Heimskringla - 04.05.1911, Blaðsíða 2

B*S 2 V.’INNIPBG, 4. MAl 1911,
BBIMSEHIN GL A
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□DDDDO
■1
I
Þrjú kvœði.
I. UÖOGVINN SKÓGUR.
svi
Níöingsverk ! — og hryg5ar-sjón aS
svona leikin-.i skógar-reitinn miinn !
breiöst þú hefðir íram með allri á,
ef þeir hefðu’ ei rifið stofninn þinn ;
hlíðin væri vaxin þóttum ,mieið,
— vei þeim, sem að ræna skrúði lands ! —,
kliður væri' á þinni þrasta-leið,
þig ef hefði ei smánað öxi manns.
Ilvernig dirfist nokkur mannleg mund,
mörkin fagur-krýnd, að högigva þig ?
— daggartárin skjálfa’ í skemdum lund,
skærir himr.igeislar srpegla sig ;
munu’ á vor þín minna og horfin ár
— mistan tlóma — þessi skógar-tár ;
þó þig verma bimins röðull hár,
hvernig ættu' að gróa öll þín sár !
Hefði’ ei ö<xin höggvið stofninn þinn,
hlýlegt væri skjól við limið frítt,
margur hyrfi' í helgidóminn inn,
hugur fengi ró í stormi títt ;
þætti ofheit hádags sumar-sól,
svölun mætti fá við lauftjald þitt,
undir krónum ættu fuglair skjól
og á greinum bygðu hreiður sitt.
Beinir viðir risu himin-hátt,
heföi féð ei nagað ungan kvist,
lauf í vindi hærst við loftið blátt,
blærinn hefði faömað þig. og kyst ;
annaðist þig engin mannleg hönd
— annars vTæri’ ei hcltið svona bert — ;
ísland saknar : Ó, þið skógarlönd,
öfunda ég laufskrúð ykkar hvert ;
Beygja lágar hríslur höfuð sitt
hér að moldu, — og mér vökna brár,
er ég lít á leiðið, — rjóSrið þitt,
— Ioftiö angar þó við daggar-tár ;
— uppi’ í trjánum áður þröstur kvað,
er nú dáið sumar-kvakið það ;
hér á fornum helgum — undra-stað
hnípa kvistir, — liggur visnað blað !
II. KVOLD-SKY.
Ilver er sá ’inn silfurbjarti hjúpur ?
silki tjaldast himin-marinn djúpur,
þreiðast kvöld-ský fyrir sólar-sal ;
sér þó geginum, ótal op á milli ;
ofið hefir drottins' hönd, með snilli,
úða-blæju yfir sjó og dal.
Úti’ er logn og yndisblandinn friður
andar nú í hjartað til mín niður,
hugann blíðkar heála.gt sumarkvöld ;
uppi’ í lofti ómar fugla-kliður, ,
undir tekur hamrafossins niðu/r,
breákkar tóna-bylgjan — þúsundföld.
Upp í fjarskann andans sjónir miöa,
iða smá-ský, tvístrast þar og riða
bjartir möskvar hyfgjum loftsins á ;
á þeim festist fjöldi himinljósa,.
íjærst í vestri er úða-bakki rósa,
í austri’ er skýlaus uppheims-höllin blá.
Daggarblæjur liðast lofts í hæðum —
líkt og faldar blakti’ á töfraslæðum,,
birtast, hverfa, breiðast fjær og nær ;
frjálsar dansa’ í friði sólar-hallar
fagurskrýddar Iluldur loftsins allar ;
Alvalds kraftur uppheims-strengi slær.
I,eiðast smá-ský ljóss á örmum þöndum -
likt og englar taki saman höndum ;
iöa vængir eilífðar urn geim ; —
en við hafsbrún yzt hjá vestur-ströndum,
aítan-sól, sem lampa í hjálmaböndum,
lætur drottinn loga handa þeim.
III. þÚ, IILJÓMSINS GUÐ.
þú, hljómsins guð ! með víötækt undravaldi,
þinn vænigja-máttur lyftir þreyttum hug,
er flý ég til þín, inn —.einn — á kveldi,
þú afl mér glæðir við játt tóna-flug ;
þú friðinn ber !
ég fagna þér !
þú fylgir mér til hugsjónanna landa,
trveö himin-sælu eilifðar í anda ;
— minn uppheims guð ! ég fagna þér !.
þú eykur hvíld á eftir dagsins striti,
er orgel-tónar bla'.idast hlýtt í sál,
sem geií la-straumar gieims — meö ótal liti ;
þú guð ! við h j a r t a ð talar alheiras-mál.
Ó, dýrð sé þér !
og dvel hjá mér ! ’
í draumi láttu söngva-málið hljóma
sem bergmáls strengklið þýðra Edens-óraa,
þú, alheims guð ! — ég fagna þér !
Lárus Thórarensen.
— Iýimreiðin.
[«]
B
l*J
mfnTnna*i*w»i»«i«in>~
□ □□□□□□□□!□□□□□□□□□□□□□□□□□□□ jnf
Ferðasaga.
þann 16. maí 1910 lugöi ég af
stað í ferðalag utn íslenzku bygð-
irnar í Alberta og Saskatchewan.
Ég ætlaði upphailega ekki nema
til dóttpr minnar, sem býr í I'd-
monton. Eg lagði af stað frá'Ham
ilton, N. Dak., og fór til Winnipeg.
I£kki dvaldi ég í höfuðstað Mani-
toba í það skiftið, heldur lagði ég
af stað daginn eftir áleiðis til Ed-
montoa. Ferðin þangað tók um
hálfan annan sólarhring, og ég var
j orðinn þreyttur, þegar ég kom til j
bæjarins. Eg hafði sent hiaðskevti i
frá Battleford til dóttur minnar
greindur og hag.orður sem faðii
hans.
Nœst heimsótti ég Hróbjart Ein-
arsscn, bróður Methúsalems Ein-
arssonar á Mauntain, N.D. Ilann
tók mér tveim höndum og kvaðst
glaður að frétta af högum manna
í North Dakota. Hróbjartur býr
rausnar.búi og heimili hans tr sönn
fyrirmynd að gestrisni og híbýla-
prýði.
Sv'o ór ég til Jónasar Jónsscn-
ar, frá Saurbæ í Skagafirði. Ilann
býr íast við Markerville bæinn, og
á landið, sem bærinn stendur á.
Ilann er glaðlyndur og góður heim
að sækja.
að láta hana vita, hvenær ég kæmi j Eftir að hafa dvalið 7 daga í
J — svo hún mætti mér á járn- . hinni blómJegu Alberta nýlendu og
brautarstööinni og fór með roér skemt mér ágætlega, lagði ég af
j heim til sín. Hún er gift innlend- stað til Edmonton. Eg fór af
j um manni, að nafni McArthur, j heimili Bjanta, sem áður var get-
i sem stundar rakara-iðn þar í borg- ið, með syni hans Vilhjálmi, sem
inra.
Annan daginn, sem ég var í bæn-
j utn, mætti ég Jóni Péturssyni, frá
Kolgröf í Skagafirði, gamall
b.enda-öldungur. Hann er hraustur
og ern, þó hann sé kominn á átt-
ræðisaldur, og hefir lifandi áhuga
í fyrir öllu því, sem er að gerast
Jheima á ættlandi voru. Kemur
það þar í ljós, sem víðar, að hin
j eldri kynslóð þjóðar vorrar hér
t vestra, ber ennþá heita ást til ætt-
j hefir verzlun í Markerville ásamt
: Jóni ibróður sínum og einnig keyr-
ir póstinn frá Markerville til In-
násville. Á leiðinni fórum við i
1 gegnum Tindastól, og hitti ég þar
'Jóhann Bjarnasoii, póstafgrciðslu-
mann. Hann býr við góð cfni á
320 ekrum af landi og hefir stóra
gripahjörö. Bú hans er í mesta
uppgangi. Efalaust er hann einn af
miestu efna og framfaramönnum
bygSarinnar.
lands síns og æskustööva, þó sii , Eg dvaldi tvo daga í Edmonton,
i tilfinnfng komi misjafnk-ga í ljós. , þegar ég kom aftur. Ekki fór ég
Mér féll vel við borgina Edmon- samt mikið tim borgína. þó kom
ton, þó hún sé enn ung, þá hefir *K til gamla Jóns Péturssonar.
! hún 40 þúsund íbúa. Borgin er | Eg lagði af stað frá Edmonton
rnjög falleg, það sem ég gat séð af þann 30. maí, og fór til Wadena í
j henni. I.oftið er hreint og ólíkt Saskatchewan. Kom ég bangað
þvi, sem það er í flestum stórborg daginn eftir. Eg var svo heppinn,
um, sem ég hefi komið t. Ifnda er aS hitta Piétur Johnson, sem ég
loftslagið í Alberta fjarska hreint h:"fði kynst hér í #North Dakota,
; og holt þar sem ég kom, og átti og tók hann mig heim til sin. —
j mjög vel við mig. Pétur er gripakaupmaðttr og ltefir
Frá Edmonton fór ég til Mark- mikið um sig, því attk þess sem
erville, Alta., og dvaldi þar sjö kauPlr 111 1 ttvlendunnt
daga. Markerville er bygð mest af °K Mur þá til Wadena, þa htfir
íslendimgum. það er lítið sveitar- hamii land á F.lfros. Ilann er at-
þorp ; hefir póstafgrciðslustað, 3 orktmtaður, framgjarn og hygatnn
verz.lanir og smjörgerðarhús. Eng- Þ''1 hkleK1,r trl aö veröa hV2Ö
in járnbraut Hggur þangað. sinni 111 Kaffas og framfara. Eg
. var eina nótt hjá honutn og hann
Meöan ég dvaldi í þessari bygöý , jj,eyrg^ mijr daginn eftir til Guð-
var ég hjá Bjarna Jónssyni, frá va.ifj.ar Jónssonar, gamals ná-
| Búðum í Skagafirðt, gömlum æsku rMna míns frá Nortli Fakota.
vin mínum, og konu hans þor- Hann tók mjÖR vel k m6ti m£.r og
björgu Jóhannsdótturj frá Garði í þ^tti v,æílt um að sjá mann stttm-
| H'egrainesi. ]>essi hjón hiía liáHla an frá gömlu bv.göinni sinni. GnÖ-
j niílu frá Markerville. þau gerðu val(li heflr mi'ki,ð (),g ROtt akur.
alt mögulagt til aö geia mér lífið lanrl 0jr fjöld-a af griptim ; t.d. 12
þægilegt og skemtilegt. Ketröi ]njólkurkýr. þótti mér mjög gam-
I Bjarni mig út um bygðina, svo fg» „ 5 skoSa bústofn hans oir ttrn-
gat séð og talað við marga forn-
ktinningja )>ar.
Fyrst kom ég til Kristins Krist-
innssonar, eins af mestu efna- og
; framfaramönnum þar í bygðinni.
Hann er jafn fjörugur og skeroti-
J legtir eins og hann var, þegar hann
j var hjá okkur Dakota húum, og
| þótti mér mjög gaman að koma
heim til hans.
því næst fór ég til St. G. Steph-
ánssonar skálds. það er ba'ði
skemtilegt og fróðlegt, að heirn-
sækja hið margfróða og spakvitra
•fjallaskáld. Öefað er Stephán G.
Stephánsson einn af mestu og ein-
j keiinilegustu gáfumönnum þjóðar
i vorrar. Skilningurint; er ó.'e:iju-
lega skarpur. Dómigreihdin óvenju-
lega skýr ; og þrátt fyrir það, að
hann hefir orðið að stir.ida bú sitt
j osr ganga til erfiðisvinnu, eins og
aðrir af frumbýlingum þessa lands,
| er þekking hans á nútíðarstsfnum
i o<r vísindum yfirgripsmikil og ná-
} kvæm. — það, sem einkennir St.
IG. Stephánsson sem skáld og
j man:i, er sjálfstæði hans og frelsis-
i þrá. það eru þessir tveir eiginleik-
I ar, sem hafa markað stefnu hans
; öllu öðru fremttr ; það eru þeir,
; setn hafa valdið því, hversu misk-
! unnarlaust hann ræðst á alt, sem
I að hans dómi heftir sjálfstæði og
skoöunarfrelsi einstaklingsins, og
j handtiik hans eru ómjúk og karl-
j miannleg. En jafnframt þ ví er
: framkoman svo skorinorð og
drengileg, að hún vekur ekki að
{eins aödáun flokksbræðra hans,
j heldur virðingu þeirra, sem atvik
og skoöanamunur hefir skipað í
mótstöðuflokk hans. Hjá St. G.
Stephánssyni koma hin beztu ein-
kenni hinnar íslenzku þjóðar skýrt
í ljós : Gestrisni, sjálfstæði í skoð-
ttnum, drenglyndi og óbilandi karl-
menska til að mæta lífinu og berj-
Jast fyrir skoðunum sínttm. — Eg
j dvaldi all-lengi hjá St. G., og
I ræddtim við um forna æskudaga
j og málefni ættlands vors og þjóð-
j ar. — Stephán hugsar mikið ttm
málefni ættlaaids sfns, og ber inni-
j letra ást til þess — Stephán býr
við allgóö efni, þykir vænt nm
heimili sitt og stundar það með
atorku og hagsýni.
Frá Stepháni fór ég til Sigurðar
sonar Jóns heitins skálds Arnason-
ar frá Yíðimýri í Skagafirði. þar
dvaldi ég stutta stund. SigurSur
er gleðima'ður mikill og gestrisinn,
en í þetta sinn hvíldi þung sorg
vfir heimili hans, því kona hans lá
all-þu:igt haldin á .sjúkrahúsiuu í
Red Deer. SigttrSur er maÖur vel
bptur þær, sem hann hcfir gert á
landi sintt. Og ekki skortir gest-
risnina hjá hontim ; var sem hann
ætti bróðttr að fagna, þar sem ég
yar, og lét sér ttm ekkert jafn hug-
að eins og það færi vel 'tm mig og
mér vrði dvölin sem skemtilegust
og ánægjulegiist.
Daginn eftir fór ég til Wynyard,
sem ier að eins tveggja ára gatnalt
þorp, en í hinum mesta uppgangi.
Mætti ég þttr fátinum gömlum
gömlum kttnhingjum, sem mér
þótti va'nt um að sjá. Ég stóð
lítið við í bænum, því Skúli GuS-
mundsson, gamall kunningi ini:in,
kom og sótti mig. og fór með mig
lveim til föður síns, Uárusar Guð-
mundssonar, sem lengi bjó í Pem-
bina í N. Dak. Hann nefir numiö
land 5 miltir frá Wynyard og líður
vel. Uárus tók mér vel, eins og
allir aðrir, og lét keyra mig til
Kára þórarinssonar, sem áöur bió
á Akra, N. Dak. Kári býr ágætu
búi, hefir mikið land, undir ræktttn
og evktir það stöðugt. Ahuginn er
mikill og lifandi, starfsþrekiö óbil-
andi.
j Kári keyrði mig til Guðvalda
daginni eftir, og dvaldi ég l>ar í
tvo daga, og lagði'Svo af stað til
Wadena, til þess aö fara til Winni-
;>eg. Ólafur Jóhannsson, gamall
nágranni minn tir North Dakota,
kevrði mig til járnbrautarstööv-
anna í Wadena. Ólafttr á myndar-
lega verz.lun í Elfros og bar að
auki 320 ekrur af landi í hinni
ii:tgu en þó vel þroskuðu nýlendtt
íslendinga, Við keyrðum þvert í
geginum nýlenduna, þegar við fór-
ttm til Wadena, og hafði ég gott
tækifæri til að skoða laadið.
Nýlendan er ein af yngstu bygð-
ti m íslendinga í Canada, en mikla
framtíð ætla ég húaieigi fyrir hönd
um. Eiaiktim virðist landið norðttr
lrá: Elfros vel fallið til ræktunar,
en austurhiluti bygðarinnar sýnist
hrjóstrugri. — AS mínti áliti voru
það engar öfgar, sem Heimskringla
fór með í fynra tim þá nýlendii. —
það, sem mest stendur bvgðitini
fyrir þrifutm, eru sumarfrostin og
vorktildarnir. Til dæmis má geta
þess, að nóttina, sem ég var a
ferðinni frá Edmonton til Wadena,
þurfti að nota hitunarleiðsluna í
farþegavagnintim, og þó var kom-
ið fratn í júní.
Jzað voru margir aðrir í bvgð-
inni, sem mig langaði til og var
búinn að ásetja mér að tjá, en
sem ég ekki gat séð ýmsra orsaka
vegna.
Tóbak-Yísindalega meðferð þess
TILBÚNINGURINN. — Tóbak' er jurt, og eins og allar
aðrar jurtir þarf undirbúning til mannlegra nota. það er eins
mikill munur á réttilega tilbúnu tóbakí og blöökutóbaki eins
og á hrárri eða hæfilega soð inni fæðutegund. Sósan er tóbak-
inu það sem suðan er fæðiin ni, eða ólgan víninu. NEFTÓBAK
ER VÍSINDALEGA TILBÚIÐ TIL MANNANOTA.
Hversvegna tóbaks notenclui- kjósa Danskt
framar öllu munntókaki:
það er tilgert tóbak í þess hreinustu mynd.
það er keim-hetra og hel dur styrkledk sínum og keim.
það er drjúgt af því þaö endist betur. það dregur ekki at-
hygli, því það er ekki tuggið — að eins sett milli .munnigómanna
það eftirskilur kælandi smekk í munninum. það er tó-
bak vísindalega tilreitt til mannlegra nota.
Grieði og hreiuleiki ábyrgstur.
Kaupmannahafnar Munn- Neftóbak er gert af bezta og kröft-
ugasta blöðku-tóbaki, aS við bættum þeim efnum, er hafa sötnu
eiginleika og blöðku-tóbaks hreinsaður keimlögur. Tilbúningtir-
inn viðhcldur tóbaksgæðunu m og ltrekur remmuna úr laufinu.
aÐVÖRUN'
Takið að eins lítið í mttn n, — annars fmst yður máske tó-
bakið of kraítmikið.
Danskt Munn-Neftóbak er smá korn af hreinu, sterku munn-
tóboki. þess vegna veitir þa ð betur kraft sinn, en blöðku tó-
■bak eða stórskorið tóbak, rétt eins og smámalað kaffi gefur
kraftinn frá sér betur en grófmalað.
COPENHAGEN SNUFF
Er heimsins bezta
munntóbak
NATIONAL SNUFF COMPANY, LIMITED
900 St. Antoine St, HONTREAL
“heimskbingla”
The Hyland Navigation Co.
hefur nú op» uð
SUMAR SKEMTIFERÐA SKRÁSETNINGAR
Margar þejiar skráðar.
TJALD5TAÐIR til leigu til sumartlvalar, í
“HYLAND PARK”
Rétt við ána. Dýrðlegt útsyni. Straitisvagr.ar á hverjum tuttugu
rafnútum.
HYLAND NAVIGATION CO.
13 Bank of Hamilton Chambers. •Winnipeg.
Meö Þvl aö biöja æfinlega um
“T.L. CKtAH,” þá ertu viss aö
fá ágwtau viudil.
(CNIOX MADE)^
Western Cigur l’setory
Thomas Lee, eigandi WinnnipeK
Alorgumnn þarin 8. júní kom ég
til Winnipeg og dvaldi þar þaligað
til kl. tvö daginn eftir, hjá Árna
Jónssyni, stjúpbróður míntim. —
Ég notaði þann tíma til þess að
skoða mig ttm í bæntim, og naut
til þess leiðbeiniingar frá JóntSam-
syni, lö'gregluþjón.i. — Margt ei
það og mi'kið, sem þessi bráð-
þroska og framfarabær hefir að
sýna, og miklar eru breytingarnar
síðan íslendingar fyrst námu þar
staöar, þegar bærinn var að eins
smáþorp á bökkum Rattðár. Kn
alt er það svo kunnugt lesandan-
iiin, að ég hvgg óþarft að fjölyröa
um það. Lítils mundi ég þó hafa
notið af því, sem gama:i Oj fróð-
legt er að sjá 1 Winnipeg, ef herra
Samsonar defði ekki notið við, því
erfitt er að'rata um borgf’.ta fvrir
ókunnuga. Sýndi liann mér hina
mestu kurteisi., fvlgdi tnér ttm
borgina og að síðustu á járn-
bratitarstöðina, þegar ég lagði af
stað heimleiðis.
Að endingu þakka ég vinum mín
um í Alberta, Saskatchewan og
Manitoba fyrir þá stöku aluð og
gestrisni, sem þeir sýndtt mér á
þessti fqrðalaigi, og sem gerSu mér
dvölina í bygðum sínum svo
skemtilega.
Jóhann Tóhannsson.
JÖN JÖNSSON, járnsmiður, að
790 Notre Dame Ave. (horni Tor-
onto St.) gerir við alls konar
katla, könnur, potta og pönnur
fvrir konur, og brýnir hnífa og
skerpir sagir fvrir karlmenn. —
AR vel af bettdi levst fvrir litla
ISLENZKAR BÆKUR
Ég undirritaður hefi, til sölu ná-
lega allar islenzkar bækur, sem til
eru á markaðinum, og verð að
hitta að Lundar P.Ö., Man.
Sendið pantanir eðaifinnið.
Niels E. Hallson.
Dry kkj uskapur
og tóbaksnautn.
Ef til væri meðal, sem læknaði
drykkjuskaip og tóbaksnautn, án
vitundar og. tilverknaðar neytand-
andans sjálfs, þá yrði það merk-
asta uppfynding aldarinnar, því
hver drykkjumaður og tóbaksneyt-
andi hyrfi á skömmum tíma.
Ilver sem heftr í hyggju að
Jækna antuuthvorn þennan ávana
kunningja sinna á þennan hátt,
mun sjá, hversu fráleitt bað er, ef
hann hugsar ögn um það.
J>aS þarf að beita fullkominni
einlægni við þann, sem lækna skal.
Með haus aðstoð má lækna hann
af hvorum þessutn löstum, en á-
rangurslaiist án hans hjálpar og
samþykkis.
Dr. McTaggart í Toronto, Can.,
ábyrgist, að lækna mienn af
drykkjuskap á þremur til fjórum
dögttm, ef forskriftum hans or ná-
kvætnlega framfylgt. Læknirinn
hefir selt þétta ofdrykkju læknis-
lyf til fleiri ára og ltefir bætt
fjölda manns. Lyfið kostar að
eins $25.00 og mun reynast etns
vel, ef ekki betuf, og nokkur $100
lækning, sem völ er á.
Meðal hans móti tóbaksneyzlu,
er sérstaklega tilbitið í því skyni.
Kostar að eins $2.00, og geta
mettn lœknast af því á hér ttm bil
tveimur vikum
Bæði lyfin eru ágæt til styrking-
ar líkamans, og hafa erigin óholl
eftirköst á þann, sem læknaður er.
Fjöldi vottoröa gefin af fúsum
vilja. Getur hver fengið að sjá
þau, sem þess óskan
Lyfin send, þegar borgun er
fengin. Burðaggjald ókeypis. Bréfa-
viðskifti boðin, — stranglega
heimuleg.
Skrifiö eða ráðgist við
K K ALBERT,
einka-umboSsmaStir í V.-Canada,
708 McArthur Bldg., Winnipeg.