Heimskringla - 07.05.1914, Blaðsíða 2

Heimskringla - 07.05.1914, Blaðsíða 2
 Islenzkt manntal í Winnipeg. vi5 aíréðuin - fyrir mrgum árum ] litumyndun, nefnilega réttilega síðan að nefnast skozkar”. |iðkuð líkamleg hreyting. Dagleg En þvílík heimska, að afneita reynsla og lífeölisfræðilegat til- . sínu eigin þjóðerni! íslendingar raunir hafa f^rir löngu sviii. og Xlerra ritstjóri Hkrj eru ekki eins góðir og Skotar, sannað, að það efni, sem íyrst og Mér þykir vænt um, að þú hefir heldtir mikiö betri, og standa >edm |íremst eyöist viö bkamleg,!l a- framar í ilestum ^reinum. Kkki j reynslu, er íitan, paö er fyrst peg nema það þó, að segja hana móð-!ar áreynslan fer út fyrir \iss tak- ur þína skozka! ]>að væri vitlaus mörk, að «ggjahvíta vöðvanna fei inaður, siem ekki heyrði þaið á að eyðast. t ið sjáum líka, að mæli bennar, að hún á ekkert | allir þeir ffienn, sem yinna stranga íkamsvinnu, eru lausir við þá of- er situr yakið máls á því í blaði þínu, að reynt yrði að komaist eftir, hve margir Islenddngar eru hér í borg- inni. Mér datt þetta í hug fyrir nokk- urum árum, og var kominn á íremsta stig, að byrja á því sjálf- ur — einn veturinn, þegar ég var iðjulaus. Kg hafði ásett mér, að “húsvitjar þar seni von var til að einhver Islendingur væri. En eg sá, að þetta var of mikið verk j ar svo aðra sagði eg. skylt við Sko-tana , . „ uu- * i • i v d tíi t. í.i.: fitu, sem oft kvelur fólk, “hinst þer þao ? ‘tjr ifet ekki > , ,, v- j um kyrt. — lilraunir þjoðverians heyrt það a mæli hennar”, sagði I y . _ 1 frúin, og var eiftsog á nálum. Eg sagði nú frúnni, að eg hefði hevrt þaö á málfæri móður henn- Pettenkofers prófessors sýna eítir- | farandi iirslit : Meðalmaður, sem er 70 kíló (140 pd.) að þyngd, eyð- ir hreyfingarlaus að eins, 72 a ser m'immnn, aðhvort íslen/.k ist eg vera alveg liissa á henni, að vilja heldur vera sko/k en íslen/.k. iá auðvirðilegustu menn á jörðunni, að undanteknum | Gyðdngunum. þettaygjörði eg til að stríða henni sem mest. grömmum af fitu á dæg, en ef hann vinnur líkamlega vinnu meg- inið af deginum, þá eyðir hann 21-! sinnum meira, eða 173 gr., en það verður yfir 5 kíló á mántiði, og jafnvel 6 kíló, ef vinnan er ströng. |— þetta sannar, að öll hreyfing er h'ið mesta þjóðráð til að eyöa fitu. þar til má nefna igang, hlaup, fjall- undir eins og lnin liefði opnað | fyrir ejnn mann, og fiá ekki svo á sér munninn, að hún væri ann m‘kið sem eitt rautt eent í aðra aðhvort íslenzk eða norsk. Sagð, hönd. En eg gafst þó ekki alveg upp, , , og for að safna skýrslum um pað, 1 hvað margir Islendinigar væru giít- ir komirn af öðrum þjóðflokki en sínum eigin. Sömuleiðis, hvað margar íslenzkar konur væru gift- ar öðrum en íslendingum. En brátt komst eg að því, að bér sér Mér Tones, að írú Ryan væri íslen/.k, , K , ,________ . . , | -- - - “ v 3.0 i þessu husi se toluö U'tlencl j Vtvri i tt'mÍR sér svotui en eg komst að raun um, að svo, J, • | menn b>rja ao ttmja ser svona Líka sTarö eg þess var, , , hreyfingar, þa verður að gæta alls konur könnuðust ekki I Vlð sk,ldum be/tu vinir- °K | Fór eg nú að tala við hana a goiigur, leikfimi, skíða- og skauta- I íslenzku um hitt og þetta, og féll pp,róður, tennisspil, dans og aðrar íþróttir. — Hitastig loftsins ] alt í ljúfa löð með okkur. Hún síðasta, sem hún sagði við mig kafir. Dezt er að láta læknir rann- var þetta : “í öllum bænum segðu J saka hjarta sitt nákvæmlega áður. var ekki. að sumar við að vera ísJenzkar, þó eg vlssi | upp á hár, aö þær væru það. Og i , , . . , , , „ .„ , ,v •• “ • ,, , i ekki fra þvi, að við moðir min se til þess að sanna sogu mina, \il I , . , , , , , , ■ •,. um íslenzkar. það er nu um sein- cVO a eg skyra her fra aefintyn, er eitt 1 . d • i r , . • , an. Ja, of seint, of seint”. Og eg eða i sinn kom fvnr nug her í bænum, . ’ . ’ , , K j — “ ^ ’ C" <» /1 ,u n.m' t" /1 m ti ii o n n»1111 'A l, ,,«, ] . 1 og gæti eg frá mörgum fleiri sagt. hófs í byrjun, og ekki vera of á- Eitt sinn fékk hérlendur maður, | sem Smith hét (og var uppboðs- ] haldari hér í bseaum í mörg ár) ] mig til að gjöra við 4 hús hér i yerk vflr bænum. Viðgjörðin var inni i öll- 1 um þessum híisum, og hafði eg því gott tækifæri til að spjalla 1 við konairnar, því biiið var í öll- ] um þessum húsum. 1 einu húsinu j voru tvær konur, og kallaði yngri konan þá hina eldri móður sína. Sú hin eldri leit út fyrir að vera um fimtugt, en sú yngri 24—25 ára, og átti hún einn dreng svo sem ársgamlan. Sagði hún mér, sá og heyrði nú á henni,, að hún iðraðist eftir öllti saman. Eg hafði safnað rúmum 70 nöfn- um islenz.kra kvenna hér f Winni- peg, þegar ég hætti við. þetta svo erfitt viðfangs og af sumiim illa þokkað, kallaður slettirekuskapur, mont og annað þvílíkt. En eg held mér hafl tekist, að ná nöfnum . allra þeirra íslendinga, sem gdftir eru konum af öðrum þjóðflokki en íslen/kum. Islendinga tel eg þá menn, sem fæddir eru hér í álfu, og efiga bæði foreldri íslenzk. Eg sleppi öllum aði hún héti Mrs. Kord, og bæði u<'>fnum, en segi frá þjóðerni hverr hún og maður hennar væru sko/.k. Kona þessi var bæði fríö sýnum og hin myndarlagasta, og SQjnuleiðis móðir hentiar. Kn eg heyrði undir eins á mæli hennar, ■að hún var ekki sko/k. Hún talaði vel ensku, en mátti þó heyra, að enskan var ekki hennar móðurmál. íln sú vngri talaði einsog hún væri fa>dd og uppalin hér í »;andi, en ekki á Skotlandd. Eftir hádegið b.jó Mrs. Ford'sig í betri fötin og íór út meö dreng sinn, og setti hann í reiö, er hún ýtti á undan sér. þegar hún var farin, sagði eg við þá eldri : “Dóttir þín segir, að þið mæög- urnar séuð sko/.kar”. “Já, svaraði konan og var held- ur dauf í bragði. “En eg er viss um, að þii ert ekki frekar sko/.k en eg. Er ekki tilgáta min rétt ? Eg bið þig að fyrdrgefa mér þessa forvitni mína” Ilún þagði dálitla stund, en sagði síðan : “þii hefir rétt að mæla, eg er ekki sko/.k”. ar konu, og er það á þessa leið : Fæddar og uppaldar í Canada af brezkum ættum, svo sem írskum, sko/.kum eða enskum, eða velskum ættuin ...................... 8 Fæddar í Canada af frönsk- ættmn .................... 2 Fæddar á Frakklandí ..... 1 Fæddar á Skotlandi ....... 1 Fæddar sænskar .......... 2 Fæddar datnskar .......... 1 Fæddar norskar ........... 1 Færeyskar ................. 2 Knskar .................... 2 Fæddar í Ameríku af þý/.ku kyni ................... 2 Dönsk .................... 1 Ameriskar (Bandaríkja) .... 2 Svo Samtals ............25 eru þar fyrir utan íáeinir Islendinoar, sem eiga hálí-íslen/.kar konur, þ. e. konur, seffi íslen/.kar eru í aöra ættina, en fæddar hér landi. 1 Af öllum þeim hjónaböndum, þar sem konan er ekki íslenzk, vedt eg | ekki betur, en ait hafi farið vel, “lig skyldi helzt ím vnda mér, að nema í einu tilfelli, en þar er kon- þii værir norsk”, sagöi eg, en hún , an ekki enskumælandi. lin þetta hristi höfuðið. er ekkí hægt að segja, þar sem ís- “Ertu þá sæ-nsk?” spurði eg lenzk kona er annarsvegar, en enn. Hún hristi kollinn einsog íyr. j enskumælandi maður hins vegar, “þá ertu líka íslen/k ’, sagði eg. \°« er sönnun fvrir því/aöhin enskumadandi kvenþjóð er svo mik ■lllm dálitla stund og dvgðugri en enskumælandi karl- sagði síðan : “Já, eg er íslenzk , j J>jóöin. þó hafia Englendingar En hún var döpur í bragði og ] reynst verst allra, sem ektamakar, Sé nú nreyfingdn höfið mátuleg, ið ekki komi neih andþreygsli ofþreyta, þá ekki einungis ininkar fitan, heldur vaxa líka vöðvarnir, og líffærin öll og heil- inn stariar nú með m.ira krafti.— Feitlagið fólk, sem að öðru leyti er sterkbygt, ætti hel/.t^að ganga 1 til 2 kl.tíma á undan hverjum morgunverði. Til þess að mæla gagnið, er hinn svoneíndi skreí- mælir (pedometer) ágætur, hann er í laginu einsog úr, og sést á honum skrefatalið. Á slíkum rnæli sést greinilega, hvernig þrótturiun vex við æfinguna, svo að þau 3— 5000 skréf, sem menn byrjuðii á, getal smám saman orðið 20,000 og þar yfir á dag. þær íþróttir, sein áður er greind- ar og ýmsar lleiri, sem reknar eru á réttan hátt, eru einsag dæniin sýna, mjög hentugar til megrunar. Knattspyrna er ein af þeim mjög iðkuðu íþróttum, og ágætt megr- unarmeðal, en það er ekki ráðlegt nema fyrir vel hrausta menn, að iðka þá íþrótt, veigna hinna ^jjiklu hlaupa og áköfu og snögigu hreyf- inga. þá er sundið síðast en ekki sízt bæ.ði holl og fögur íþróitt. — Fyrir fólk, sem er ónj'tt að ganga, er reið allgóð. Iljólreiðar eru á- gætar fyrir feitt fólk, sem hefir heilbrigt hjarta (sti lireyfing revn- ir töluvert á hjartað). þó er ekki vert, að hjóla liraðalra en sem svarar 8 kílóm. á klukkutímanum, og láta sér nægja með 30 kílóm. á dag. — Ef veðurlag eða aðrar á- stæður banna hreyfingar úti, má brúka inni-leikfimi og nudd, eink- um á vetrum, og eigi má láta nokkurn dag líða svo, að ekki sé viðhöfð einhver likamshreyfing. — (“Árvakur). Smávesis. eg þóttist sjá, að hennd var þver- nauðugt, að kannas't við það. “Eg er líka íslenzkur”, sagði eg, — það skal eg sanna, hvena-r sem vera vill. Kkki lízt mér sem bezt á að- og þá glaðnaði að mun vfir henni. ferð þína til að ná íslen/.ku mainn Og íór eg nú aö tala við hana a íslenaiku, og var einsog hún tali hé-r. En víst má reyma þetta. það kostar ekkert, og er nú bezt skamimaðist sin íyrir það. En af að sjá, hvað landinn verður viljug- því, að engir heyrðti til okkar, lé*t í Ur að skrásetja sig. En eg spái hún það samt gott heita. “Hvað heitir þú?” spurði ég. “Mrs. Sherrin” (eða Sherrwin), “Gott og vef”, sagði eg, “en því, að með þessn m'ót:i verði sein- fengið íslen/kt manntal i WinnipegL Jiví sannleikiirinn er sá,„að íslend- ingar í þessnm hæ viþja ekki sivo VJvvk DJ' V ei | V/1 j v-xi . ,t, f. hvert er skírnarnafn þitt?” spurði I miklS sem snila S('r vlS> nema fyr ir neiiinna. það eru peningar fyrs't og peningar síðalst, einsog hjá Júð- eg enn. Saigði hún mér nú, að hún héti Sigriður og væri úr Skagafiröi. Væri nú ekkja og hefði átt enskan mann. Spurði eg hana þá að hvort þessi dóttir hennar væri eft- ir það hjónaband. En hún kvað nei við því, og sagði, að faðir hennar hefði veríð íslen/kur. Alt þetta sagði hún við mig á is- len/.ku. Nú féll talið niður, og leið góð stund, þar til dóttir hennar kom heim. Fór nú gamla konan með dóttur sína afsíðis og talaði við hana í hálíum hljóðum. Eftir litla stund kom í-rii Ford til mín og segir (á ensku) : “1 öllum guð- anita bænum máttu ekki láta neinn vita þaið, að við móðir mín séum íslenzkar”. “þVí þá ekki?” spurði eg.. “Oh, well, það er nú orðið oí seint að kannast við það, úr því unum, e<nda mörgu líkir. eru þeir Júðum S. J. Austmann. Iþróttir og hreyfing besta meðal við offitu. Hvað verður af bókunum? þý/.kt blað segir svo frá : Á þýzkalándi einungis eru gefnar út árlaga 30,000 bækur. Æ/tli mað- ur, að hver bók sé að jafnaði 10 arkir (160 bls.) og upp'lagiö sé að meðaltali 1000 eintök, fær maður út um 300 milíónir prentaðar ark- ir. Væri bókunum raðað hverrí við alðra mundu þær þekja flöt, sem væri á stærð við Genfier-vatnið, eðá hertogadæmið Sachsen-Ko- burg. Hvað endast skógarnir lengi meö I því móti ? * * * Heimsins yngsti organleikari. ' er vafalaust organleikarinn við ! liina miklu kaþólsku dómkyrkju í I I.eeds á Englandi. Hann er að eins [ 11 ára. það vakti undrun mikla, [ þegar þessi drengur var tekinn jíram yfir marga umsækjendur um svo mikils metna stööu. En haun fékk hana einungis vegna sinna frá- j bæru híefileika. Átta ára gamall gafi hainn lit nokkur lög fyrir orgel ] eftir sjálfan siv, sem vöktu all- tnikla eflirtekt. Aldarafmæli. í Englandi og Bandaríkjunum búa menn sig undir nú, að halda liátiðlegt 100 ára firiðaralfmæli milli ríkjanna. Ilátíðanefndin ætl- ar að kaupa Sulgravehtisið við Bambury til minningar um frið- inn. það er hið gamla óðal Wash- ington-ættarinnar. — Washington, stofnandi og foriaðir frelsishetju Bandaríkjanna, er þar fæddur, var hann sonur auðugs bónda. Flutti ættin 1657 tíl Ameríku. »lt * Kringum hnöttinn. Nýlega sendi dagblaðið Times í New York af stað símskeyti, sem var 6 bókstafir. Fór það kringum hnöttinn og kom aftur til b'laðs- ins eftir 16 mín. 13 sek. Húfur úr gleri. Glervöruverksmiðja í Feneyjuni hefir búiö til mörg þúsund húfur úr gleri handa kvenfólki. Er sagt, að þær líti mjög vel út og einsog þær Væru úr silki. Auk þess eru þær vatnsþéttar. Vatnsmagn jarðarinnar það er alment álitiö, að jurta- og dýra-líf á sumum reikistjörnun- uin sé útdautt eingöngu af vatns- skorti, og eins muni faira á þess- utn hnetti. Halbfass hefir reiknað ut, að alt vatnsmagn jarðarinnar neimi 1934 mil. teningsstikum, afi því er vatnsmagn hafsins 1300 mil. I því er ógrynni afi gulli, en vegna þynningarinnar getur enn ekki borgað sig, að vinna það. í heim- skautaísnum er mdl., í vötnum mil., í fljótum 50 þús., í gufu- hvoffinu 12,300, en í snjónum ein- ungis 240 teningsstikur af vatni. * * * Ritlaun fyrrum og nú. Milton (1608—1674) fékk hér um bil 144 kr. fyrir kvæði sitt alt “Paradísarmissi”. Goldsmith (1728 1774) fékk hér um hil 1280 kr. fyr- ir skáldsögu sina “Prestinn á Vöktivöllum”. En nútíðarskáldið Rudyard Kipling fær 90 aura fyrir hvert orð, er hann ritar. Og blað- ið I/O'ndon Mailhefir nýloga borgað 935 kr. fyrir hvert orð í kvæði nokkru í hlaðinu. Tímarnir breyt- ast! * * * Rauði hundurinn. Borgarstjóri í smáborg einni í Wurtemberg hataöi jafnaðarmenn afskaplega, og veittd tveim bæjar- íulltrúum þunga áminningu fyrir það, að þeir komu á fund hans með rauð hálsbindi. Borgarstjóri átti hvítan hund, og hvarf hann daginn eftir komn bæjarfulltrú- anna. HundHrinli kom aftur heim 24 stundum síðar ómeiddur, en hafði skift litum. Nú var hann há- rauður með blóðrautt hálsbaind og ráutt línknýti í rófunni. Borgar- stjóri náðd ekki upp í nefið á sér fvrir vonsku, en bæjarbúar veltust u m af hlátri. Væri bókunum raðað i skáp, mundi þurfa 14,000 herbergi af veujulegri stærð, og húsaleigan eft- ir þau yrði um 3 milíónir marka. Nokkur hluti bókanna fer til út- landa (en í stað þeirra er nokkuð flutt inn af béjkum aftur), — aðr- 1 ar eru geymdar í bókasöfnum og lijá bókavinum, — en meiri hlut- inn lendir vanalega hjá pappírs- verksmiðjunum aftur, með því það þykir fullsannað, að óprentaðar pappír sé eflaust verðmeiri en sá, sem prentaö hefir verið á. « HERBERGI TIL LEIGU U U U U Stórt og gott uppbúið her- ö :: bergi til leigu að 630 Sherb. ii U Str. Telephone Garry 270. ti ii Victor B. Anderson ii UtiiiiiitiiUiiÍiiiUtitiUtiUti HERBERGI TIL LEIGU Að 674 Alverstone stræti fást tvö björt og þægiieg herhergi; annað er stórt, hitt minna; öll nútlma þæg- indi húsa eru inni. Fæði fæst ef óskað er. Stórt og vandað svefn- balcony fæst einnig í sama húsi. Reglusamt og þrifið fólk einungis tekið inn. Rentu skilmálar sann- gjarnir. Talsími Garry 4161 1.33 þedr, sem eru feitlagnir, en vilja verjast offitu, verða auðvitað að gæta alls hófs í matarhæfi, og forðast sérstaklega þa-r fæðuteg- undir, sem valda fitu. En í þessu efni er þó ekki hægt að fara mjög langt, því að of strangar föstur pína líkamann, svo að gagnið verðiir máske minna en það tjón, sem hlýst af því. — þess vegna er það svo ómetanlegt, að það skuli vera til alveg óskaðlegt meðal við Heimsblaöið “Times" er pappírsfrekt í mieira lagi. það hefir keypt skóflæmi í Kaliforníu, á stærð við Sjáland, og er þar nú risinn upp bær, með 500 íbúum, sem eru vmist skógarhöggsmenn eða sögunarmenn. Trén, sem höggvin eru, eru flutt til Englands á sérstökum skipum, og er þar búinn til pappír iir þeim fyrir blaðið. Ætlað er, að skógar- flæmi þettal mivni ekki endast nema nokkur ár, því Times eyðir dag- lega um 300 trjástofnum í pappír. Öryggis rakhnífar skerftir Fyrir 12 eineggjuð blöð 25c Gilletts og öll tvíeggjuð blöð 35c. Reynið aðferð vora í eitt skifti og sjáið hvað við getum gert. E. M. Good & Co. 263 Notre Dame Ave. á nóti Grace kyrkjunni. Tuttugu ára orðstír að baki BLUE RIBBON i i r/5 u Það bendir á brigðalaust ágæti, og skýrir hví eftirspurnin hefir ávalt vaxið um allan þenna tíma. Sendið auglýsingu þessa og 25 cent fyrir Blue Ribbon matreiðslubók. Skrifið nafn yðar og heimilisfang skýrt. (P & T/iingóIxxiýhtlor the home/ð'St /bryeans! Við unnum öll pægilegum, aðloöandi heimilum, en vér skiljumekki til fullnustu hve mikinn l>átt nútíðar húsmunir eiga í pví að gera heimilin aðlaðaudi. Nú á dögum er pað nauðsynlegra en áður fyrr að skreyta húsin að innan með völdum og smekklegum innanhúsuiunum. Vorið eins og býður mönnum að prýða og skreyta heimilin. Vér höfum til sýnis mjög aðlaðandi og verðmæta hluti. Koniið og ráðfærið yður við oss um húsmuni yðar. Stærsta húsgagna búð Winnipeg Vörurnar þær bestu. Verðið lágt. J. A. BANFIELD Áreiðanlegu húsgagna-salarnir 492 MAIN STREET PHONE GARRY 1680 Kaupið vöru framleidda í Winnipeg PURity FL'OUR Smásölu kaupmenn borgarinn- ar, hafa til sýnis alskonar vöru framleidda í Winnipeg,—vikuna ii —17 Maí. Þá hafiB þér tæki- færi aB skoða hina mismunandi hluti sem framleiddir eru af voru eigin fólki í vorri eigin borg. PURITY FLOUR er framleitt í Winnipeg (St. Boniface), kemur frá stærðstu einingar millu f brezka ríkinu. Varfærni í fram- leiðslu PURITY mjöls og annara PURITY afurða, er yður sönnun þess að gæðin eru ávalt hin sömtj. PURITY er mælikvarði Canada. '‘Meira brauð og betra brauð ‘ Hið sterkasta gjöreyðingar lyf fyrir skordýr Bráðdrepur öll skorkvikindi svo sem, veggjalýs, kokkcrlak, inaur, tió, melflögur, og alskonár smá- kvikindi. Það eyðileggur eggin og lirfuna, og kcmur þannig í veg fyrir frekari óþægindi. Búið. til af PARKIN CHEMICAL CO. 400 McDermot Avenue Phone Garry 4254 WINNIPEG Seit í öllum betri iyljabiiðum. wmmmmmmmmm *mm^- -

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.