Íslendingur - 01.02.1865, Qupperneq 3

59
Úr því nú valdMjórnin ckki vildi bvgfrjn á þessum
grundvelli, sem |ió anðsjáanlegn var — þangað lil öðni-
vísi væri ákveðið aS liigum — anðveldaslnr, eðlilegast-
ur og rjettastnr, |>á lá |>að beint við, að strax þnrlti
taka til þeirra ráða, fvrirskipana og framkvænida, er
einhlítar værn. Allt þelta þnrfti að vorri byggjn að
liyggjast á nýjnni haganlegnm en þó ströngnm lögum,
sem með einfaldri og öflngri framkvamidarstjörn girti
fyrir viðbald og útbreiðslii kláðnns, eins lljótt eins og
lækningamennirnir sögðu að lækna ma’lti kláðann, og
því var það og sjálfsagt, að liin nýju lög setln annað-
hvort sknrð hins sjúka fjár sem varaúrræði, ellegar þá
að minnsta kosti hjeldu upp svo ströngum vörðum án
kostnaðar fyrir þá, er heilbrigt fje áttu, að úlbreiðsla
kláðans væri ómöguleg. það lá og í hlularins eðli að
þess þnríti með, eins í þessum lögum sem öörum, að
láta binn óblýðna sæta hæfilegrí hegningu, og að kostn-
aðinnm af lækningunum yfir böfuð eigi va'ri þann veg
niðurjafnað, að segja mætti, aö binn saklausi gyldi fyrír
hinn seka. Sjá um allt þetta nákvæmar frumvarp al-
þingis 1861 og breytingar alþingisl863 á stjórnarfrum-
varpinu samt umræðurnar um þetta mál.
En nei! það litur ekki svo út, sem valdstjórnin, eða
sjer í lagi stiptamlið, bafl álitið að neinna nýrra laga
eða lagaheimildar þyrfti með til þess að framhalda eða
stjórna lækningunum. Að fráskildmn aðgjörðum binna
konunglegu erindsreka, sem lieldur eigi gengu út fvrir
hið umboðslega svæði, og skildu við mál þetta hálf-
gjört, eða rjettara verr en ógjört, vitum vér eigi betur
en að valdstjórnin liafi latið sjer nægja að skrifastáum
málið við ráðgjafastjornina í Danrnörku, og gefa henni
133. Eður steypa sér í sjó
og suma tíma
flyðrur við og flska glíma.
134. þeim er ein sú lagin list,
að Ijóðasöngum
græðis skcmmta lýðum löngum.
135. Iíunnur er þeim láðs og lagar
lýða siður,
er þeir synda upp og niður.
136. Mikils eru metriir þeir
af marar-stjórum,
knáir vel og kænir stórum.
137. Ægisbúar ætíð kjósa
af því tægi
sendiherra sjer í lagi.
138. þá er einnig þorskamergð
í þara-landi,
mörgum þeirra rnenn þó grandi.
139. það er heldur hæglát þjóð
og bugsar lítið,
eðli liennar allt er skrítið.
skýrslnr þær, sern alknnnugt er að engan veginn hafa
verið á rjettum rökum byggðar, með því þær bæði hafa
giört tun of lítið úr kláðanum, og talið hann margsinn-
is ranglega á förum, og beldur ekki skýrt rjett frá þeim
almeuninirs vilja, og áliti beztn manna í landinu, og
það einmitt líka á ltláHasvidinu sjálfu, sem stöðugt og
alvarlega lýtur að því að eyða kláðanum, ef eigi strax
með bekiiingum, þá með lógun liins sjúka og grunaða
fjár. Á þenna óbeillavænlega rekspöl komst rnálið þeg-
í öndveröti, meðan Trampe greifi var lijer stiptamtrnað-
ur, enda var má ske varla við því að búast, að hann
útlendur maður og litt kunnugur ástandí voru í ýmsum
greinnm, sern eins og sumir og flestir aðrir Danir hafa
að eins viljað nota ísland tih þess, að stiga tröppu
liærra á embættisstiganum í Danmörku, og sem þar að
auki víst rniin liafa skort það þrek og festu í embæltis-
stjórn sinni, er þetta rnál útheimli, það var varla við því
að búast, segjnm vjer, að hann mundi líta lengra fram
í veginn fyrir oss í þessu máli, en hann kaus fyrir sjálfan
sit/ aðfjallaum það, eða málefni vor yfir böfuð. Lengi býr
að fýrstu gjörð. Hinir konunglegu erindisrekar, sem eptir
erindisbrjefi sínn 1859 höfðu fyllsta vald til að skipa þessu
máli á þann liátt, sem bezt hentaði, og áttu'einkum að
korna þeirri stefnu á, sem áður bafði skort, aðöll valdstjórn-
in á í.-landi fylgdi liinum sömu grundvallarreglum við-
vikjandi fjárk'áðanum, gjörðu enga aðalbreytingu á þessu.
{>eir gengu fram bjá alþíngi, og alþingi fram hjá þeim
þó þeir liefðu fullt ráðgjafarvald á málinu (Ministri ad
bo'-). |>eir tóku málið beldur ekki út úr þeim flókna og
margbrotna umboðslega drórna, sem það lá áður (, eins
og önnur mál vor, mynduðu þess vegna enga nýja
140. Sifellt halda sarnan þeir
um svalan vetur,
þurralandsins þorskum betur.
141. Sveiina þá á sjávargrunn
og sjó þar metja,
láta sig á landi fletja.
142. Mér er sagt, að mest sje yndi
mannabörnum,
þeirra að hampa bausakvörnum.
143. Engin þjóð í ógnar-víðu
Ægisríki
minnar þjóðar mundi líki.
144. ílún er allra hátta bezt
af bafsins lýði,
fiskakynsins fögur prýði.
145. Ossum skipað er það dætrum,
einnig sonum,
beint að hlýðnast boðorðonum.
146. Trúna lief eg talað um
og trúarhöidin,
leú’uð fyr á lögmáls-spjöldin.