Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 7

7
hefi talað við, vita hvar Djaknadys er. Við Snorri leituðum að
því fram og aptur um »Dyngjuna«, en fundum ekki. Má vera það
sje orðið mosa vaxið, eins og »Dyngjan« er öll. Þess hefi jeg nú
beðið menn, er fara munu um það svæði, að veita Djáknadysi
eftirtekt, og láta mig vita ef það finnst.
Búrfell heitir langt fjall, austur og inn af Djáknadyngju.
Ovíst er talið að þar hafi bær verið, því það liggur allhátt. Við
leituðum með því endi löngu, en sáum hvergi líkur til rústa.
Harðivöllur heitir flatvaxið hálendi ákaflega víðlent. Það
liggur norður af Djáknadyngju og norður enda Búrfells, vestur
að Hvítá og norður að Sandá og Svíná. Þar er mjög harðviðra-
samt, var þó graslendi með lingmóagróðri, er jeg fór þar um
1868, en er nú örblásið og urð ein. Munnmæli hafa talið þar
bæ; en Á. M. segir þó, að fiestir áiiti það ólíklegt. Það álít jeg
líka. Enda veit enginn af rúst þar. Jeg leitaði á jöðrum hans
allt um kring, en sá hvergi líklegan blett, nema ef vera skyldi
i Stangarárbotnum. Þeir eru sunnan undir HarðaveJli við
norður enda Búrfells. En þar var ekki heldur neina rúst að
finna.
Þörarinsstaðir eru í halllendi suðvestur af Harðavelli. Þar
kemur Stangará austan úrbotnunum ogrennur niðurfyrir Djákna-
dyngju og beygist síðan suður með henni og rennur eptir það f
suður, sem áður er getið. Þar sem krókurinn verður á henni
eru Þórarinsstaðir rjett fyrir otan. Þar er landið en eigi alblás-
ið, en þó fiög hjer og hvar. Er blásið ofanaf norðurhluta
rústarinnar en jarðvegur liggur enn yfir suðurhlutanum, sem er
ákaflega þykkur, og því mjög mikið verk að grafa upp þann
hluta rústarinnar, því fremur sem út leit fyrir, að það væri að-
albæjartóftin. Sá hlutinn sem sjest, er fjósið og nokkrar smá-
tóftir áfastar við það, svo og ein tóft sjerstök. Fjóstóftin snýr
frá norðri til suðurs, nál. 6 faðma löng og tæplega 2 fðm. á
breidd. Beizluhellur, 7 eða 8, sjást með vesturveggnum. Dyr
eru á báðum endum. Norður dyrnar liggja út en hinar inn í
tóft, sem er við suðurgaflinn og hefir útidyr mót vestri. Sú tóft
hverfur undir jarðveg. Við austurhlið hennar og fjóssins eru 3
smátóftir í röð, er allar sínast að hafa haft útidyr: hin norðasta
mót norðri, en hinar mót austri. I hina syðstu virtist hafa
verið innangengt úr tóftinni sem gengur af suðurenda fjóssins,
þó hefir þá verið fallið grjót f þær dyr; verður þetta þvf ekki full-
yrt. Hin sjerstaka tóft er svo sem 8 fðm. fyrir vestan fjósið, hún
er rúml. 5 faðma löng frá norðri til suðurs breiddin óglögg, (en
þó sem næst 6 fet innanmáls). D.vr virtust vera út úr báðum