Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1996, Page 142

146
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
2. mynd. Ósnortið útsýni Laugartiess, sem mikilvcegt er að standa vörð utn. Holtið að
norðanverðu. Ljósmynd Kristbjörn Egilsson Í994.
Minjavarsla Laugamess
Laugarnesið einkennist enn af hinu gamla og óspillta svipmóti og er
strandlengjan að mestu ósnortin. Ibúðarbyggð er nokkur á nesinu og
hefur hlotist nokkurt rask af því. Laugarnes er á náttúruminjaskrá og er
fjaran á Laugarnestanga friðlýst. Gróður í mýrlendinu umhverfis Norður-
kotsvörina og á holtinu norðaustan við hana er meðal þess fjölbreyttasta
sem fmnst á Reykjavíkursvæðinu. Utsýni frá Laugarnesi er mjög fagurt
og ^ölbreytilegt. Auk hinna ómetanlegu náttúru sem þarna er að finna
hefur Laugarnesið þó sérstöðu vegna sögu þess og minja.15 Þarna er talið
að stundaður hafi verið búskapur allt frá 10. öld og fram á níunda tug
þessarar aldar. Bændur heyjuðu tún, beittu búsmala og réru til fiskjar.
Norðurkotsvörin er einstök og ein farra slíkra sem varðveist hafa í borg-
arlandinu. Laugarnesbændur nýttu fjörur og annað það sem náttúran
færði þeim til nytja. Laugarnes er því dæmi um vel varðveitt menningar-
landslag þar sem sögulegar rninjar haldast í hendur við náttúru og um-
hverfi.
Bæjarhóllinn og kirkjugarðurinn í Laugarnesi eru friðlýst svæði vegna
sérstaks minjagildis. Friðaðar fornminjar teljast til þjóðminja, sem sérstaka
þýðingu hafa fyrir menningarsögu Islendinga og skal slíkum friðlýstum
minjum fylgja 20 rnetra friðhelgað svæði út frá ystu sýnilegu mörkum
fornleifanna. Kirkjugarðurinn er ferhyrndur og sést enn móta fyrir sálu-