Heilbrigðistíðindi - 01.05.1872, Blaðsíða 12

44
gjört kostnaðinn fyrir 100 ær um árið meira, en sem svari
helmingnum af þeirri inntekt, sem ærnar gefa af sjer. — J>eg-
ar menn íhuga þetta nákvæmlega, þá getjeg ómögulega skilið
annað, en ailar þenkjandi, skynsamar verur tnuni sjá, hvað af
því flýtur, þegar hið pólitíska mark og mið einungis er látið
vera frjáls verzlun og verzlunarkeppni. — Jeg vil nú að þessu
sinni eigi fara neinum orðum um það, hve alveg eyðileggjandi
fyrir land og lýð fjártaka sú muni verða, sem hjer hefur tíðk-
azt á hinum seinni tímum, en það ætla jeg öllum skynsömum
mönnum, að þeir sjái það betur, hvaraðrekur, og hvílík vand-
ræði nú vofa yfir landinu af verzlunaraðferð þeirri með landsins
nauðsynjavörur, sem tíðkazt hefur hin seinni árin. Jeg ætla nú
eigi að fara neinum orðum um það, hversu landið nú ár eptir
ár er meira og meira uppfyllt af hinni örgustu og óþörfustu
vöru, en það verður hverjum manni að ofbjóða, þegar hann
sjer, að munaðarvaran og ýrnislegur óþarfi hefur árið 1868
numið 6 tunnum gulls, eða liðuglega það. Þegar jeg nú lít
á allar þessar athafnir frá læknislegu sjónarmiði, þá get jeg ei
annað, en sárvorkennt löndum mínum og blindni þeirra, því
það er e,i einungis hinn arðberandi og nauðsynlegi fjárstofn,
sem fer út úr landinu, iteldur eru matvælin flutt út á þann
hátt, að til vandræða verður að horfa, þegar minnst varir. Jeg
skil í sannleika ekki, hvernig vinnufólk á að halda fullum kröpt-
um og unglingar eiga að geta vaxið og náð fullum þroska,
þegar aðalbjörg manna er að miklu ieyti fólgin í þeirri löknstu
fæðu, sem landið hefur fram að bjóða. Vatnsgrautar og brennt
kaffi með hertum grásleppum og þorskahöfðum er sannarlega
Ijett og ónýt fæða fyrir erfiðismanninn, og enginn þarf að bú-
ast við því, að unglingar fái góðan viðgang af slíkri fæðu, þeg-
ar til lengdar leikur. Skoðað frá þessu sjónarmiði, álít jeg
það vera rjett, a.ð nú eigi íslendingar að vara sig, og sjá hvar
þá ber að, því það er seint að byrgja brunninn, þegar barnið
er dautt, en barnið getur dottið í brunninn fyr en varir, ef
menn hafa ei gát á óvitannm. Slíkt gát og ábyrgðin á því
hvíiir í raun og veru mótmælalaust á þeim, sem eigaað stjórna
landinu, hvort sem það heldur er alþingi eða einhver önnur