Heimskringla - 16.03.1911, Blaðsíða 2

2 WINNIPBG, 16. MARZ 1911.
HBXUSK&INGEA
1
ED50N
Verjið peningum ykkar í lóðir í
EDSON
Commercial Centre
OG VERDIÐ FJÁRHAGSLBGA SJÁLFSTÆÐIR, |>VÍ J>AÐ VKRÐUR SÉRILVER SA, SEM SVO I'.R heppinn, að rignast i.Odir í kikson, skm við nú bjOðum til sölu.
______________________verður eitir 10 ár ein aí stærstu borgum Vestur-Canda. I/ega hennar er jaifnvel la-tri en Calgary, þegar hún var í faéðin<g. Til að' sýna, að EDSON er nú þegar í uppgangi, skal
þess getið, að þar er nú banki, b'að, lyfjabúð, kirkjur, skóli, ‘lumber yards', kjötmarkaður, rakarastofur, liótel, greiðasöluhús, átta verzlunarbúðir og miirg önnur fratnfarafyrirhaeki í smíðum.
er einnig miðstöð akuryrkju-, náma og viðar-héraða, og nú þegar heíir gull fundist, og mikið af járni og kolum í jörðu. — Mergill og gljásteinn af beztu tegund er einnig þar í
verður einnig um tvö komandi ár endastöð Graud Trunk brautarinnar, austan Kkttafjallanna. Frá Kdson ver&r þvibrautir bygðar í allar áttir, og berinn verður einnig bið-
stöð fvrir allar aifuröir frá Graad_Prairie og Ptace River héruðunum, og eint ig frá Brazeau kolánámunum. — það er áætlað, að það séu átta hundruð milíón tons af kolum þar, og að
á næsta ári tnuni veröa varið tveimur milíó :tum dollars til að viuna þessar kolanámur.
kring víðsvegar.
LÓÐIR
$60.00
TIL
$
100.00
Ágætar borgunar skilmálar
DSO
£R PITTS8URG CANAOA OG CALCARY NORDliR LANOSINS
LÓÐIR
$60.00
TIL
$ 100.00
Ágætir borgunar skilmálar
COMMERCIAL CENTRE.
ICignir Grande Prairie Land &c Townsite Co.
«ru beint austur af Grand Trunk Pacific Town-
site, og verður því næsta íbúðarhveríi við bæj-
arstæðið. I>óðirnar eru á harðvelli, og eru á-
byrgstar h verjum kaupajida sem góðar, því
þrír úr félagi voru skoðuðu þær nápvæmlegtt,
áðttr en kattp voru Lst í landsiiildunni Verið
því óhræddir að kaupa EDSON lóðir, þær
munu fljótlega færa 100 til 1,000 prósenta á-
góða. Jzetta hafa margar lóðir gert í ekki
nándar nærri eins miklum tramfarabæjnm, setn
KESON verður.
COMMBRCIAL CENTRIv verður bráðlega
hlubi þessa bæjar, og þess vegna, ef þið l aupið
lóðir þar, verður á því enginn vafi, að þær
haíkka til stórra muna í verði innan skams. —
Commercial Centre er að cins hálfa nrI:t frá
miðstöð bæjarins, o>g því fyrirtaks íbúðarhverfi.
Lóðdr í Calgiary, í sömu fjarlægð frá miðstöð
borgarinnar, og sem fyrir nokkrum árttm vortt
seldar á $500.00, fást nú ekloi fvrir $2,000.00, o;
Kdson hefir betri legu en Calgary, og ættu því
lóðir þar að þrefaldast í verði á næstu tveimur
árum.
HUNDRUÐ INNFLYTJENDA.
tMörg hundruð imiflytjenda streytna til Ed-
son og héraðsins í kring, því heimilisréttarlönd
eru hvergi ákjósanlegri en einmitt í námunda
\ ið Edson. Jarðveigurinn er hvergf frórri til
akuryrkju en eimnitt þar, og ltvergi er auðugra
námahérað en í nágrenttinu við bæinn, og þcss
vegna hlýtur Edson að verða miðstöð, — ekki
að eins stærsta og bezta akuryrkju og nátna-
svæðisins, heldnr j.iínframt einnar hinuar vold-
tigustu trjáv iiNi r-framleiðsln í Alherta.
Eru því nokkrar ástæður fyrir því, að lóð-
ir í þessum stað ekki tvöfaldist eða þrefaldist
GRANDE PRAIRIE LAND & T0WNSITE C0MPANY
Room 5, Northern Crown Bank Chambers., BRANDON, MAN.
-------- • - : Winnipeg skrifstofa: ---—:—
í verði innan fárra mánaða ? Og hvers vegtta
eru menn, sem áður fyr græddu stórfé á lóða-
katipum í Ifdmonton, Calgary og öðrum stór-
borguin Vestur-Canada, að kaupa lóðir í Edson
ef |mr væru ekkí fullvissir um stórhagnað ?
Við' sktilttm með mestti ánægju gefa ykkur
allar írekari ttpplýsingar, hvað lóðum okkar
viðvíkur. Klippið að eins út upplýsinga eyðu-
blaðdð, og sendið okkur eða utnboðsmæani vor-
um i Winnipeg, Mr. K. K. ALBKRT, eða finnið
okkur eða hann að máli.
IHFORMATION COUPON
K. K. ALBERT. 708 McArthur Bldg.
WINNIPEO
Verið svo vasnir að senda mér allár upp-
lysingar riðvikjandi lóðutn ykkar í Edson.
K. K. ALBERT, 708 McArthur Building, Telephone Main 7323
Nafu...
Áritun.
“hbim.skringla"
IJm Gandreiðar.
(Eftik J. EinakskonJ
1 Ileimskringlu af 4. jan. er
.íYuðfeg en stutt skýrsla “Um loft-
3*^fiag*r’V eftir Snjólf J. Aust-
manu Um Uana hefi ég ekkert að
segja. nema J>að, að ég vildi
taarna að meára hefði venð úr
Knmi teygt, því nóg er efnið.
En kitt var það, scm mér
mrndi leyft að hafa sérskoðun á ;
orönyadin nýja í niðurlagi grein-
tráur.
JHt. Austmann, gamli góðkunn-
iijp tninn, veit það, að þótt ég
hafi «igl ætíð sutlgið eftir sömu
nótam og hann, né hann eftir min-
ain tónstiga, 'þá kemur það ekki
af «3fáð bc stórbokkahætti á hvor-
wga ItKðina. Eg veit því að hann
v<-r6*r ekki æfur við, þótt ég bendi
bparam á eitt, sem hann veit eins
og ég eða betur, en hefir rtus-
jjæt* i orðmyndaninni.
Jrað er eins með orð-fæðingar og
®áj5ra jóðburði, að þær eru ekki
TffinJcg.f ‘teknar út með sældiuni’.
Afkraemið verður ekki ætíð ættar-
|irf®i, og það þótt ættn sé há.
arianist enn nýja orðsins með
Titlaosu hngmvndinni, sem ég reit
tms kér um árið, nl. doctors-dótt-
tnna ‘gagnrýni’. það er ljómandt
gott aýyrði þar sem það á við, en
á Ktið skylt við ‘critic’, eins og
iqr áðor færði rök til. En orðið er
aS aá h e f ð í íslenzkunm með
-iftlansn merkingunni, vegna fað-
vrtrixns eingöngtt, og þess að orð-
iS -ir Mjómþýtt og fagurt. Mest
«r þ*-5 þó brúkað af mönnum, sem
hngsx ekki dýpra en þeim er
kættnlanst !!
er svijrað með nýja nafnorð-
55 kja Mr. S.J.Á., að því leytinu
*ð trrðtð gandreið hefir ætíð
Tcrið fagurt og gott og er ekki
aýtt orð (eins og Mr. S.J.A. líka
aeknr fram), nema að þessari hér-
•jö'g*® snerkingu.
FBagvélar geta ekki heitið gand-
ret #»r vegna þess, að gandreið
Bim merkja ferðin á gancínum,
að gandinum sé riðið, og
TTiÆzti því tala um t.a.m. ‘ljóta
leaaagiÖ’, ‘bága reiðlagið’, o. s.
irr^ efirs og þá hestum er riðið
-31a iteima á íslandi, — þegar farið
rr aneS voða-hraða eða ógaetilega
& gandinum. Flugvél mætti nefna
g a n d og loítflugið gandreið.
það sannar ekki, að flugvél
mogi kalla gandreið, þótt algengt
sé að verða að nefna vagnlest með
gufuafls knúningi eimrelð. —
það er ekki að ná hefð í málinti
vegna þess, að nafnorðið sé r é t t,
heldur af því, að það er myndað
af 1 æ r ð u m manni.
þegar lærður inaður finnttr upp
eða býr til orðmvnd, sem hljómar
vel í eyrum, þýtur hver bjálfinn,
setn vill láta bera á, að hann fylgi
með því nýja og vísindalega, til
og skriíar e i 11 h v a ð það, sem
hægt er að nota nýja orðið við,
til þess að sýna þekkingu sína á
nýjum málmyndum.
það stendur nefnilega eins af sér
tneð naínið ‘eimreið’ í þeirri merk-
ingtt, sem það er jafnan notað,
eins og gandreiðina að ofan á-
minstu. Eimreið e r eiginlega það
að ríða gnfu ! Eg hefi aldrei
heyrt talað tim, að fara með hest-
reið, fara með hjólreið ; ríða hjól-
reið, ríða hestreið. þetta orð ætti
því eins og skáldaleyfm að mega
skipa sæti tneð hortittum, frekar
en fögrutn hugsjónum eða Pist.
Ég er á því tneð Mr. S.J.A., að
jiað sé rétt eins gott, að brúka
fcrnöfn og nafnorð, þar sem þau
eru íinnanlcg, yfir nýjar hugmyndir
án þess að spilla upprtmalegu þýð-
ingunni þeirra, eins og berjast viö
að fæða af sér nýjar orðbjaganir.
En því miðtir er ekki ætíð hægt að
finna forn íslenzk orð eða norræn,
sem brúkleg ertt til að þýða með
nýjar hugsjónir, starfseðli eða véla
parta og vélar.
Til aðgreiningar frá göndum
sagnanna og skáldanna mætti tala
um loftgand, þegar verið er að
ræða um flugvélar ; gandreið ferð-
ina með fltigtækinu, og þá kæmi
nú að því, að fá nafn yfir þann,
sem gandríður, sem þá líklega yrði
að myndast eftir sama ‘principi’
og þegar nafnið Corporal var
þýtt hér uttt árið með fslenzka
hversdagsnafuorðinu r ið i 1 1 (án
venjulegustu nterkingar ]>ess orðs).
það var ekki beinlínis angurblíð
þýíLng', að sttmum fanst, en lík-
lega yrði nú satnt að kalla Ioftfar-
ann gandriðil — svona í bráðinalí
það vill oft til, að þegar notuð
eru algeng íslenzk orð, einstæð eða
samsett, yfir nýjar hugmyndir
(hugtök ?) að ekki þykir fara sem
fbezt á þeim, þótt þau sé-u ekki
1 beinlínis r a n g brúkuð. Ég var
eintt sinni sptirður að, hvað ég
J myndi kalla ‘uxaj>ar’ á íslenzku,
I fyrst óg vildi ckki -sletta’ ensku né
brúka orðbjagianir. Ég átti ekki
: von á, að þurfa að þýða þt-tta orð
fyrir þann, er spurði, sem var |
i lærður maður, en sagði svona út í I
jbláinn, rétt til þess að þegja ekki: í
j Ég myndi, heldtir en að viðhafa !
nafnið ‘uxatím’ eöa 'uxapox', setn j
hvorki getur talist íslenzka né
: enska, — nefria það samney ti!l
Væri það rangnefni ? Hann kvað
I það vera algerlega rétt, en kunni
j eginlega ekki við það, sagði hann.
Ég ætlaðist heldttr ekki til þess,
heldttr varð að ‘verja hendur ntín-
ar’ með einhverju, til þess að sýna
að íslenzka tungan ætti fleiri
nýtanleg orð til, en margur kyniti
að halda.
Fréttabréf.
SAÖKATOON, Sask.
1 febrúar 1911.
j Iledðraði ritstj.
Mig hefir oft langað til, að
senda þé-r fájeinar línur fyrir blað
þitt síðan ég flutti hingað vestur,
til þess að draga athygli landa
minna að þessari uppvaxandi borg
Saskatoon, sem hefir svo góða
framtíð fyrir höndum, en þv- mið-
ur h-efir það dregist.
Fyrir fjórum árum ferðaðist ég
um Saskatchewan og Alberta íylk
in, til þess að skoða mig ttm ; ég
kom við í flestum stærri bæjunum
og mér leist vel á mig í R egina,
Moose Jaw, Calgary og Edmon-
ton, en allra bezt í Saskatoon, og
ásetti mér að flytja þangað við
fyrsta tækifæri. Ég ráðlagði félagi
þvf, er ég vann hjá, að setja upp
verzlun hér, og tveim árum seinna
setti félagið ttpp byggingu, er kost
aði um $50,000, og sér víst ekkert
eftir, að haía gert það, og hefir
heldur enga ástæðu tíl þess.
Arið, sem ég gat um (1907) lá
að eins ein járnbraut gegn um bæ-
inn, C.N.R. frá Regina til Prince
Albert. Nú liggja tvær í gegn um
I hann, C.N.R. og C.P.R. og sú
j þriðja liggur utan við hann, og er
j að leitast við að koma inn í mið-
; bædnn í sumar og byggja vagnstöð
: innarlega í bænum. þá var að eins 1 * * * * &
ein gömul brú ylir Saskatchewau
ána inn í bæinn ; nú eru fjórar nýj
ar orýr.
]>á voru að eins tveir alþýðu-
soólar ; nú eru fimm alþýðuskólar
og edtt Collegiate, sem kostaði
$125,000. ]>á var varla farið að
tala urn fylkisháskóla, en síðan
hefir fylkisstjórnin keypt 1333 ekr-
ur af landi, eina milu frá mið-
punkti bæ-jarins, á og útfrá syðri
bakka Saskatchewan árinnar, og
var byr jað að byggja sumt af há-
skólanum í sttmar sem leið, sem á
að kosta þegar ailar byggingar eru
fullgerðar $3,000,000.
Árið 1907 var fólkstalan að eins
um 4,000, en nú er hún 14,000. ]>á
voru engar heildsölubúðir í bænum
en nú eru yfir níutiu, og margar
eiga að byggjast í sumar, meðal
hverra er J. II. Ashdown og Great
West Saddlerv Co. frá Winnipeg.—
Nú ertt fjórtán bankar í beenttm,
og gera allir mikla vérzlun. 1 sum-
ar á að byggja fimm nýjar ,kirkjur
— tvær af ]>om, methodista og
I’resbvterian kirkjurnar, verða
mjög stórar ; sú fyrri á að kosta
$100,000, fyrir utan lóðir þær, sem
hún verður bygð á, sem erti "$30-
000 virði. Tvær nýjar kirkjur voru
bygðar í sumar sem lcið. Bráðlega
verðttr bygt nýtt bæjarráðhús, og
að líkindum verðttr byrjað á því,
að leggja strætisbrautir í sumar.
Afstaða Saskatoon bæjar er liin
ákjósanlegasta, rétt í miðju fylk-
intt. Ilveitilönd öll út frá bænum
eru hin I>eztu ; hvedtiuppskera árið
1909 í Saskatchewan var til jafn-
aðar 22.1 bushel af ekrunni. í Mani
toba var hún 17.33, í Alberta 20.2,
Minnesota 16.8 og í Dakota 13.7.
Verð á beejarlóðum og öllum
eignum í Saskatoon hefir aukist á
þessum fjórum árum frá 100 til
1,000 prósent, og er alt al að
hækka. ]>að er enginn efi á því, að
þær eiga eftir að margfaldast aft-
ur næstu fimm árin.
Atvinna er hér næg á sumrum,
og vel borguð, en minui á vetrum,
enn sem komið er.
Ég vildi ráðleggja þedm, er hafa
í httga, að flytja vestur til Saska-
toon, eða ná sér í fasteign þar, að
gera það sem fyrst. pmm, sem
vilja skr.ita mér unt upplýsingar,
skal ég veita þær. Og þedim, setn
geta komið hingaö til að skoða
!sig um, skal ég sýna bæina. Staða
mín geíur mér talsvert frjálsræði ;
é,g er kunnugur afstöðu bæjariins á
alla vegu, og einnig kunnugur
mörgttm áreiðanlegum mönnum,
sem ég get fengið upplýsingar hjá.
Ég vildi gjarnan sjéi sem flesta
íslendinga setjast að í aðalborg-
um Vesturlandsins og taka þátt í
að byggja þær upp.
W. Christianson,
Address : Box (>65.
Vinsamleg leiðbeining.
]>ar eð þið hetrar Ároason og
sonur, kaupímenn í Churchbridge,
og nokkrir fleiri hér í Thingvalla-
nýlendti, hafið eignað mér fretta-
bréf það, sem skrifað var héðan úr
bygð og út kom í Ileimskringlu í
sl. janúar, með ttndirskrikinni •
“Hallur fréi Horoi”, — þá gefst
ykkur hér með til vitundar, að
ekkri cin einasta setning í áminstu
bréfi er httgsuð eða skrifuð af mér.
Ég verð því að biðja ykkur, herr-
ar mínir, að stefna gctgátum ykK-
ar um höfundinn í einhverja aðra
átt. — Ekki skial mig ttndra bnð,
Mr. G. Árnasom, sem birtir drautn
)>ian í síðasta blaði Ileimskringlu
tindir gervinafninu ‘Njáll’, — þó
þig dreymi illa undir ábreiðunni.
sem Hallur gamli á Fróðá breiddi
yfir þig í áður umgetnu frétta-
bréfi. En hitt lieíði þér átt að
vera vorkunnarlaust, fvrst þú
tókst heldur það ráðið, að gefa
ttpp málefnið en nét í persónu
Halls, að fara réttu leiðina heitn
að Fróðá.
Aldrei kom það fyrir gamla Njál
á ganvla ]>iagvelli, að hann sækti
mál í rangan fjórungsdóm, eða
hann réðist á naut þeirra manna,
stm hann átti í deilum við.
Fyrst þú fékst þá makalausu
flugu í höfuðið með nýja nafnmtt,
að fara aö þruma af ölltt aflí fram-
aní bola tranila mannsins á Fróðá,
og gefa það í skyn, að nautið öf-
undi þig, f staðinn fyrir að reyna
að bjarga málstað þínum og sjálf-
um þér frá því, að skolast lengur
í hæðttisuldum lesenda fréttabréfs-
ins, eins og gamli Njáll mundi gert
hafa í þínum sporum, — þá eru
það vinsamleg tilmæli mín og fleiri
bænda, seim búum norðttr afChurch
bridge, að þú farir réttu leáðina
heim að Fróðá næst þegar þú ark-
ar út á ritvöllinn. Jyví ég get full-
vissað þig um það, að ekki eitt
einasta æf okkar nautum öfundar
|>ig. Og þess vegna viljum við þá
líka, að þau hafi frið fyrir þér. —
Má og vel vera, að Fróðár nautið
öfundi þig ekki heldur um ]>að lýk-
j ttr með ykkur Halli.
Ég vildúóska, að þér fari það
I mikið fratn í skósiniðaverkstæðinu
að þá hittir ‘plukkuna' á höfuðið
næst, þegar þú leggur af stað
heim að Fróðá.
Churchibridgie, 4. marz 1911.
S. V a 1 b e r g.
Ekki er alt sem sýnist.
Hart er að verjast vörerum grimmu
vélabrögðum þessa heíms.
einn 1 heimi drungans dimrnu;
dularöflin tðfra geima
við að berjast. Sfzt nær sæma
þó sjAist fliigra bro» & vör
af útlitinn aðeins dæma
innra mannsins, sönnu kjör.
Oft er, sá helst sýcist kátur
særður djúpri hjartans und,
yfirskyni skýldur hlátur,
skemtun enga færir lund
þyrnar fjölga er aukast árin
eyðist blfðu, rósemd dvín
falla í Ieyni tregatárin,
trauðla gleði bjarmi skýn.
\ onir blikna vinsæld smækkar
vélar dafna heimsum láð,
vegnr stirðnar, voðinn hukkar,
veiklast hugur, förlast ráð
eitur snákar elta, hrekkja.
einstaklinginn hverja stund,
svfkja, tæla, beygja, blekkja,
benjar svella, kólnar lund.
Svona gengur dag frá degi,
dularrúnir breita mynd,
hrjóstugum ft hröklast vegi,
hrakin, vafin, erfða sýnd,
En samfylgd skortir sannra vina,
sem að rétta lfknar hiind,
að lækna sárin, sorgir lina,
og svæfa óláns bitur grönd,
Jóhannes H. Hunfjörö
Sendið Heimskringlu til
vina yðar á IslancS.
/.