Heimskringla - 24.10.1912, Blaðsíða 6

6. BLS.
WINNIPEG, 24. OKT. 1912.
GEIUSKEin GLA
MARKET HOTEL
146 Princess St.
á móti markaðoooD
P. O’CONNELL. etgaadi. WINNIPEG
Beztn vínfftn*? viodlar og aÐhlynning
góö. Islenzkor veitingamaður N.
Halldórsson, leiöbeinir lsleodingom.
JIMMY'S HOTEL
BEZTU VÍN OG VINDLAK.
VlNVEITARI T.H.FRA8ER,
lSLENDINGDK. : : : : :
Jamea Thorpc, Elgandl
Woodbine Hotel
466 MAIN ST.
Stwrsta Billiard Hall 1 NorövestorlandÍDo
Tlo Pool-borö.—Alskooar vfn og rtndNr
Gleting og fneOi: $1.00 á dag og þar yfir
l.ennun A llenu
Eigendor.
Hafið þér húsgðgn til söln ?
The Starlight Fumiture Co.
borgar hæsta verð.
593—595 Notre Dame Ave.
Sími (larry .3884
♦---------------------------------»
A. H. NOYES
K JÖTSA Ll
Cor, Sargent 6c Beverley
Nýjar og tilreiddar tjöt tegondir
íiskur, fuglar og pylso'r o.fl.
SIMI SHERB. 2272 13-12-12
♦---------------------------------♦
D0M1N10N
HOTEL S
523 MAIUST.AVINNIPEG
Björn B. Halldórsson,
eigandi.
P. S. Anderson,
veitingamaöur.
TALSlMI 1131
BIFREIÐ FYRIR GESTI.
Dag-sfœtii $1.5o
Legsteinar
A.L. MacINTYRE
selur alskyns legsteina og
mynmstöflur og legstaða
grindur. Kostnaðar Aætlanir
gerðar um innanhús tigla-
bkraut
Sérstakt athygli veitt utan-
héraðs pöntunum.
A. L. HacINTYRE
231 Notre Daroe Ave. WINNIPEG
PHONE MAIN 4422
6-12-12
<<Höfuðlærdómar.,>
Svo heitir rit nýútkomiS eítir
þorstein Björnsson prestaskóla-
kandídat. Kitiö er prentaö í -‘Col-
umbia Press” í Winnipeg. þaö er
72 blaðsíður, pappír í betra lagi,
letur frekar smátt á þessari bóka-
tegund, s. s. Höfuölærdómafræöi.
Málið er hreint og snjalt víðast
hvar, framsetning og málsietningar
skipulegar yfir höfuö. Prentvillur
fáar, en fá aíbrigöi á venjulegri
réttritun.
Höfuölærdómar skiítast í þessa
kafla : — 1. formáli, 2. inngangs-
orð, 3. I.úterstrúin, 4. Únítara-
kenningin, 5. “Nýja guöfræðin”,
niöurlag, og síöast tilvitnamr í
“Nýju guðfræðina”, eftir K. J.
Campbell.
t formálanum skýrir höf. Höfuð-
lærdóma frá því, aö hann hafi not-
ið aðstoðar frá 3 lúterskum prest-
um, og 2 únítariskum prestum, að
hvað miklu leyti er ekki ljóst.
Skaði er, að hann skyldi ekki afla
sér aðstoðar hjá klerkum “Nýju
guðfræðinnar”, úr því hann aflaðd
sér aðstoðar hinna áðurnefndu
klerka, eða geta þess, að klerkar
“Nýju guðfræðinnar” bafi neitað
sér aðstoðar, ef hann hefir til
þeirra leitað.
Ennfremur tekur höf. þuð skýrt
fram, að hann hafi “hlotið ágætan
styrk utan að”, sem sérstakur
maður hafi veitt af höfðingsskap.
Hann minnist á örlæti og andleg-
an áhuga, sem enn ekki hafi yfir-
gefið íslen/.ka þjóð.
þá eru inngangsorðin. þar getur
höf. þess, að “trúarþörf” hafi ein-
læ<rt gert vart við sig hjá þjóð
vorri, — að hún hafi tekið “með
íögnuði” við kristinni trú. En
landslýð hafi verið býsna tregt að
yfirgefa katólskuna, þegar siða-
bótin kom til sögunnar. En þegar
Lúterskan var orðin landföst, sé
vafamál, hvort önnur eins rækt
hafi verið lögð við hana í öðrum
löndum. 1 því sambandi nefnir höf.
hina andríku trúargarpa Hallgrím
Pétursson og meistora Jón Vída-
lín. U.m fyrsta atriðið verða deild-
ar meiningar, ef á sögum skal
byggja ; annað atriðrð er einnig
of fljótt yfirfarið. Jin hið þriðja
er sannleikur. það er mjög svo
hæpið, aö það hefðu fundist menn
kristnir í dag á meðal íslendinga,
ef ekki væru til Passíusálmar Hall-
gríms Péturssonar og helgidaga-
prédikanir meistara Jóns Vídalins.
Mér vitanlega eiga, engar mótmæl-
endaþjóðir eða kirkjudeildir eins
hreintrúaðar og “brennandi í
anda” — guðsorðabækur, sem bæk-
ur þessar.
þá er Lúters-trúin. Sá kafli skift-
ist í VII. parta, fyrir utan inn-
ganginn. það eru höfuðlærdóms-
setningar Lúters-trúarinnar, sem
barnalærdómskverin fjalla um að
meiru og minna le<yti. PÍn hér eru
þeir settir fram bæði skipulega og
auðskildir, hverjum sem skilja vill.
þar er sýnt, að Lúterstrúin er
sönn trú, sem bygÖ er á óhreyfan-
legum höfuðlærdómum ; hún er ó-
hreyfa.nleg., ekki óákveðnar lausa-
lopa kenningar, og einstakra
manna stefnur, sem berast fyrir
vindi geðþótta hvers og eins, pré-
dikaxa eða orðsins heyrara.
Kaflinn um Únítara-kenninguna
er í VII. pörtum, ásarnt söguleg-
um inngangi. þar er sýnt fram á,
að Únítarar binda sig ekki við
trú, beldur ,að eins kenningakerfi
og- stefnur, sem alt getur verið
hreyfanlegt, en afar-frjáLslynt fyrir
dnstakling, og samrýmst við flest-
ar nýungar, breytingar og dag-
breytni.
Kaflinn um “Nýju guðfræðina”
er í VII. pörtum, ásamt inngangs-
orðum, þar sem skýrð er stutt-
lega frásaga hennar. Sú guðfræ&i
hefir enga trú meðferðis, eftir
skýringum höf. Hún kennir stund-
um, að guð sé persónulegur guð,
en stundum að hann sé alt í öllu
og óaðskiljanlegur frá því náttúr-
lega. Jafnvel að guðseðli í mann-
inum sé ekki meira enn í dýrunum,
einkum sé u.m hundinn að ræða! !
Margt líkt þessu tekur höf. fram
um fjarmæli “Nýju guðfræðinnar".
E-g hefi ekki lesáð “Ný’ju guðfræði”
K. J. Camþbells, svo ég get ekki
borið um, hvað satt er í þessu
efni. En tilvrtnanir hjá höf. benda
á, að hann sé ekki að fitnbulfamba
út í loftið. Að endingu segir hann:
— “Nýja guðfræðin er hvorki trú
né skoðun, heldur undarlegur
blendingur af báðu, og í rauninni
skrípamynd hvorttveggja”
Ekki dylst það, að bæklingurinn
er í hæðsta máta andvígur “Nýju
guðfræðinni”, og þvi miður er hún
ákaflega óákveðin og reikul enn
sem komið er.
það ætti hver maður að lesa
þennap bækling, því hann er fróð-
legur að mörgu leyti, þótt hann sé
andvígur þessari “Nýju guðfræði”.
Sé hann það um of, þá getur hún
huegað sig við, að það birtir í
kring um hana fvrr eða síðar, sé
hún á sannleikans grundvelli reist.
Höfuðlærdómar kosta 35c, og á
arðurinn að ganga til hins ívrir-
hugaða íslen/ka gaffnalmennahælis.
þarft fyrirtæki að styðja.
Kk. Arg. Benediktsson
Réttarritara embættið í Pembina
County.
Jakob J. Erlendsson, að Ilensel,
N. I)ak., sækir við ihöndfarandi
kosningar um réttarskrifara —
Clerk of Court — embættis í Pem-
bina County, undir flokksmerkjum
Kepúblika. Síðan Jakob kom frá
íslandi sem litill drengur árið
1883, hefir hann einlægt átt heima
í Pembina County, og þekkir því
út í æsar allar ástæður sveitarinn-
ar, um leið pg hann sjálfur er
þektur af öllum, sem einn af eftn-
legustu ungu bændunum í bygðinni
— ágætlega hæfur til að gegna op-
inberum störfum, áreiðanlegur og
vandaður í öllu tilliti.
Jakob J. Erlendsson er fæddur
að Jökli í Eyjafirði. Ilann er son-
ur Jóhanns Erlendssonar og konu
lians Sigurbjargar, og hafa þau
hjón síðan 1891 átt heima í nánd
við Akra,, N. Dak., og eru öllum
að góðu kunn, er þau þekkja.
Jakob naut vanalegrar alþýðu-
skólamentunar, en ástæður leyfðu
ekki, að hann héldi áfram skóla-
veginn. En misjöfn eru þau not, er
menn hafa af alþýðuskólamentun.
Er það ljós vottur þess, hvernig
sá, er hér um ræðir, hefir fært sér
alþýðuskólann í nyt, að hann tal-
ar og ritar enskt mál eins og bezt
gegndr, svo engum mundi til hug-
ar koma að neita, að hann sé vel
vaxinn stöðu þeirri, sem hann sæk-
ir um.
1 Akra Township hefir Jakob
gegnt störfum hreppsnefndarmanns
(supervisor) og virðingarmanns
(assessor), og farist það ágætlega.
Enda verið kosinn, án þess að
sækjast eftir stöðunum. Árið 1907
var hann skipaður sem einn af að-
stoðarmönnum lögreglumeistarans
(sergeant-at-arms) í sambands-
þinginu í Washington. Og 1909 var
hann skipaður áðstoðarskrifari
senators M. N. Johnsons frá N.-
Dakota, og gegndi hann því starfi,
þar til senator Johnson dó 22.
október 1909.
Meðan Jakob var i Washington
sótti hann kveldskóla, og sýndi
með því, hve gjarnt honum er að
færa sér í nyt hvert tækifæri sem
býðst til að víkka sjóndeildar-
liringinn og auka mentun sína. —
Síðan hefir hann stundað búskap.
það er bændastéttinni sómi,
þegar eins vel fær maður úr henn-
ar hópi og Jakob J. Erlendsson,
býður sig fram til vandasamsar
stöðu, og er viðurkendur af. öllum
að vera vel til hennar hæfur. —
Stéttarbræður hans ættu því að
sjá sóma sinn í því, að greiða at-
kvæði sín með honum fimta nóv-
ember í haust, — ekki vegna þess,
að hann er bóndi, heldur vegna
þess, að hann er ágætlega fær til
stöðunnar, og mun verða stétt
.‘-inni til sóma, ef hann er kosinn.
Bændur ættu að taka þátt í op^
inberum störfum hlutfallslega við
þýðingu bændastéttarinnar í mann
ftlaginu. En því að eins verður
það, að færir menn úr þeirra hópi
nái kosningu, er þeir bjóða sig
fram.
Tækifæranna land!
Nokkrir þeirra miklu kosta, sem Manitoba fylki
býður þeim, sem óska að bæta hag sinn, sýna hvers
vegna þeir ættu að velja sér heimili innan takmarka
fylkisins.
TIL FÖÐURSINS.
Frjósemi jarðvegsins og loftslagið hafa gert Mani-
toba fylki heimsfrægt, sem framleiðslustöð N o. 1
h a r d hveitis.
Til bændasonanna býður Manitoba ókeypis búnað-
armentun, í búnaóarskóla, sem er í fremstu röð
slíkra stofnana á meginlandi Ameríku.
TIL HANDVERKS- 0G VINNUMANNA.
Blómlegar iðnstofnanir í hraðvaxandi framfara-
borgum keppa um allskyns verkfróða og óverkfróða
vinnendur með háum vinnulaunum. þar er ótak-
mörkuð og arðsöm atvinna fyrir alla.
TIL FJÁRHYGGÉNDA.
Gnægð af vatnsframleiddu rafafli á fágu verði fyr-
ir framleiöslustofnanir. Frjósötn lönd. Margbreyti-
leg og ótakmörkuð náttúru auðlegð. Fullnægjandi
flutningstæki. Ungar og framfaraaniklar borgir. —
Alt þetta veitir vitsmunum, fjármagni og dugnaði
tækifæri og gróða, óviðjafnanlegan nokkurstaðar og
umfram beztu vonir.
Yér bjóðum yður ölhim að koma og verða hlut-
takandi í vorri vaeqandi framför Og framtíðar mikil-
leik.
Skrifið eftir frekari upplýsingum til :
JO.S’, BUllKK, Industrial Bvreau, Winnipeg, Manitoba.
JAS. IÍAIITNEY, 77 York Street, Toronto, Ontario.
J. F. TBNNANT. tíretna, ManUoba.
W. W. UNSWORTII. Einenon, Manitoba;
S. A BEDF0RD.
Deputy Minnister of Agriculture,
Winnipey, Manitoba.
Meö þvl aC biðja œflnlega nm
‘T.L. CJGAR, þA erto viss aö
fá ágwtan vindil.
(LNION MADE)
Wentern Cisnr Faetory
Thomas Lee, eieandi Winnnipeg
þegar velkyntur maður sækir
um embætti, er oítast talið sjálf-
sagt, að hann fái atkvæði heima
fyrir ekki einungis hjá ílokksbræðr-
um, heldur án tillits til flokka. —
Bygðin öll í vesturhluta Pembina-
County ætti að sjá sórna sinn í
því, að greiða stkvæði með heima-
manninum, — ekki einungis vegna
þess, að hann er heimamaður,
heldur vegna þess, að hann er að
allra dómi ágætlega vel hæfur í
stöðuna,'og mundi verða bygð
sinni til sóma, e£ hann er kosinn.
Ekki væri það hrósvert af Is-
lendingum,, að greiða atkvæði með
manni úr sínum hópi einungis
vegna þess hann er Islendingur, án
tillits til þess, hvort hann er stöð-
unni vaxinn eða ekki. En það vilj-
um vér fullyrða, að enginn Islend-
ingur, sem í haust grciðir atkvæði
sitt með Jakob J. Erlendssyni fyr-
ir réttarritara, þurfi í því að láta
stjórnast af þjóðernishvötum ein-
um, heldur getur hver og einn
fundið til þess, að hann hafi kosið
hæfan mann, sem verða muni þjóð
sinni til sóma.
ééééééééééééééééééééé*
f> «!
5 l/ITUR MAÐUR er varkár með að dtekka ein- <
$ ▼ göngu hreint öl. þér getið jafna reitt yður á. |
! DBEWRY’S REDWOOD LAGER
♦
það er léttur, fceyðandi bjor, gerður eingongu „
úr Malt og Hops. Biðjið ætið um hann. 4
| E. L. DREWRY, Manufacturer, WINNIPEG. |
**ié*éé**éé******é**é* **********************
Sigrún M. Baldwinson
^TEACHEROFPIANO^
Ck.
727 Sherbrooke St. Phone G. 2414
Það er
alveg
víst
afl þnrt borg-
ar sig að aug-
lýsa i Heim-
skrÍDglu !
132
Sögusafn Heimskringlu
Bróðurdóttir amtmannsins 133 134
Sögusafn Heimskringlu
Bróðurdóttir amtmannsins 135
iituðu þar á katli sínum ? Hvaða vitleysa! þetta
voru að eins svörtu skýin, er þöndu sig yfir trjá-
toppana. Eins og gypsum væri leyft að hafast við í
skógum hans hátignar! En vegurinn var þó frjáls
fyrir vagninn með strigatjaldinu og sólbrendu mötui-
unum, er tylgdu ríðandi á eftir. þessi hópur manna
hlaut að fara hægt. þeir áttu ekkert heimili og
þurftu ekki að flýta sér ; fótgangandi maðurinn gat
vel riáð þeim, og þá ætlaði hann að gæta að, hvort
fallega stúlkan sæti ekki í vagninum. ‘Vitleysa! ’
sagði amtmaðurinn alt af, og hr . Markús tautaði
það sama og liristi höfuðið. Heimska! — að hugsa
sér þessa stoltu ágætisstúlku meðal hálfnaktra
flökkumanna, inuanum spákerlingar og flækinga! —
Hvernig var það mögulegt, að nokkrum manni með
heilbrigðri skynsemi skyldi geta dottið annað eins i
hug? —
Hann hraðaði sér áfram sem mest hann mátti.
Hann ætlaði að leita sér ttpplýsinga hjá skógverðin-
tim, og væri hún farin þaðan ætlaði hann á eftir
henni og ekki að stansa fyr en hann findi hana.
Hinn græni litur skógarins var horfinn. þögul
og dökkleit stóðu stórvöxnu trén og biðu titrandi
stormsins. Hitinn undanfarna daga hafði gegnsogið
þau. Gatan mjóa, sem vanalega var rök, var nú
/tkrælþur, grasið stóð visið og blómin drupu þögtil
blómkrónum síntim. Dálítill lækur, er rann þar hjá,
var nærri þurkaður upp, og borðið, er lá yfir hann;
var nú næstum til aðhlægis.
Herra Markús jjekk vfir lækinn á borðinu. Á hægri
hönd lá skógtirinn, á vinstri engjalönd. þar stóð
skógvarðarhúsið. Tængra i burtu var gengið yfir á
þjóðvegfnn, og svo kom liúsið i ljós eftir stundarkorn.
Hr. Markús staðnæmdist alveg forviða. Maður-
inn, sem hann hafði séð þar kveldinu áður, kom irt úr
húsinu og sté á bak hesti sínum, sem skógvörðurinn
hafði haldið í. Og nú sá hann hver það var. þessi
tígulegi gamli maður, með stutta, gráa hárið og í
sumarkápu og með hanzka á höndum, hefði ekki kært
sig um að vera álitinn gypsa-höfðingi.
Ilann reið greitt í burtu. Hundurinn hljóp á
undan honum og skógvörðurinn við hlið hans. Iýftir
nokkrar mínútur voru þeir horfnir úr augsýn.
llvað átti hann nú til bragðs að taka? Fvrst
ætlaði hr. Markús að hlaupa i veg fyrir skógvörðinn,
er var sá eini, er nokkuð gat greitt fram. úr vand-
ræðum hans, en svo hugsaði hann sig betur um :
ITann gat naumast gefið sig á tal við mann, er sýni-
lega var í áríöandi erindagerðum, og krefjast skýring-
ar af honum úti á víðavangi.
Nú sá hann kött læðast niður tröppurnar og
skjótast burtti. Húsið hlaut því að* vera opið og
einhver manneskja inni.
Ilann gekk hcim að hornglugganum ; hlæjtirnar
voru dregnar niður, en dvrnar voru ólæstar, og hann
hikaði eigi við að opna strax og ganga inn. Enginn
gluggi var á anddyrinu, þar var þvrí bæði svalt og
dimt ; en dyrnar á hornherberginu, er lágu út í
ganginn, stóðu opnar, — líklega til að hlevpa hreinu
iofti inn, — og bláleita skímu lagði út í anddyrið.
Hann fékk megnustu óbedt á sjálfum sér. Hann
stóð hér sem þjófur, er læðst hefir inn í hús til að
stela. Hvernig átti hann að afsaka kotmi sína fyrir
ókunnugum ?
Samt sem áður lokaði hann hurðinni hljóðlega,
og beið svo við. Honum var dimt fvrir atigum fvrst
í staö, en það var að e ns i svip. Og nú sá hann,
að kenslukonan var hér ; hattur hennar og hanzkar,
er írú Griebel hafði mest hneykslast á, lágu þar á
litlu borði. — Á! Fuglinn var veiddur. það glaðn-
aði yfir honttm og hann langaði eftir hefnd. Nú gat
hann dregið til hliðar tjald það, er httlið hafði ting-
frúna. þessi eigingjarna kona skyldi mega til að
segja honum, hvar stúlka sú væri niðurkotnin, er
lniii hafði drégið ofan í fátækt með sér.
Hawi gekk hratt og ákveðinn inn í stofuna, en
hrökk svo við og hvarf út í anddyrið aftur. I stofu-
horninu — horni því, er hann hafði heyrt lága sam-
talið kveldið áður — stóð rúm og í því lá sofandi
maður ; ekki var hægt að sjá fyrir víst, hvort mað-
ttrinn var sofandi eða liðiö lík, sem reyndar þó var
eins mikið útlit fyrir, en bláleitu glætunni gat þar
verið um að kenna. Hr. Markús var reyndar ekkert
rö hugsa um þetta ; hann starði a'ð eins á mikla
skeggið, er lá ofan á ábreiðunni. Hvernig stóð á
|því, að hcr lá maðttr sá, er hann sjálfur og frú Gri-
ebel höfðu fundi'ð á þjóðveginum og flutt heim á
hcrragarðinn og hjúkrað eina nótt ? því þetta var
sami ma'ðurinn. Og hvútð lengi hafði hann verið í
lierbergi þesstt, sem hafði valdið hr. Markúsi svo mik-
illar áhyggju ? Og hvernig í dattðanum stóð á því,
að kenslttkonan, þessi hofróða, var hér í skógvarðar-
húsintt við sjúkrasæng flækingsins ?
Hann færði sig lengra út í anddyrið, því nú
lteyrði hatm skrjáfa ofurlitið í kvenkjól. Hann vildi
virða hana fvrir sér í góðu tómi, áður en hún vrði
hans vör. Hún hlaut að hafa komið inn um hliðar-
tlvr ; líklega úr elclhúsintt. Hún var víst að taka
eitthvað til á borðintt, því það heyrðist sem hringla
lítið eitt í glösum. Svo gekk hún að rivminu.
Hún sneri baki a'ð honum. Hann sá þvkka
dökkva lokka, og hún hélt með annari hendinni
dökka kjólnttm. upp að aftan. Hvernig lá í ölltt
þessu ? Hlonum fanst eins og hann hefði séð hana
áður, — líklega í skuggsýnu, hún var að líkindtim lík
frænda sínum. Hann hafði aldrei talað orð við hana
og þó fanst honum eins og hann hefði þekt hana
langa lengi.
Hún beygði sig ofan að sofandi manninum, og
hlustaði eftir andardrætti hans ; hún bægði hægt í
burtu ílugu, er flögraði þar. Síðan sneri hún sér
við, — og maðurinri í forstofunni stóð sem negldur
niður : þó ltún sýndist vera hieKSarmey i fallegum,
vel saumuðtmi kjól, með mikið vel uppsett hár, —i þá
var það samt sem áður þjónustustúlkan amtmanns-
ins, er hugsandi og niðurlút gekk aftur inn að borð-
inu.
Skýl’an féll frá auguni mannsins, en lijartað hans
stóð nærri kyrt, svo forviða varð hann. þvílíkt og
annað eins! Ilann hafði fallega vaðið revk. því-
líkur dæmalatts attli og kjáni hann hafði verið! Haltn
haföi hvorki litið til hægri né vinstri, heldur trúað
öllu, er honutn var sagt. Ef hann að eins hefði við
haft dálítið meiri skarpskygni, er náttúran hafði gef-
ið honum, þá ltefði hann fvrir löngtt sí'ðan verið bú-
inn að ráða þessa gátu. Nú vissi hann að ungfrú
Agnes Franz Itafði farið í vinnuföt til að vinna fyrir
brauði handa ógæfttsömu gömlu hjónunum. Kenslu-
konan og þjótnistustúlkan voru eitt ög hið satn t, —
“sem eitt hjarta og ein sál”. Hún hafði eintt sinni
sagt lionttm það, og nú iyrst sá hann, hvernig í ölltt
lá.
Nokkurs konar sambland af gremju og aðdátm,
löngun eftir hefnd og innileg hluttekning — lirevfði
sér í brjósti hans. Hlann þakkaði símim sæla fvrir,
að geta dulist um stund frammi í myrkrintt. Utig-
frúin skyldi ekki hafa gaman af þvi, að sjá tindrun
hans. Hún mátti ekki einu sinni lesa hana úr and-
liti hans.
Ilún gekk fram hjá dyrunum, án þess að veita
hontim eftirtekt. Hann laut áfram til þess að sjá,
hvað htin hefði fyrir, stafni ; hún skar sttndur sítrónu
og Iét í vatnsglas, — og nú sá hann, hvers vegna fall-
egu frænku var ekki l'eyft að ganga út hanzkalausri.