Heimskringla - 07.05.1914, Page 11

(
HEIMSKRINGtA’
AVINNIPEG, 7. MAÍ, 1914.
Thorsteinsson Bros.
Byggja hús. Selja lóðir. út-
Tega lán og eldsábyrgðir.
Room 815-17 Somerset Block
PHONE MAIN 2992
Joseph T. Thorson
ISLENZKUR LÖGFRÆÐINGUR
Áritun:
McFADDEN & THORSON
706 McArthur Building, Winnipeg.
Phone Main 2671
i ■■■■■— * —
Lærðu að Dansa
bjá beztu Danskennurum Winnipeg bæjar
Prof. og Mrs. E. A. Wirth, á
COLISEUM
Fullkomið kenslu tímabil fyrir la.50
Byrjar klukkan 8.15 á hverju kvöldi.
Dr. G. J. Gíslason,
Physlclan and Surgeon
18 South 3rd Str., Grand Forks, N.Dah
Athygli veitt AUGNA, ETRNA
00 KVERKA SJÚKDÓMUM. A-
SAMT INN VORTJS SJÚKDÓM-
UM og UPPSKURÐI. —
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá besti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
813 81»erbr»oke 8treet
______Phone Oarry 2 152
Graham, Hannesson & McTavish
LÖGFRÆÐINGAR
907-908 CONFEDKBATION LIFE BLDG.
WINNIPEG.
Phone Main 3142
GA.RLAND & ANDERSON
Arni Anderson E. P Garland
lögfræðingar
801 Electric Railway Chambers.
PHONE MAIN 1516
J- J_ BILDFELL
FASTEIONASALI.
Union Bank 5th Floor No. í‘iu
Belnr hús og lóöir, og annaft þar aft 16t-
andi. Utvegar peningalán o. H.
Phone Maln 2685
S. A.SIGURDSON & CO.
H6sum skift fyrir lönd og lðnd fyrir h6s.
Lán og eldsébyrgft.
Room : 208 Cableton Bldg
Slmi Main 4463
Gísli Goodman
TINSMIÐUR.
VKHK8TŒÐI;
Cor. Toronto & Notre Dame.
Phone • • helmllls
Oarry 2988 Garry 899
Adams Bros.
Plumbing, Gas & Steam Fitting
Viðgerðun sérstakur
gaumur gefirr.
588 SHERBROOKE STREET
cor. Sargect
RELIANCE CLEANING
& PRESSINGiCe.
508 Notre llame Avenne
Vér hrcinsnm og pressnm klœftnaft fyrir
50 cent
Einknnnarorft ; Treystiftoss
Klnftnaftir séttir heim ogskilaft aftnr
DR. R. L HURST
meftlimnr konnnglega sknrftlæknaráftsins,
6tskrifaftnr af konunglega lffiknaskólanum
1 London. Sérfrffiftingur 1 brjóst og tauga-
veiklun og kvensj6kdómnm. Skrifstofa 305
Kennedy Building, Portage Ave. ( gagnv-
Eatons) Talslmi Main 814. Til vifttals frá
10-12, 8-5, 7-9.
Dr. A. Blondal
Office Honrs. 2-4 7-8
806 VICTOR STREET
Cor, Notre Dame
Phone Garry 11 86
“LAMA SABAKTHANI!“
(Niðurlag).
En nú voru lteir komnir að dá-
litlum flokk af mönnum, sem sátu
í hálfmyrkri með stórar framstand-
andi bryllur fyrir augunum, og
steinþögðu, og virtust hlusta af
öllum mætti, eins og þeir væru að
bíða eftir einhverjum dularfullum
fyrirbrygðum er þeir byggust við á
hverri stundu.
“Detta eru andatrúarmenn, þeir
eru allra manna rólegastir,” sagði
sveinninn.
Næst komu þeir að hóp manna,
sem var ekki mjög fjölmennur, cn
það virtist vera hugsandi og starf-
andi menn. Hver um sig hpfðu
biblíuna fyrir framan sig, og strik-
uðu út línur og setningar og jafn-
vel lieilar blaðsíður.
“Þarna sérðu nú þessa svo köll-
uðu liærri kritikar menn,” tók
sveinninn til máls. “I>eir eru að
gagnrýna ritninguna, strika út það
spm ]>eir áiíta óhæft sem guðsorð,
en fága og fullkomna það sem þeir
álíta gott og göfugt.”
. “Einmitt það,” sagði Jón.
En nú voru þeir komnir að afar
stórum hóp af mönnum, þeir sátu
þegandi, með argasta ólundar svip
og litu hornauga hver til annars,
eins og þ"im findist hvorum fyrir
sig að þeir væru nú ekki í sem allra
beztum félagsskap, og þeir ættu nú
með réttu að vera einhverstaðar
annarstaðar.
“Þetta eru nú hinir svo köliuðu
bókstafs og innblásturstrúarinenn,
menn sem hafa alið í brjósti sér þá
eigingjörnu trúarskoðun að þeir
væru réttari enn allir aðrir. Menn
sem hafa haldið þvf hiklaust fram
að þeir einir ættu eilífa iífið, og að
þeir í eilífðinni yrðu að vængjuðnm
sýngjandi englum.
En nú hafa þeir komist að raun
um að það eiga fleiri, og að engum
er eilíflega útskrifað fyrir trú sína
og ekkert helvíti er til.
Alt þetta hefur orðið þeim átak-
anleg vonbrygði: sjálfselska ])eirra
hefur iiðið skipbrot, og þeir verða
nauðugir að kannast við, að þeirra
eigin trúarbragð eru þeim torskilin.
En nú skulum við halda áfram.”
“Já,” sagði Jón, hugsandi. “úg
iiefði nú reyndar búist við, að þeir
licfðu gjört sér í hugarlund að
verða sælli en útiit er fyrir eftir alt.”
En nú fanst Jóni ])eir breyta
stefnunni, og fara í alt aðra átt, en
]>cir höfðu farið, og áður enn varði
voru þeir komnir inn í ákaflega
stóran sal.
“Hérna færð þú nú að sjá allt
mannlífið, í öllum þess myndum,
eins og ])að hefur verið, og eins og
það er að gjörast,—lífið, sem liver
maður sem fæðist, tekur að meira
eða minna leyti þátt í. Það er
sami átakanlegi sorgarleikurinn
sem altaf er að endurtakast, fiá því
heimurinn varð til, og heldur áfram
að endurtakast, eins lengi og menn-
irnir ekki iæra að þekkja það góða
í sjálfum sér, og læra að elska livern
annan.”
Og ])egar Jón fór að lítast um þá
þóttist liann geta iesið eins og á
opna bók, allar mögulegar og upp-
hugsanlegar eymdir mannanna frá
ómunatíð. Hon'um fanst hann sjá
mannlífið marið og blátt, af öllmn
þess átakanlegustu sjálfskaparvit-
um, sjá menn sitjandi við vínborðin
og gleyina öilum sínum skyldum
gagnvart áhangendum sínum og
sjálfum sér, og gjöra sig óhæfa fyrir
lífs baráttuna, eyðileggja alt sitt
líf, ailar sínar framtíðarhorfur, allar
sínar dýrustu hugsjónir, allar sínar
vonir og lífsgleði, alla trú á sjálfa
sig og sína eigin tilveru, og falia
loks fyrir eigin iiendi.
Hann sá lýgina og undirferlið
sitja á ráðstefnu og brugga þau
djöfullegustu svikráð, til að steypa
saklausum í ógæfu og leggja alt líf
hans f eyði.
Hann sá hvernig sjálfselskan og
eigingyrnin gjörði menn að djöflum
sem ekki veigruðu sér við að rægja
eiginmann við eiginkonu, son við
móður, aðeins fyrir hagnaðarvon
eða augnabliks þæglndi. Hann sá
auðinn og óhófið í aimætti sínu ]iar
sem auðkýfingar eyddu tímanum í
alskyns munaði og ólifnaði, þar sem
um ekkert annað var hugsað en eta
dýrustu krátir og drekka dýrustu
vín, skreyta sig gulli og gimstein-
um, og þar sem hver var “mestur í
heimi” sem mestu gat sóað, og alt
í rósömu samviskuleysi á kostnað
blóðsveittra meðbræðra sinna.
Hann sá örbyrgðina eymdina og
hjálparieysið, sem henni fer sam-
vistan, í öllu sínu veldi. Hann sá
hvernig öllum sundum er leitt gátu
til efnalegs sjálfstæðis og vellíðun-
ar, var lokað fyrir fátæklingum.
Hann sá þá örmagnast og hníga
niður af hungri og þreytu og heyrði
þá í ofurmagni örvæntingarinnar
biðja um brauð, brauð fyrir börn-
in sín. Hann sá ómálga börn með
dýrslegri græðgi sjúgja og naga,
stóreygðar náfölar og aðframkonm-
ar mæður sínar, þar sem móðirtil-
finningarnar, þráin að fá að njóta,
vonin og laungunin að lifa, háði
einvíg, af öllum lífs og sálar kröft-
um, við freistinguna, að drýgja
glæp. Hann sá menn 1 barnslegri
trú fórna höndum til himins og
hrópa, hjálp! hjálp!----En ekkert
svar. Hann sá dauðann, þennan á-
reiðanlega líknarengil mennanna,
strjúka ]>á um vangann, með ískald-
ri liendinni og þurka þá út eins og
óreiknað dæmi, af töflu tilverunnar.
Hann sá verslunarprangarann og
peninga okrarann með rneð dýrs-
legu ágyrndar glotti nota sér bág-
indi annara og draga undir sig auð
fjár, hann sá hvernig neyðin gerði
hjálparþurfann að hugsunarlausri
skepnu sem ekkert sinti um marg-
föld lagahrot sem framin voru gagn-
vart honum; ekkert um veðsetning-
ar, ekkert um rentur, ekkert um
afleiðingar; þeir skildu að allar at-
hugasemdir og móthárur frá þeirra
hálfu gagnvart lánardrottnum sín-
um voru þýðingarlausar,—aðeins að
lánið fengist, svo leist yrði úr brýn-
ustu þörfum á bráðina.
Hann sá þjóðirnar í blóðugu
strfði, strádi'cjia með öllum mögu-
legum morðvélum í þúsundatali,
bestu og hugrökkustu mennina
hvor fyrir annari, og hálffylla heim-
inn með aðstoðarJausum gamal-
mennum, grátandi ekkjum og föður-
lausum börnum; alt fyrir ómerki-
lánið fengist, svo leyst yrði úrbrýn-
eða annað þvf um líkt.
Og, í augum Jóns urðu mennirnir
aumkunarverðasta skepnan á jörð-
unni. Hann fékk megnustu óbeit-
á öllu sínu fyrra lít'i, alt sem l>afði
verið hans mesta unun varð honum
nú óbærileg lirelling og auðvirði-
legur hégómi, auðurinn einkis virði.
Nú skildi hann hversu mikill á-
hyrgðar hluti það var að hrúga
sainan margfalt meiri auð enn
maður hafði gagn af og verða þann-
ig beinlínis eða óbeinlínis orsök
að andvörpum allslausra aumingja,
—því enginn varð ríkur nema á
annara kostnað, og hann gat ekki
skilið hvernig hann fór að njóta
allra þeirra lífsþæginda, alls þess
munaðar sem anðlegðin hafði að
bjóða og lifa 1 óliófi.! Ef hann
hefði vitað um allan þann aragrúa
af fólki sem ekki hafði ráð á að
seðja hungúr sitt með því allra
lélogasta sem heimurinn hafði að
bjóða, hefði liann aldrei óhryggur
sest að borðinu sína heima.!
Það var eins og allur sjálfbyrg-
ingsskapurinn einstrengingshátt-
urinn'og ruddamenskan dytti utan
af Jóni, cins og útsiitnir larfar.
Hann v*arð gagntekinn af einhverri
ómótstæðilegri þrá og löngun til að
líkna, og lækna öll Jiessi mein
mannanna. Honum fanst liann
alt f einu verða svo gagnólíkur
sjálfum sér, að hann hvorki þekkja
sig eða skilja. Hann soin æfinlega
liafði verið svo kaldur og tilfinn-
inga sijófur fyrir kjörum annara og
ævinlega álitið það lieiher sjálfskap-
arviti, — brann nú af kærleik og
innilegri meðaumkvun, og liann
spurði i lijarta sínu:
“Hvar er kærleikurinn.?”
“Hvar er réttlætið.?”
“Hvar er miskunsemin.?”
“Hvar er drottinn, skapari al-
heimsins.?—Hcfur hann yfirgefið
alt.?
O að horfa á, og sannfærast um
alla haráttu mannanna, aliar freist-
ingarnar og ósjálfstæðið, aila giæp-
ina og ódrengskapinn, alla sjúk-
dómana og þjáningarnar, öll slysin
og ólánið, allan sársaukan og sál-
arstríðið sem þessi sjáifboðna til-
vcra hvers einstaklings hefur í för
með sér. Þá þóttist hann í fyrstu
skilja orðin sem höfð eru eftir
Meistaranum mikla, og voru liróp-
uð á Golgata fyrir rúmum nítján
öldum síðan, orðin þungu og áták-
anlegu, sem svo ótal mörgum hefur
gengið svo illa að skiija. Nú vissi
hann að þau voru töluð í nafni
allra mannanna, og að þau urðu
bergmál af sálarstríði alls mann-
kynsins.
Og liann mundi ekki til að hann
þekkti eða hefði nokkurn tíma
þekkt, þann mann sem ekki hefði
einhvern tíma á æfinni getað hróp-
að í himininn:
“Guð minn, hví hefur þú yfir-
gefið mig.!”
Helen Keller.
það þykir tíðindum sæta sú
framför sednni tíma, að kenna
biindum mönnum lestur með upp-
hleyptu letri. í annan stað fingra-
mál það, sem daufum er kent.
þeir (sárfáu), sem eru alt : blind-
ir, daufir og mállausir, eru að
sjálfsögðu taldir ófaerir til neinna
svo sem andlegra framfara.
Stórmerkileg undantekning frá
þvi er Bandaríkja-stúlka sú, er
Helen Keller heitir. Hiin misti
heyrn og sjón á öðru ári í legu.
Náði frá því engri þekkingar-fram-
för til 7 ára aldurs. þá var farið
að hugsa um, að kenna hennd. Var
fen<rin til kenslukona sú, er Mass
Sullivan hét, einstakur snillingur
að elju o>i mannkostum. Henni
tókst á stuttum tíma, að koma
lifandi þekkingarlöngun inn hjá
þessum óvita, sem að mátt var
ótrúlega hraustur og fjörugur, en
var orðinn að villidýri vegna and-
legrar óhirðu og eftirlætis. Eftir
að 1'ekkingarlöngun var vakin, var
hægra við að eiga með andans
ræktun ; eh þó ótrúlegar þrautir
yfir að stfga. Fyrst var að finna
sameiginleg skilningsmerki. Fingral
mál varð ekki brúkað vegna sjón- |
le> sis. Miss Sullivan tók upp á I
því, að kenna henni stafrófiö með
því, að skrifa í lófa bennar með
iingrinum. En talaið mál nam hún
með því, að láta hana lecro-ja hend-
ina á andlit þess, er viö hana
ræddi, og finna oröin af vöðva-
dráttum andlitsins. Að vísu kost-
aöi þetta uvargra ára slitalaust
strit. En árangurinn var góður.
Enda var vel samtaka einstök al-
úð og þolgæði kennarans og ó-
þreytaiuli fjör og þrek nemandans.
Eitir að þessir tveir aðalþrösk-
uldar voru yfirstignir : þrautalítil |
aðfaung á töluðu og rituðu máli,
íór námið alð ganga liðugra. því {
námfýsi og námsþrek voru tak-
markalaus. Hún lærði hjá kenslu-
konu sinni allar greinar almenns
skóla. Beitti Miss Sullivan því
lagi, að lofa nemanda sinum að
vera sem sjálfráðustum við náms-
greinarnar i fanst áhugi barnsins
haldast bezt vakandi með þvi
móti. þegar hún aitur þurfti að
fara að ganga á hærri skóla, varð
þj-ngra við að eiga vegna þess, að
túlkunarlaust samtal milli hennar
og kennaranna þar varð ætíð í
miklum örðugleikum bundið. Fór
svo, að Miss Sullivan varð að
fylgja henni á mestum hluta
námsbrautar hennar, gegnum yfir- j
skóla og háskóla. þó varð því !
fyrir komið, að öll próf gjörði hún
túlkunarlalust. Var það til þess
gjört, að auðséðar væri, hvað hún !
vissi sjálf. Annars hefir hún vana-
lega talað við kennara sinn með |
því, að skrifa í lófa bennar. Með |
tímanum heíir og tekist að kenna {
henni, að beita málfærunum að I
annara manna dæiui, þ. e.: tala. |
En vegna heymarleysis er röddin
eðlilega tilbreytnislaus og óvið-
feldin ókunnugum. — Raddir ann-
ara manna hefir hún og lært að
greina, og það mjög nákvæmlega,
af hljóðöldunum, sem að henni
berast, bæði tónastyrk og tóna-
hæð. En lundarfair manna greinir
hún af lófataki þeirra.
Helen Keller liefir auk ensku
numið fjögur tungumál, latinu,
grísku, frönsku og þýzku. Hefir
annars immið rækilega alt, sem
liún hefir lært á annað horð. Öll-
um prófuni hefir hún lokið með
lofi kennaranna.
En ekki helir hún við það stað-
ar numið. Ileldur er hún einnig
rithöfundur, svo einkenni-
jlega snjailur, svo prýðilega skýr
i °g greinagóður, að undruin má I
sæta. Málið er tilgjörðarlaust V en
samlíkingar hvort tveggja : ein-
staklega næmar og aufigripnar.
Aðal-andinn í ritum hetnnar er
lífs-ást, þ. e. ást til fegurðar
lífsins og innileg samhygð með
öllu lifandi.
A þriðjudagskveldið var komu
þær Helen Keller og kennari henn-
ar, Miss Sullivan, sem áður var,
nú Mrs. Macy, fram í höíuðkyrkju
Congregationalista (G o r d o n s-
kvrkju) hcr í borg. Talaði Mrs.
Macy fyrst fast að hálftíma.
Skýrði frá ástandi námsmeyjar
sinnar, er þa'r fyrst fundust ; og
svo þeim skjótu stakkaskiftum,
sem hún tók, jafnskjótt sem þekk-
ingarhvötin vaknaði hjá henni.
baráttu ]>eirri, sem þæ.r áttu í
ívtst, og ‘ svo öllnm þedm örðug-
leikum, sem þær höfðu yfir að
stíga. Gjörði í fám en skýrum
orðurn ljósa grein fyrir eðlisfari
hennar, lund og gáfum. Ræða Mrs.
Macy var hin áhey'rilegasta : vel
flutt, greinileg og yfirgripsgóð. —
þá kom Ilelen Keller sjálf íram’.
Hún er einstaklega hraustleg
stúlka og gervileg, prýðilega vax-
in, ungleg mjög og fjörleg eftir
aldri (34 ára gömul). Opin hafði
hún augun, þótt blind væri. Hún
talaði í þriðjung stundar. Virðist
hún eiga örðugt með málið, og
röddin óviðfeldin ókunnugum, og
ekki vel skiljanleg fyrst í stað.
þó var hún í fylsta máta nógu
þroskamikil til þess, ð allir
hevrðu vel til hennar í þessum
mikla sal. Eftir að hún hafði lok-
ið máli sínu, levfði hún áheyrend-
um, að spvrja sig þess, er þeim
sýndist. Voru þá lagðar fyrir
hana all-margar spurningar, er
Mrs. Macy túlkaði með vanalegri
rödd, en Helen Kieller hafði hend-
ina 4 kinn hennar á meðan. Svar-
aði því næst spyrjendum heint
sjálf. Svör hennar vorn skjót,
greinagóð, og sum skemtilega
fvndin. Beðin var hún að láta
hevra til sín eitthvað á öðrum
málum en ensku. Og brá hún þá
skjótt fyrir sig setningu á þvzku,
skýrt fram horinni.
Sæti hvert í salnum var skipað.
Betri sætin útgengin íyrir mörg-
um dögum. Aheyrendurnir hezt
mentaði hluti horgarhtva. Ekki
duldist það, aö mjög fanst öllum
þar um þann stór-sigur mannlegs
þolgæðis, er hér var fram kominn,
hvort sem litið er til verksins (H.
K.) eða vinnandans (Mrs. Macy).
Tfirleitt er ekki ofmælt, að líf-
sigur IJelenar Keller er mannlegt
kraftaverk, einstaikt í sánni röð.
þ. B.
Við skiftum áskilvindunni okkar
og fengum MAGNET
Vér heyrum þetta sagt daglega, og
oss fynst það skilda vor að láta sem
flesta vita um það, og einnig ástæðuna
fyrir því hve margir bændur í Canada
hafa álitið það borga sig að gefa öðrum
tegundum af skilvindum óslitna hvíld og
láta MAGNZT gera verkið.
Þeir hafa.gert það af sömu ástæðu
bóndi góður, sem mundi láta þig reka úr
vistínni ónytjunginn og taka í stað hans
mann sem getur gert verkið sómasam-
lega og án þess að eyða tíma til ónýtis.
Það hefur borgað þeim að gera það.
MAGNKT hefur verið smíðuð,—ekki illa og ódýrt, heldur
á þann hátt að ekkert hefur veriö til sparað, efni eða hugvit
þeirra sérfræðinga sem'^hafa haft það með höndum. Það borgar
sig fyrir yður að kaupa MAGNET án tillits til verðs, ef þér að-
eins hafið nóga mjólk til þess að láta hana vinna fyrir sér með.
Hún er smíðuð af Canada mönnum, sem eiga aðsetur sitt
hér á meðal vor. Þetta hefir þá þýðingu að ef eitthvert óhapp
hendir vélina, af hvaða ástæðu sem er, þá getið j ér fengið það
lagfært samstundis.
Vér erum reiðubúnir að sanna alt sem vér segjum um
MAGNET, og það á yðar eigin heimilum, á vorn kostnað.
The Petrie Manufacturing Co., Ltd.
Vancouver, Calgary, Regina, Winnipeg, Hamilton, Montreal, St. John
F A R B R É F
Alex Calder & Son
General Steamship Agents
Ef þér hafið f hyggja að fara til gamla landsins. þá talið
við oss eða skrifið til vor.
Vér höfum hinn fullkomnasta útbúnað f Canada.
663 Main Street,
Phone Main 3260 Winnipeg, Man.
Abyrgst að fara vel.
Nýtísku klæðnaðir.
W.H. Graham
Klæðskeri.
Eg sauma klæðnaði fyrir marga hina lielztu íslendinga þessa
borgar. Spyrjið þ& um mig.
Phone Main 3076. 190 James St., VVinnipeg.
í
W. F. LEE
heildsala og smásala á
BYGGINGAEFNI
til kontractara og byggingamanna. Kosnaðar áætlun gefin
ef um er beðið, fyrir stór og smá byggingar.
i36 Portage Ave. East Wall St. og Ellice Av.
PHONE M 1116 PHONE SHER. 798