur ís; hjelt hann þá
aptur norður undir CornwalHsey og bjóst þar til vetrar-
legu í höfn þeirri, ersíðan heitir Assistance-höfn; þangað
kom Jón Ross skipi sínu nokkrum dögum seinna. Austin
náði hvergi höfn um haustið, en lá í ísnum skammt þar
frá. En það er frá Haven og þeim förunautum hans að
segja, að hann þóttist eigi hafa heimild nje ástœður til
að liggja úti vetrarlangt, bjóst því til heimferðar í miðjum
septembermánuði. En er hann kom móts við Welling-
tonsund, varð hann fastur í ísum og mátti þaðan hvergi
hrœrast; ætlaði því að láta þar fyrir berastj; en litlu síðar
gjörði á hann sunnanveður mikið, rak þá ísinn allan norð-
ur í sundið og skipin með; gekk svo lengi; þar til sund-
ið var því nær þrotið, og Ilaven sá land norður undan;
nefndi liann það Grinnelsland. |>ar ætlaði hann að leita