Tíminn - 15.04.1874, Blaðsíða 6

34
Meðalalin reiknuð eplir Nú gildandi Meðalalin f tóvöru reikn
Nú gildandi aðferð : meðalalin í llð eptir aðferð :
meðalalin: Suður Vestur Norður tóvöru : Suður Vestur Norður
sk. amt. amt. amt. sk. amt. amt. amt.
í Reykjavík . . . 26,8 26,3 29,4' 28,2 17,5 17,5 36,3 28,7
- Stykkishólmi . . 29,8 26,3 29,8 28,5 35,9 14,8 35,9 28,s
Á Akureyri . . . 27,o 25,9 28,3 27,o 22,o 14,9 29,6 22,o
Meðaltal 26,2 29,2 27,9 1 5,2 33,9 26,3
Af yfirliti þessu sjest meðal annars, a ð að-
alorsökin til þess, að meðalverð allra meðalverða,
eða meðalalin, er svo mismunandi í ömtunum,
liggur mestmegnis í því, að tóvörufiokkurinn er
lagður til grundvallar á svo ólíkan hátt, og sjest
það bezt á meðaltalinu í yfirlitinu yfir meðalalin
i tóvöru; — a ð þegar athugað er meðaltalið af
meðalverði skránna, eptir þeirri eða þeirri aðferð,
þá sjest, að ef ein verðlagsskráhefði verið samin,
i stað þeirra þriggja, er hjer eru teknar til samac-
burðar, þá hefði meðalalin orðið:
eptir aðferð suðura. . 26,2. J
— — vestura.. 29,2. : meðaltal = 27,s.
— — norðura. 27,s>. j
í þessum tölum liggur því allur mismunurinn; því
ef sama máta væri fylgt, ættu þær aliar að vera
jafnar, eða 27,8, sem svo að segja kemur heim
við meðaltal eptir aðferð norðuramtsins (27,9,) og
virðist því aðferð nvnefnds amts vera hin eðlileg-
asta, og sje út frá henni gengið sem rjettastri, er
vesturamtsskráin c. 2 sk. of há, en suðuramtsins
c. 1 sk. of lág; — að það erum vjer vestur-
amtsbúar— er greiða eigum gjöld eptir meðalverði
verðlagsskráar, — sem verðum harðast úti; því
væri t. a. m. vesturamtsskráin sett eptir sömu
reglum og suðuramtsins (er mjer virðist vestur-
amtsbúar hafa fulla heimting á), þá væri meðal-
verð allra meðalverða alveg jafnhátt íbáðumömt-
unum, þ. e. 26,3 sk. alinin, í staðinn fyrir að
meðaialin er Z'/2 sk. hærri í vesturamtinu, og
gjörir það t. a. m. skattinn, eða hvert annað 20
ál. gjald, 70 sk. hærri en í suðuramtinu, sem eng-
an veginn hefnr svo lítið að þýða.
Samkvæmt framanrituðu verð jeg því að álíta,
að aðferð norðuramtsins sje rjettust, að minnsta
kosti eðlilegust, án þess jeg þar með vilji segja,
að hinar aðrar aðferðir sje rangar; en á hinn
bóginn leyfi jeg mjer að stinga upp á því, að
sttptsyfirvöldin — þótt svona hafi tiltekizt í þetta
skipti — framvegis láti sjer þóknast aðsetjaverð-
lagsskrár vesturamtsins eptir sömu reglum sem
suðuramtsins, hverri helzt aðferð sem fylgt er.
Ritað í aprílmánuði 1874.
Bóndason úr Dölum.
fJÓÐHÁTÍTIN.
Daglega lesum vjer ráð og uppástungur ýmsra
um þjóðhátíðarháldið, og er þar talað um margt
til þess að gjöra þenna dag 2. ágúst næstkomandi
merkilegan og minnilegan, en hjer mun fara sem
optar, að vandratað er meðal hófið, og bezt færi,
að «stakkurinn gæti orðið sniðinn eptir vexti».
Sú skoðun mun nú þegar orðin almenn, að
sá grundvöllur, sem lagður er með konungsúr-
skurði af 8. september 1873, sje nægur, til þess
að gjöra h á t í ð þessa verklega og verulega öld-
um og óbornum, og ef ekki er meira aðgjört, þá
verður hún ekki meira virði en poha eða reyhur,
hún verður sem draumur sá, er aflar mönnum
hugarangurs, þegar þeir vakna1. Jeg ætla, að
síðan að kirkjuleg regla var lögtekin á íslandi,
hafi menn átt frjálsan aðgang að guðsorði í hans
húsum, eins á 9. sunnudag eptir trinitatis, sem
aðra sunnudaga án konungsúrskurðar, í hverju
er þetta þá frábrugðið, jeg vil segja, það er sera
ekki neitt, en fengjum vjer að sjá hans hátign
konunginn þenna dag, það mundi oss þykja all-
merkilegt, þó mundu ekki allir ná í þá ánægju.
Mjer getur ekki heldur fundist, að vjer gjör-
1) Sjá herra Jóhaun Sólskjúld í Kvöldvóknnnm.