Tíminn - 06.07.1872, Blaðsíða 2

62
það getur hver sá, sem nokkurn veginn er lag-
hentur. Við hinar nýrri hand-maskínur þarf svo
að segja enga tilsögn, og ráðum vjer sem flest-
um sem einungis þurfa þeirra við til heimilisbrúk-
unar að kaupa þær. Nú sem stendur má fá þær
erlendis fyrir 25—35 rd., og er bezt að kaupa ekki
þær ódýrustu, sem, ef til vill, bila fljótt. Þærhafa
það líka til síns ágætis, að hægra erbæði að geyma
þær í litlum húsakynnum og að flytja þær. Hin-
ar stærri eru hentugastar fyrir þá, sem gjöra það
að handiðn að sauma. 25—35 rd. fyrir slíkan
verkaljeltir, sem sama vjelin gjörir, er ekki
mikið, það er lítilfjörlegt hestverð, gagnið er ó-
metanlegt, því að tíminn við vinnuna sparast, og
má þá vinna annað á þeim tíma sem á vannst.
Af því að hægt er að flytja vjel þessa úr einum
stað í annan, og það er ekki einlægt verið að
sauma, vil eg ráða konum, sem eigi hafa næg
efni að vera í fjelagi 2, 3, 4 eða fleiri, og er
þá hægt fyrir þær að skiptast á um afnotin, en
því trúir enginn, hvaða gagn og ávinningur það
er að hafa saumavjelar þessar. Svo ætla jeg að
minnast á prjónavjelar; þær eru einlægt að verða
einfaldari og haganlegri, og líka ódýrari; fyrir
hjer um bil 80—lOOrd. má fá prjónavjel, sem
getur prjónað sokka, svo að eigi þarf að varpa
þá saman, á henni má prjóna jafnt grófustu ull-
arþræði og fínasta baðmullargarn (þegar 2 hringir
eru keyplir), og eru vjelar þessar taldar að vera
svo einfaldar, að á nokkrum klukkustundum má
læra að prjóna á þær. Þar eð jeg eigi þekki þess-
ar prjónavjelar segi jeg einungis frá því, sem jeg
hefl lesið um þær, en það ætti einhver að verða
til þess, að útvega reynslu um það efni, því að
vjer þurfum að koma tóvinnu vorri í betra horf
enn nú er. Tímam auðmjúkur pjenari.
— í þessa árs Þjóðólfi nr. 29—30, bls. 120—
121 stendur fræðandi grein frá Englandi um verk-
un og gengi hinnar íslenzku ullar á Englandi sjer
í lagi í «Bradford», og þar Ijóslega tekið fram, að
það sje sjer í lagi þrent, sem felli mest hina íslenzku
ull, nefnil. togið, haustullarblendingurinn og ó-
hreinindin, einkum sandurinn. Þar er og bent
á, að til þess að fá ullina á sauðfjenu miklu betri
hvað <*togið» snertir, ogjafnvel toglausa, þarf ekki
nema það eina: «góð hirðing og góð gjöf».
Hvað nú viðvíkur því tvennu, sem mest skað-
ar hina íslenzku ull, og gjörir hana lítt hæfllega
til vinnu er það að blanda haustullinni saman við
vorullina, og að hafa ekki þvegið skarnið úr henni.
Um skarnið er íslendingum sjálfum að kenna,
en um blöndunina verð jeg einna mest að kenna
kaupmönnum vorum um, sem því miður eru svo
skeytingarlitlir um að hræra haustull, vorull, og
fætlingum saman við góða vorull. En hvað togið
snertir, þá á má ske meir við það sá útlenzki
málshátlur: «Hægra er að kenna heilræðin en
halda þau» prestur, víst mun það reynast svo hjer
á suðurlandi.
t*að mun ekki vera mikið um það hjer á
landi, að togið á hverri kind minnki við það, þó
farið sje vel með kindina eður þó hún sje alin,
að vísu verður öll ullin lengri á sömu kindinni,
þegar hún er alin heldur en ef henni er mikið
beitt úti á vetrum, sem meira munar á þelinu en
toginu,afþvíaðþelhárin eru fleiri; en togmegn kind-
anna kemur víst miklu meira upp á kynferði en
meðferð, því það meira og minna tog leggst svo
í ættir, aðjafnvel ókunnugir menn geta rakið heilar
ættir og þekkt heilar ættir í annars manns fje á
ullarlaginu eða toglaginu. En nú er eptir að at-
huga, að hve miklu leyti endurbót á þessu, geti
orðið við komið með þeirri «góðu hirðingu og
góðu gjöf». Það vita menn, að þar sem mestur
kraptur er í fjáreigninni víða bjer á suðurlandi,
er á þeim svo kölluðu útigangsjörðum, þar sem
lítill og svo að segja enginn heyskapur er til eð-
ur fáanlegur, allt fullorðið fje verður að mestu eð-
ur öllu leyti að sækja sjer viðurværi sjálft út á
jörðina jafnvel lömb líka, að meira eður minna
leyti. Á þannig löguðum jörðum búa optast krapt-
mestu og uppbyggilegustu mennirnir í sveitarfje-
lögunum, og yfir höfuð á öllu landinu. Ætti nú