Göngu-Hrólfur - 10.03.1873, Blaðsíða 3

— 53.
— 54.—
sú regla ráðandi, að þær þjóðir, sem þingst-
au heila hal'a, sé mentaðasiar og mestum
andans hæfilegleiknm búnar, þarsem aftrá-
móli þær þjóðir, sem létlastan heila hafa,
einkenna sig við siðleisi og andans sljóleik.
Morton, Tiedemann og J. B. Davie, nafn-
kunnir vísindamenn í þessari grein, hafa
fundið það ut, að mannsheilinn í norðrálf-
unni vegr frá 1425 til 1246 grömm (— 100
grömm eru 6% lóð —) og að meðalvigt heil-
ans bjá norðrálfubúum er 1328 grömm.
tjóðverskir heilar vega 1425, enskir 1389,
franskir 1353 og rúmænskir 1303 o. s. frv.
Einnig hafa þeir fundið, að kvennmannsheil-
inn er miklu léttari en karlmannsheilinn.
1‘annig ermeðalvigt kvennheilans aðeins 1159
grömm; en maðr má þá heldr ekki gleima,
að kvennmanshöfuðið er miklu minna, en
karlmanshöfuðið, og sannast því alseigi hér-
af, að kvenfólkið sé miðr andlegu algjörvi
búið, en karlmennirnir, enda kemr þar og
annað til greina, sem síðar mun brátt getið
verða.
Hjá flestöllum þjóðum í Asíu vegr heilinri
miklu minna, en hjá norðrálfubúum, soað
meðalvigtin er þar 1236 grömm. En heili
Kínverja gerir þar heiðarlega undantekning,
því hann vegr að meðaltali 1357 grömm eða
4 gr. meir eu frönsku heilarnfr. Heili svert-
ingja vegr milli 1318 og 1249 gr.; en þar
eru þó merkilegar mótsetningar í sumum
bigðarlögum í Suðr-Afríku. Þannig vegr heili
Kaffa 1364 gr. og bera þeir þó ekki af öðr-
um Afríkumönnum hvorki að viti né mentnn:
þarámóti er heili buska-manna1, er næstir
þeim biggja, eigi þingri en meðal-heili ann-
ara svertingja.
( Ameríku er heili Eskimóa og annara,
er biggja heimskautalöndin, að meðalvigl
1219 gr.; heili Indiana vegr að með-
altali 1310 gr. og heili inna al-viltu hjarð-
þjóða 1214 gr.; þó er heilinn enn léltari hjá
Karaibura; (þeir eru frumbiggjar eianna í
Vestr-Indfum); því heilinn þeirra vegr ekki
nema 1199 grömm.
í samhæfl við þá meiningu, að vitið og
inir andlegu hæfílegleikar fari eftir þingd
1) A lioríku: „bntkmsnner"; „buskinænð'' á dónskii.
heilans, getr maðr og sett þann mismun,
sem er á manneskju-heilanum á ímsurn aldri.
Menn hafa fundið, að frá 10 — 19 ára aldrin-
um til 20—29 ára aldrsins vex vigt heilans
um 118 grömm á 10 ára bili. Á árunum
frá þrítugu til níu um flmtugt eikst vigt lians
jafnaðarlega um 15 grömm; en frá sextugu
til áttræðisaldrs léttist hann aftr um ekki
minna en 85 grömm.
Stærð hófuðsins gerir sjálfsagt sitt til, að
heilinn liggr meira eða minna þétt samau-
þristr ( höfðinu, og ifirhöfuð sínist stærð
höfuðsins og þéttlciki heilans að hafa mikla
þíðingu í spursmálinu um samhæfið milll
heilans og andalífsins. Þettasínir sig kann-
ske hvað skirast á heila og höfði kvennanna.
f'ví engum getr dottið í hug, að konan verði
sett so Iágt i andlegu tilliti, sem vigtin á
heila hennar virðist að berida til. t’vertámóti
er það einmitt meining margra merkra manna,
að konan standi karlmanninum alsekki a baki
í andlegum hæfilegleikuin ifirhöfuð. Meðal-
vigt kvennheilans er 150 grömmum minni
eti karlrnansheilans, en rúmið sem hann tekr
upp er216 kúbík-sentímetrum minna(— 1000
kúbík-sentímetr eru 65 kúbik-þumlungar'—)
og rúmfang (stærðj höfuðsins miklu minna;
einnig er kvennheilinn minna vatnskendr en
karlmansheilinn og virðist vera þéltari, þar-
sem í jafnstóru rúmi liggr 3B48/i000o gramms
meiri heili hjá konunni en karlmanninum.
Vér endum þessi fáu orð um heilann
með því, að segja frá nokkrum fróðlegmn
tilraunum, er visindamennirnir hafa gert til
að skera upp heilann á ímsurn dírategund-
um. Þegar árið 1822 hafði Flourens (franskr
maðr) sínt það meö mörgum tilraunum og
rökum, að það er gjörlegt að láka út heilt
stikki af heilanum á ímsum dirum, án þess
þau bíði bana við. En hann gekk lengra.
Hann tók og opnaði hausinn grandvarlega á
köttum og kanínum og tók heilan allan ai-
veg á burtu. En kettirnir og kaninurnar
lifðu þó í heilt ár á eftir. Lífið er þannig
að vissu leiti mögnlegt án heilans, en dír,
sem þannig er meðfarið, missa alla sansa og
1) kúbík-i= tenini!8-) þnml. Iieitir þat) teningslagab
rúm, 8hhi er þutnlungr á kant
t.
\
i