Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1896, Side 5

6
stóðu fáeinir hleðslusteinar eftir í bakkanura. Innan skamms fara
þeir sömu leiðina.
Laugalwammar, eða Laugar, sem nú er oftast kallað,— (sjá
1. mynd) hafa staðið á flatlendi spölkorn frá Hvítá nokkru neð-
ar en á móts við Bláfell. Mestallt þetta flatlendi er nú blásið,
þó er mýrlendur blettur óblásinn skammt frá ánni, og heitir
hann Laugaþýfi (því hann er þýfður). Þar sem bærinn heflr
verið er blásið, og er það lengra'frá ánni. Þar um kring eru
sljettir melar með klappabölum og urðarhólum. Bæjarrústin er
á klapparbala að nokkru leyti og sjest ummál tóftanna víða, þó
ekki með vissu allstaðar, því þar sem melur er undir, heflr grjót-
ið úr hleðslunni smámsaman færst úr stað. Sjá má, að bærinn
heflr snúið mót austri; heflr forskáli (a) verið fram af dyrunum
og inn frá bonum gangur yflr þvera framtóftina. Þar eru út
úr honum sínar dyr hvorum megin. Hinar nyrðri (til hægri)
liggja inn í endann á stórri skála- (?) tóft (b), hún er nærfellt 8
faðma löng og rúmlega 2 fðm. breið. Eigi sjást aðrar dyr á
henni. Hinar syðri dyr út úr ganginum (til vinstri) liggja inn í
aðra tóft (c), sem er jafnbreið hinniognál. 3 faðma löng. í henni
voru smiðjusindur, og dáiítil hola ofaní gólflð, hlaðin innan, mun
þetta hafa verið smiðja; engar sjást útidyr á henni. Gaugurinn
heldur svo áfram inn i mjótt hús, eða þvergang (d) sem virtist
vera opinn i suðurendann en norðurendinn lá inn i fjóstóftina.
Þvergangur þessi var nál. 4. fðm. langur tæplega 1 fðm. á breidd,
en þó sem hellujata i honum þeim megin er frá smiðjunni vissi.
Má vera að þetta hafi verið útidyr fjóssins, og að kálfum hafl
verið gefið á hellujötuna. Fjóstóftin (e) gengur í vestur, og er
suðurveggur hennar nálægt því beint í stefnu af norðurvegg inn-
gangsins úr forskálanum. Hún er nál. 6 faðm. löng og vel 2.
fðm. breið. Beizluhellur standa sumar en sumar iiggja og hafa
þær verið 5 hvorum megin, að því er virðist. Innar við gafl fjóss-
ins eru dyr út úr norðurvegg þess, þær'liggja inn í suður enda
langrar tóftar (f), sem er óglögg i norðurendann. Hún heflr
verið um 5 faðma löng en varla meir en l1/^ faðmur á breidd.
Það hefir að likindum verið hlaða, Milli hennar og skálans, fyr-
ir norðan fjósið, hefir verið ferhyrnt svæði (g), að nokkru leyti
lokað af garði, sem liggur frá norðurgafli skálans og stefnir á
hlöðuna norðar en um miðju, en snýr síðan til norðurs á hlið við
hana. Líklegt er að hjer hafi verið heygarður, og má nærri geta
að hlaðan, jafn mjó, hefir ekki tekið nóg hey handa nautpen-
ingi þeim, er fjósið rúmaði. Mun þó haf'a verið gjafatimi í lengra
lagi á þessum bæjum. Norður frá þessum tóftum sjer til bygg-