Skuld - 14.01.1880, Blaðsíða 7

III. ár, nr. 31.—32.]
SKULD.
387
[u/j 1880.
385[
|>að er ekki hegningin, heldr brotið,
sem J>að er undir komið, hvort van-
sæmi er að pví að verða brotlegr eða
eigi. Annars, ef ég t. d. færi í fang-
elsi, af pvi ég gæti eigi borgað t. d.
2—3000 Kr. sekt, pá væri mín eina
vanvirða sú, að ég ætti eigi til 2—3000
Kr. að kasta út. En slíkt er fjarstætt.
— J>á kemr ómerkilegt svar frá útg.
Kyrkjutíðindanna til „a-[-b“ (í ,,ísa-
fold“). En „Skuld“ segja peir sé
eigi svara verð — náttúrlega! J>að
er pað eldgamla úrræði, sem p e i r
ævinnlega hafa, sem g e t a e k k i
svarað, nema sér til vanvirðu og mál-
stað sínum til hnekkis. Yér höfum
haldið oss við e f n i ð og hrakið og
hrjáð svo greinir séra f>órarins, að
par var eigi heil brú eftir. f etta er
ávalt svara-vert, ef nokkurt skyn-
samlegt svar væri til! — Útgg. láta
íljósiaðvér munum verið hafa reiðr
yfir pví, að K. T. hafi hrakið ýmis-
legan áburð á prestastétt og kyrkju.
Nei, háttvirtu herrar! Kitstjóri
„Skuldar“ getr ekki reiðzt! Iteiði
og ritstjórn eru ósampýðanlegar stærð-
ir, — og vér ritum a 1 d r e i reiðr.
Og e f yfir n o k k r u hefði verið að
reiðast, pá hefði pað að eins verið yfir
illmælum peíin og fáryrðum, er söra
J>órarinn jós yfir alla, er öðruvísi hugsa
en hann eða hafa aðrar skoðanir, par
sem hann bregðr peim um guðleysi og
alt ílt. — En vcr höfðum stillingu til,
að aðskilja málefnið um riki og kyrkju
frá meiðyrðunum, og svöruðum pví
greinum hans, pótt m e i ð i n g a r
peirra væri engra svara verðar. Enda
svöruðum vér p e i m pví einu, að
benda á, hve ósæmilegar og illmann-
legar pær væru. — Ef séra |>. pví
eigi álítr pistil vorn svaraverðan, pá
verðr pað að vera af pví, að hann
álítr málið um aðskilnað rikis og kyrkju
eigi umræðu-vert. Hversu má hann
annars við una, að sjá allar mergjar-
setningar greina sinna rifnar niðr
lið fyrir lið eingöngu með skynsam-
legum rökum, svo að eigi stendr steinn
ýfir steini í Kyrkjutíðinda-greinum
lians ? — Eða er hann svo sleginn af
sannleikanum, að hann geti ekki hrak-
ið röksemdir vorar? J>að ætlum vcr
sannast, pótt hann vilji eigi viðrkenna
pað með berum orðum. En ef hann
hrekr eigi rök vor, pá viðrkennir hann
pau í verkinu. — Yér skulum geta
pess hér, að vér liöfum fengið pökk
og viðrkenningu fyrir pistil vorn til
sr. jþ. frá m e r k u m prestum og
próföstum; pó sumum hafi pótt vér
of harðorðir á sumum stöðum, pá hafa
allir peir, er oss hafaritað um petta
nial, latið í ljósi, að vér hefðum a 1 ve g
r é t t fyrir oss, og að vér hrcktum
386
sr. J>. hvervetna með rökum. —-
Merkilegt mun sr. |>. pykja pað, að
allir peir prestar, er látið hafa oss í
ljósi álit sitt um aðskilnað ríkis og
kyrkju og eru pví máli fylgjandi, eru
að almannarómi trúmenn, siðvandir
og skylduræknir prestar. [þar með
dettr oss eigi í hug að drótta gagn-
stæðum eiginleikum að hinum, er mót-
fallnir eru pessu máli. Yér höfum
enda ætið heyrt að sr. |>. væri sérlega
skyldurækinn prestr, og siðvandan
mann ætlum vér hann eins í öllu —
nema munninum, pegar hann er að
atyrða pá, er aðrar skoðanir hafa en
liann.]
(Niðrl. næst).
+ Áh aftni mánudagsins 5. þ.
m. andaðist að Hólmum í
Reyð arfirSi sóknarprestrinn
hér í sókn, prófastr séra Hall-
grímr Jónsson, eftir langa og
þunga sjúkdómsþjáning.
Séra Hallgrimr sálugi var
sonr Jóns prests jþorsteinssonar
í Reykjahlíð, Jónssonar bónda á
Ási í Kelduhverfi, Jónssonar.
Mó&ir séra Hailgríms var frú
þuríðr Hallgrímsdóttir, þorláks-
sonar, prests á Hjaltahakka. Séra
Hallgrímr var bróbir þeirra frú
Valger&ar sálugu, konu séra J>or-
steins Pálssonar á Hálsi, séra þor-
steins, er síöast var prestr á f>ór-
oddsstab, séra þorláks, er prestr
var til Mývatnsþinga, séra Sig-
fúsar, er prestr var á Tjörn og
síban undir Felli, Pétrs bónda í
Reykjahlíb, frú Hólmfríbar konu
séra Jóns Sveinssonar á Mælifelli,
Solveigar, húsfreyju Jóns alþingis-
manns á Grautlöndum, frú Jakob-
ínu. konu Dr. Grríms á Bessastöb-
um Thomsens, og enn fleiri syst-
kina., því alls voru þau 15 saman,
en 6 munu nú eftir lifa. Er þaö
mikill ættbálkr víðsvegar um
land, sem kominn er frá þorsteini
í Reykjahlíð, lcendr við hann og
nefnist Reykjahliðar-ætt.
Séra Hallgrímr var fæddr
16. ágúst 1811, útskrifabist hann
úr skóla 1835 meb bezta vitnis-
burði („laudabilis“), sókti svo til
Kaupmannahafnar-háskóla og tók
þar embættispróf í guðfræði 1840
með bezta vitnisburði („laudabi-
lis“). — 30. október það sama
ár gekk hann að eiga Kristrúnu,
dóttr ins alkunna merkisprests,
Jóns Jónssonar, riddara, á Grenj-
aðarstað. Eékk hann IJólma-
prestakall sama ár (1840), vígð-
ist árið eftir (1841) og var þar
síðan prestr til dauðadags. Pró-
fastr var hann í Suðr-Múlasýslu
1847—62. — 26. júní 1854 var
honum veitt Reykjavíkr dóm-
kyrkjubrauð, en hann afsalabi sér
því aftr og fékk að halda Hólm-
um. Mun þab að ætlun vorri
hafa komib af því, ab kona hans
frú Kristrún var þá haldin sjúk-
leik miklum (svo að hún lá rúm-
föst um mörg ár samfleytt) og
mun hann því eigi hafa treyst
sér að flytja sig meb hana. —
1850 var hann kjörinn þjóbfund-
armaðr hér úr sýslu og sat hann
á þjóðfundinum 1851. Að því
frá teknu mun hann aldrei hafa
verið við stjórnmál riðinn. En
á þjóbfundi fylti hann flokk inna
frjálslyndu fundarmanna.*)
Séra Hallgrímr sálugi var inn
prúðasti maðr, sem geta kunni,
í öllu dagfari, stiltr manna bezt.
Plann var gáfumabr mikill og
góbskemtinn, manna orbheppn-
astr, þótt fámáll værí. Hagorðr
var hann og, þótt hann temdi
það litt og færi dult með. Hann
var tryggr maðr og vinfastr; var
hann afhaldinn og virtr af sókn-
arbörnum, og inn bezti heimilis-
fabir.
Séra Hallgrímr var búsýslu-
maðr mikill og ráödeildarmaðr.
Var það hvorttveggja að hann
var á einu inu bezta brauði lands-
ins, að þvi er talið er, enda grædd-
ist horium vel fé, og var hann
talinn einna auðugastr maðr í
þessum landsfjóröungi. þó hafði
hann í frammi inn mesta kostnaö
til menningar börnum sinum, og
svo var heimilisrausnin efnunum
samboðin, og var þar jafnan „risna
mikil á búí“. Heimilið var ib
höfðinglegasta, og híbýla-prýði
meiri, en á nokkru öðru utan-
kaupstaðar-heimili hér austan-
lands.
Séra Hallgrímr var karlmann-
legr mabr á velli og fríðr sýnum;
hafði hann verið knár maðr og
fimr i æsku, sem honum var ætt-
gengt, eins og þeim Reykjahlíbar-
bræbrum öllum.
Séra Hallgrímr lætr eftir sig
ekkju, frú Kristrúnu Jónsdóttr,
og fjögr börn, tvo sonu og tvær
dætr. Synir hans eru þeir Tómas,
læknir og kennari við læknaskól-
ann í Reykjavík, og séra Jónas
á Hólmum, er var aðstoðarprestr
föður síns. Dætr hans eru þær
frú þorgerðr, húsfreyja W. Oli-
varius, er hér .var sýslumabr, en
nú er býfógeti í Rpnne á Borg-
undarhólmi i Danmörku, og frú
þuríbr, lmsfreyja sýslumanns J.
Johnsens á Eskifirði.
*) paé er ætlun vor, að hann sé annar
þeirra „tveggja þjóðfundarmanna", er sóra
Olafr Indriðason kvað kveðjuna til, sem prent-
uð er í „Nönnu“ I, 16.