Íslendingur - 04.10.1862, Blaðsíða 4

r
það, sem honum var til hneisu einnar að byggja vörn
sína á.
II.
það er þó í sannleika undarlegt, að herra málaflutn-
ingsmaður J. G. hefur getað orðið æfur og umsnúinn út
af því, að herra biskupinum var hœlt í »Isl.« fyrir það,
hversu hann, að sögn, hefði verið á fram um það, að
herra J. G. kœmist inn í þessa nefnd, sem hjer var sett
í sumar til að íhuga málefni »lærða skólans«. Hjer er
um tvennt að gjöra, annaðhvort var herra J. G. maklegur
að komast í þessa nefnd, eður ekki. Ef hann var
maklegur þess, hví gat hann þá ekki unnt biskupinum
þeirra sannmæla, að það hafi verið vel gjört af honum, að
kjósa sig í nefndina, sem margur í sporum biskupsins
þó mundi hafa í fremstu lög látið ógjört? Og hafl herra
J. G. verið ómaklegur þessa, og biskupinn dregið hann
fram óverðugan, hvers vegna getur hann samt ekki þol-
að, að biskupinum sje hœlt fyrir þessa velvild hans við
sig? Og hvers vegna hefði J. G. kunnað betur við, að
þagað hefði verið yíir þessu, eður að biskupinn hefði
verið níddur fyrir það? f>að sje jeg ekki, enda munu
fáir geta skilið, hversu sannleiksástin hjá herra J. G. er
rík. j>að virðist, sem honum hafi nú fundizt, að hann
væri ekki maklegur að komast í nefndina, og þess vegna
ætti ekki heldur biskupitin hrós skilið fyrir það, að vilja
fá sig inn í hana, heldur miklu fremur last, ef nokkuð
væri, og á þetta virðist litla vísan benda, sem rjett á eptir
kom út í þjóðólfi. X.
í seinasta blaði íslendings (nr. 9, bls. G8—69) hefitr
herra prentari E. þórðarson komið fram með grein nokkra
af því tilefni, að einhver höfundur hafði í þjóðólfii farið
nokkrum orðum um villur, sem harin (höf.) kallaði »prent-
villurn, f hinum nýja viðbœti við messusöngsbókina. Jeger
núyfirhöfuð samdóma herra prentaranum í því,hvaða hug-
mynd, að rjettu lagi, liggi í orðinu »prentvilla«. En mig
hlýtur að greina nokkuð á við herra prentarann, þar sem
hann, sumpart án þess að sjáanleg þörf sje á því, minn-
ist á handrit það, er viðbœtirinn var prentaður eptir, og
gjörir það með þess konar orðum, að fyrir almenningi
verður að líta svo út, sem jeg hefði með frábæru skeyt-
ingarleysi gengið frá verki þessu, sem mjer var trúað
fyrir; þótt jeg ekki hafi orsök til annars, en að vera sann-
fœrður um, að herra prentarinn hefur ekki af ásettu ráði
35
ið, sem vex þar, eru Iágir, grannir og kýtingslegir hafrar,
og hanga öll kornin til annarar hliðar á stönginni, en
standa ekki í lopt upp til allra hliða á henni eins og
hafrar gjöra í öðrum löndum.
Eiríkur taldi nú dagana, þangað til við því varð búizt,
að unginn fœri að verpa, og hann taldi eggin, þegar þau
fóru að koma. Egg voru þá í mjög lágu verði á Hjalt-
landi, og þurfti að minnsta kosti fjögur til að geta keypt
hinn minnsta skamt af tegrasi, sem nokkur búðarmaður
vildi vega handa honum. Samt sem áður, hœnan hans
Eiríks reyndist allra vitibornasti og þægasti fugl, og varp
margsinnis fjórum eggjum sumarið út.
Eirikur kunni líka að prjóna, og þegar hann eign-
aðist ullarlagð, þá spann móðir hans úr honum band, en
hann prjónaði úr því þykka og hlýja sokka eða vet-
linga, og kunni hann að fá hjá fiskimönnum allt að 20
skildingum fyrir parið.
j>á lærði hann að ríða úr nokkurs konar tágum smá-
körfur, eins og fiskimenn hafa þar á eyjunum; enda leið
76
viljað bera mjer það á brýn. Af þessari ástœðu er það,
að jeg vil leyfa mjer að koma með nokkrar skýringar í
þessu efni.
j>að var eptirtilmælum herra biskupsins, að jegtókst
á hendur að skrifa handritið, enda varð einhver að gjöra
það, sem kunnugur var þeim ýmsu söfnum af sálmum,
er borizt höfðu; var það verk hvorki vandalaust nje auð-
velt, því sum handrit höfundanna voru fremur ógreinileg
og ónákvæm. Jeg ætlaði því ekki að vinna að þessu í flaustri,
heldur gæta þess, að skrifa sem rjettast að varð eplir
hverjum höfundi; og víst er um það, að alls ekki mun
herra skólakennari Halldór Friðriksson, sem las prófark-
irnar, hafa ftindið handrit mitt svo göllum hlaðið, sem
herra prentarinn virðist að gjöra ráð fyrir (jeg ætla öðr-
um að skera úr því, hvor þeirra tveggja sje bærari að
dœma um það efni), enda var handritið, jafnóðum og það
var skrifað, lesið af manni, sem mjer er greindari og
gætnari, og mundi hann hafa sjeð, ef á því hefði verið
stórgallar, og hann benti og á eina eða tvær ritvillur,
sem lagaðar voru eptir því.
j>egar frá manni þeim, sem herra prentarinn nefnir,
kom nokkurs konar registur yfir villur, sem voru eða áttu
að vera i viðbœtinum, kom herra II. Friðriksson með þær
til mín, og bárum við þær saman við hið prentaða. Á-
leit herra H. Fr., að hjer væri ekki um meira að gjöra
en svo sem 7 villur, sem svo yrðu kallaðar, og sízt um
það, sem nokkur, er les bókina, gæti villzt á, og væri
það jafnvel ekki tilfellið á öllum þeim 7 stöðum, sem
hann taldi. Gat hann þá um, að nokkrar af villum þess-
um hefðu orðið til við prófarkalesturinn; og virðast það
ekki neinar öfgar í 13 arka bók, þó þær hefðu verið svo
sem fjórar; að minnsta kosti finnst mjer allt þetta ekki
meira en svo, að jeg er fús á að kannast við, að hinar
aðrar hafi getað verið í handritinu, þó jeg hafi ekkt feng-
ið að sjá það síðan það fór fyrst í prentsmiðjuna. Hið
annað sem talið var í þessu registri, var minna varið i,
og gætti bæði lir. H. Fr. og jeg að því; sumt var misskiln-
ingur, t. a. m. þar sem gjörð var villa úr orðatiltœkjum,
sem vorti rjett riluð eptir eigin handriti höfundar og jafn-
vel einnig eptirþví, sem hann hafði látið koma út á prenti;
sumt voru nokkuð mismunandi myndir á orðum, semýmsir
höfundar höfðu haft sinn með hverju móti; sumt voru
aðgreiningarmerki og þvílíkt, og munum við herra II. Fr.
ekki metast um, hvernig þau sjeu til komin, og að því
leyti, sem þess konar kann að hafa verið rangt í hand-
ritinu, fæst jeg ekkert um, þó því væri ekki kippt í lið-
36
ekki á löngu, að engin tág i högunum fjekk að ná full-
um þroska, því hann sleit þær upp fyrri en svo. Menn
sóttust ætíð eptir körfum Eiríks, því það mátti ganga að
því vísu, að þær voru sterkar og vel riðnar; því hann á-
leit það svo, að þegar það væri tilvinnandi að gjöra hlut-
inn, þá væri líka tilvinnandi að gjöra hann vcl.
Tágar þær, sem Eiríkur brúkaði, voru þeirrar teg-
undar, að þær spretta ekki nema á sumrin, og hvað vel
sem hœnan vildi, þá gat hún ekki orpið á vctrum. j>egar
hann þá varla vissi, hvað hann átti að taka til bragðs, bjó
hann sjer til fiskistöng úr óvandaðri spýtu, festi þar við
langan hampspotta og neðan í hann beygðan títuprjón.
Með þessu veiðarfœri sat hann á hinum dimmu vetrar-
kveldum, á einslegum kletti, sem skagaði út í sjóinn, og
mátti þá sjá, hvernig hann lleygði út fœrinu, og aptur
endrum og sinnum stakk einhverjum smáfiski í körfu,
sem hann hafði hengt um háls sjer. I kring um hann var
alit eyðilegt og geigvænlegt; hið myrka, djúpa og ólgandi
haf náði svo langt sem augað eygði út að hinu dimma og