Baldur - 07.11.1868, Blaðsíða 4

64
líkindum mun svo líka fara með korn það, sem sami kaup-
maður hefir fengið núna með póstskipinu, að hann mun
heldur vilja selja, en lána, sem vonlegt er, en aumingjarn-
ir geta ekkert keypt; þeir eru þá enn og verða fyrir þetta
í sömu vandræðum og bjargarleysi; og nú hefir ekki gefið
að róa út á sjó svo lengi, eða fiskazt. Það er sagt aðekk-
ert af gjafakorni því, sem kom með póstskipi núna, eigi
hingað að koma, og þangað til að korn kemur með næstu
póstskipsferð, kunna margir að verða dánir af skorti, ef sjór-
inn bregzt, sem mörgum hefir dregið drjúgast. Hvort
hreppstjórinn okkar hefir borið þessa sveit fram við yfir-
valdið, vitum vjer ekki, og ekki heldur, hvort hann hefir
beðizt að fá lán frá stjórninni til að fá korn keypt; eu
heyrt höfum vjer marga segja, að upp á sveitarsjóðinn
mundi ísjárvert að taka þetta lán, þótt aðrir hreppar hafi
það gjört, sem betur standa að. En með línum þessum
höfum vjer meðfram annan tiigang, en að lýsa eymdahag
aumingjanna; það er enn eitt, sem ekki hvað sízt veldur
bjargræðisskorti þeirra, eða að minnsta kosti gjörir hann
enn tilfinnanlegri, og það er það, hversu JcálgarðarœU manna
varð gjörsamlega að engu. En hver björg og búdrýgindi
sjeu að góðum kálgörðum, að mörgum tunnum af káli og
rófum, þarf engum að segja. Oss er óhætt að fullyrða, að
tjón það, sem vjer hjer höfum liðið, vegna þessa, má reikn-
ast yfir allan hreppinn mót 60 tunnum af rúgi, eða það
rúmlega. En hvar áf kom það, að kálgarðarnir gátu ekki
gefið okkur, eins og fyrr, björgina og búdrýgindin? f*að var,
eins og allir vita, af því, að vjer vorum sviknir á fræinu,
ekki að kaupmenn vorir gjört hefðu það vísvitandi eða
viljandi, heldur fremur af einhverju skeytingarleysi frá
JÓHANN BRENZ.
Um þennan ágætismann, sem var prestur á dögum
siðbótarinnar, og stuðlaði mjög til þess, að siðbótin yrði
leidd inn í Wiirtemberg á Þjóðverjalandi, er til saga sú,
er hjer kemur.
I*egar stóð á trúardeilu-styrjöld þeirri, er gaus upp þeg-
ar eptir dauða Lúthers, varð Jóhann Brenz að flýja frá Stutt-
gart, og var ofsóttur og eltur úr einum stað í annan. En
á meðan hann var í burtu dó kona hans, og hlaut hann þá
að hverfa til Stuttgart aptur, til að annast um börn sín.
En þar hafði hann skamma stund verið, áður kaþólskir
menn komust á snoður um þarveru hans. Bauð þá keis-
arinn riddaraílokk einum spánskum, að leita hans og færa
liann á sinn fund lifs eða liðinn. En um nóttina, áður en
riddararnir kæmi til Stuttgart, fjekk hertoginn af Wúrtem-
berg brjef frá kunningja sínum, og var þar í getið þess,
er fyrir höndum lá með Brenz. Hertoginn lætur sam-
stundis kalla Brenz fyrir sig, og bannar honum að svara
sjer einu orði til þess, er hann ætli nú að segja honum.
Pví næst las hann brjefið upp fyrir honum, og bað hann
að leita undan og leynast, sem hann kynni bezt; en eigi
vildi hann, að Brenz mælti orð við sig, svo að hann gæti
þeirra hálfu, þvf að víst mun þetta svo kallaða Vesturheims-
fræ vera alþekkt erlendis. En tjónið er orðið, sem vjer
megum bíða af þessu, svo að vjer bíðum eigi bætur af,
nema ef kaupmaður sá, sem flutt hefir þetta fræ inn, og
selt oss út frá sjer, vildi af samvizkusemi og sómatilfinn-
ing bæta oss þetta tjón, með korngjöf til hreppsins, þótt
ekki væri nerna að nokkru leyti, svo sem að einum þriðja
eða (jórða parti, því að ef fátæklingarnir fengju að gjöf frá
honum svo sem 20 tunnur eða 15, þá væri það mikil iíkn
fyrir þá, og þá kynni margur fátæklingur að eignast 2 eða
3 skeffur af korni, þar sem hann nú heflr enga von um,
að eignast neitt, fyrr en langt um líður, og ef til vil, ekki
verður fyrr, en orðið er fyrir mörgum of seint.
Vjer ætlum að biðja hina heiðruðu útgefendur »Bald-
urs« að taka af oss þessar línur, og vjer treystum þvi, að
þeir sje vísir til þess, að styðjaþað, sem ætla má að eitt-
hvað gott kynni af að hljóta.
Ritaíi í oktáber-mán. 1868.
Ó. Ö. N. K. B. J.
búeudor í Rosmhvalaneshreppi.
ALLT BREYTIST.
I.
í litlum bæ, við bláan straum,
við bernsku sælan unaðsdraum
bjó sveinn hjá móður mjúkum barm
af mildum sveiptur hennar arin,
og dreymdi hreina himindrauma
og hvorki þekkti sorg nje böl;
kinn hans var rjóð, en hennar föl
og særð af volki saltra strauma ;
eymdvakin tár í augum glöðu,
svarið það, að hann vissi eigi, hvar hann væri niður kom-
inn. Brenz varð skelfdur í fyrstu, en hann sá, að tíminn
var styttri, en svo, að honum mætti spilla, og herti því
skjótt upp hugan; hann hneigði sig, og kvaddi hertogann
þegjandi. Hertoginn leit á eptir honum, er hann gekk út,
komst við og mælti: »Blessi þig drottinn, Brenz; ef guð
á þig, þá gætir hann þín og vakir yfir lífi þínu». Brenz
skundaði heim, fjell á hnje og baðst fyrir stundarkorn, og
fól sig guði á hönd. Síðan stóð hann upp og bjóst til
flótta; en þegar hann fór út, þá var sem hvíslað væri að
honum: »Gakktu út og taktu með þjer eitt brauð, gakktu
svo i yzta hlut bæjarins, og þar sem þú sjer opið hús,
þá farðu inn í það og feldu þig». Hann tók þetta sem
bending frá drottni, hann tók brauðið undir hönd sjer,
og lagði af stað. Svo gekk hann inn í fyrsta hús, sem
hann hitti opið á leið sinni, komst upp stigann, án þess
að neinn tæki eptir honum, og upp á hæsta lopt. Þarvar
brennibunki, sem var hlaðinn upp með stafninum, og skreið
hann á fjórum fótum upp fyrir hann og lagðist þar fyrir
ofan. Næsta dag kom sendilið keisarans til Stuttgart, og
setti varðmenn í borgarhliðin, svo að Brenz skyldi eigi út
sleppa. Sendimaður konungs, er var fyrir riddaraflokkum,